Trong thời đại kinh tế đầy biến động, làn sóng sa thải có thể ập đến bất cứ lúc nào, đẩy hàng loạt nhân sự vào tình thế lao đao. Tuy nhiên, không phải ai cũng bị cuốn theo "cơn bão" này. Có những người dù thị trường lao động có khắc nghiệt đến đâu vẫn đứng vững, thậm chí còn thăng tiến mạnh mẽ. Vậy đâu là bí quyết giúp họ "sống sót" khi thị trường biến động? Dưới đây là 5 điều bạn cần biết để tăng khả năng giữ vững vị trí của mình ngay cả khi doanh nghiệp cắt giảm nhân sự.
1. Luôn nâng cao kỹ năng chuyên môn và học hỏi liên tục
Một trong những yếu tố giúp bạn "không bị đào thải" chính là giá trị mà bạn mang lại cho doanh nghiệp. Nếu bạn chỉ dừng lại ở những gì mình đã biết, không chịu cập nhật kiến thức mới, bạn dễ dàng trở thành "món đồ lỗi thời" trong mắt nhà tuyển dụng. Ngược lại, những người liên tục học hỏi, trau dồi kỹ năng và sẵn sàng thích nghi với thay đổi sẽ luôn có một vị trí vững chắc.
Hãy đầu tư vào việc học tập không ngừng, cập nhật xu hướng mới trong ngành và nâng cao khả năng làm việc với công nghệ. Ngay cả khi bạn có nhiều năm kinh nghiệm, nếu không chịu thay đổi, bạn vẫn có nguy cơ bị thay thế bởi những người trẻ hơn, năng động hơn và có tư duy linh hoạt hơn.
Một trong những yếu tố giúp bạn "không bị đào thải" chính là giá trị mà bạn mang lại cho doanh nghiệp.
2. Xây dựng một mạng lưới quan hệ chắc chắn
Trong thị trường lao động, mối quan hệ (networking) không chỉ giúp bạn có thêm cơ hội việc làm mà còn tạo ra những giá trị vô hình giúp bạn giữ được vị trí của mình ngay cả khi có biến động. Nếu bạn có một mạng lưới quan hệ tốt với đồng nghiệp, sếp, đối tác, hoặc các chuyên gia trong ngành, bạn sẽ có nhiều cơ hội được hỗ trợ và bảo vệ khi có sự thay đổi lớn.
Việc mở rộng mối quan hệ không có nghĩa là bạn phải trở thành người giỏi xã giao hay nịnh bợ. Hãy tập trung vào việc tạo ra giá trị thực sự, hỗ trợ đồng nghiệp, chia sẻ kiến thức và xây dựng một hình ảnh cá nhân chuyên nghiệp. Khi bạn có một mạng lưới đủ mạnh, cơ hội để bạn tiếp tục phát triển ngay cả khi công ty cũ cắt giảm nhân sự sẽ lớn hơn rất nhiều.
3. Đa dạng hóa kỹ năng và khả năng làm việc
Nếu bạn chỉ giỏi một công việc duy nhất, bạn sẽ gặp nhiều rủi ro khi thị trường thay đổi. Ngược lại, nếu bạn có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, bạn sẽ có nhiều cơ hội hơn để giữ được vị trí của mình hoặc tìm kiếm cơ hội mới nhanh chóng.
Ví dụ, một nhân viên marketing không chỉ nên biết chạy quảng cáo mà còn cần nắm vững kỹ năng viết nội dung, sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu hoặc thậm chí hiểu biết về UX/UI. Một kế toán có thể học thêm về phân tích tài chính, phần mềm kế toán hiện đại hoặc cách quản lý ngân sách hiệu quả. Khi bạn có một bộ kỹ năng đa dạng, doanh nghiệp sẽ khó tìm được lý do để loại bỏ bạn.
Nếu bạn có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, bạn có thể tìm kiếm cơ hội mới nhanh chóng.
4. Luôn có một kế hoạch dự phòng
Bất kể bạn đang làm ở vị trí nào, thu nhập có tốt đến đâu, hãy luôn chuẩn bị cho tình huống xấu nhất. Điều này có nghĩa là bạn nên có một quỹ dự phòng tài chính đủ để trang trải chi phí ít nhất 3-6 tháng, đồng thời luôn cập nhật CV và hồ sơ LinkedIn của mình.
Ngoài ra, đừng bao giờ chỉ dựa vào một nguồn thu nhập duy nhất. Bạn có thể bắt đầu với một công việc tay trái, đầu tư nhỏ hoặc học thêm một kỹ năng có thể giúp bạn kiếm tiền ngay cả khi mất việc. Khi bạn đã có một nền tảng tài chính vững chắc và sẵn sàng cho các tình huống bất ngờ, bạn sẽ ít bị áp lực hơn nếu có sự thay đổi trong công việc.
5. Hiểu rõ giá trị bản thân và biết cách định vị mình
Bạn có biết vì sao một số người dù có kinh nghiệm và kỹ năng nhưng vẫn bị sa thải, trong khi một số người khác lại được giữ lại ngay cả khi công ty cắt giảm nhân sự? Sự khác biệt nằm ở giá trị mà họ mang lại và cách họ định vị bản thân trong doanh nghiệp.
Hãy luôn tự hỏi: "Mình đang mang lại giá trị gì cho công ty?" Nếu bạn chỉ đơn thuần hoàn thành công việc được giao mà không đóng góp thêm giá trị, rất có thể bạn sẽ nằm trong danh sách cắt giảm khi công ty gặp khó khăn. Ngược lại, nếu bạn luôn tìm cách cải thiện hiệu suất làm việc, đóng góp ý tưởng sáng tạo, giúp công ty tối ưu hóa chi phí hoặc tăng doanh thu, bạn sẽ trở thành nhân tố quan trọng mà doanh nghiệp khó lòng thay thế.
Ngoài ra, hãy biết cách xây dựng thương hiệu cá nhân. Một người có danh tiếng tốt trong ngành, có khả năng thể hiện bản thân một cách chuyên nghiệp sẽ dễ dàng được săn đón hơn khi có biến động trên thị trường.
Sự khác biệt nằm ở giá trị mà họ mang lại và cách họ định vị bản thân trong doanh nghiệp.
Thị trường lao động luôn biến động, và không ai có thể đảm bảo rằng mình sẽ không bao giờ bị ảnh hưởng bởi làn sóng sa thải. Tuy nhiên, nếu bạn nắm vững 5 điều trên, cơ hội để bạn "sống sót" và tiếp tục phát triển sẽ cao hơn rất nhiều.
Liên tục nâng cao kỹ năng chuyên môn. Xây dựng một mạng lưới quan hệ vững chắc. Đa dạng hóa kỹ năng và khả năng làm việc. Luôn có một kế hoạch dự phòng. Hiểu rõ giá trị bản thân và biết cách định vị mình.
Thay vì lo lắng trước những thay đổi của thị trường lao động, hãy chủ động chuẩn bị và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp của mình. Khi bạn có giá trị, có kỹ năng và có một tư duy linh hoạt, thị trường lao động sẽ "nương tay" với bạn hơn ngay cả khi bão sa thải có lướt qua.
Tổng hợp