"Tức chết mất!" là câu cửa miệng thường dùng để thể hiện sự tức giận, cũng là câu cửa miệng của nhiều người. Tuy nhiên, nếu thực sự "tức chết" người khác, thì có phải chịu trách nhiệm pháp lý hay không?
Gần đây, trang tin Trung Quốc NetEase đã đưa tin về một vụ án gây xôn xao dư luận. Bị cáo Thẩm dù đã được thôn yêu cầu dọn dẹp rác thải xây dựng nhưng không tuân thủ, điều này dẫn tới tranh cãi gay gắt với ông Trương. Số rác thải này chủ yếu là gạch vỡ từ việc phá dỡ tường rào của nhà bị cáo Thẩm, nhưng lại chất đống ở lối đi công cộng.
Đáng chú ý, vừa cãi nhau xong, ông Trương đột ngột bị nhồi máu cơ tim cấp tính, tử vong sau khi cấp cứu không thành công. Gia đình ông Trương đã khởi kiện yêu cầu bà Thẩm bồi thường gần 600.000 NDT (hơn 2 tỷ VNĐ).
Ảnh minh họa: Internet
Tòa án Trung Quốc chịu trách nhiệm xét xử cho rằng, bà Thẩm đã cố tình chất đống rác thải xây dựng sau khi thôn đứng ra hòa giải và hai bên đạt được thỏa thuận "không sử dụng lối đi công cộng của nhau". Hành vi này rõ ràng là không phù hợp. Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy bà Thẩm biết tiền sử bệnh tim của ông Trương, nhưng với tư cách là hàng xóm lâu năm, bà Thẩm đáng lẽ phải lường trước được những rủi ro sức khỏe có thể xảy ra khi tranh cãi gay gắt với một người đàn ông 70 tuổi. Bị cáo có một phần lỗi khi không thực hiện nghĩa vụ cẩn trọng thông thường của một người bình thường.
Thứ hai, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự qua đời của ông Trương là nhồi máu cơ tim cấp tính, thời gian phát bệnh là sau khi tranh cãi. Qua đó, có thể xác định rằng hành vi tranh cãi của hai bên đã khiến ông Trương vốn mắc bệnh tim bị kích động và tái phát bệnh. Hành vi đó và cái chết của ông Trương có mối quan hệ nhân quả pháp lý, bị cáo Thẩm phải chịu trách nhiệm xâm phạm tương ứng.
Tuy nhiên, tòa án cũng chỉ ra rằng, là một bệnh nhân tim mạch, bản thân ông Trương đã không chủ động tránh xung đột cảm xúc nên sẽ chịu trách nhiệm chính đối với hậu quả thiệt hại. Mặc dù bị cáo Thẩm có lỗi, nhưng bản thân hành vi tranh cãi không gây chết người và không có ý định chủ quan gây chết người.
Sau khi cân nhắc toàn diện, tòa án Trung Quốc xác định bị cáo Thẩm chịu trách nhiệm thứ yếu 5%, phải bồi thường 42.000 NDT (tương đương gần 150 triệu VNĐ).
Ảnh minh họa: Internet
Chia sẻ vụ việc này, Công ty luật Bắc Kinh Zeda đã đưa ra phân tích trên tờ 163 như sau.
Điều 1165 của Bộ luật Dân sự Trung Quốc quy định rằng: Nếu người có hành vi gây thiệt hại đến quyền dân sự của người khác do lỗi của mình, người đó phải chịu trách nhiệm xâm phạm theo quy định pháp lý, trừ khi chứng minh được rằng mình không có lỗi.
"Trách nhiệm" được đề cập trong điều khoản này, cốt lõi là "nghĩa vụ cẩn trọng thông thường của một người bình thường" mà tòa án đề cập. Nói một cách đơn giản là: Nếu bạn biết rõ rằng mình có thể gây hại cho người khác, nhưng không thực hiện các biện pháp phòng ngừa, thì bạn cũng phải chịu trách nhiệm.
Ví dụ, nếu bạn biết hàng xóm bị bệnh tim mà vẫn tiệc tùng ồn ào thâu đêm, khác với việc không biết bệnh tình của hàng xóm nhưng vẫn sinh hoạt bình thường gây ra tiếng ồn. Hai tình huống này sẽ dẫn tới phán quyết khác nhau.
Thẩm phán trong vụ án này đã đặc biệt chỉ ra rằng, đối với một người đàn ông 70 tuổi, người bình thường nên lường trước được những rủi ro sức khỏe có thể xảy ra khi tranh cãi gay gắt, đây là tiêu chuẩn của "người lý trí thông thường".
Và những điểm thường gặp trong thực tiễn có thể kể đến như "biết rõ đối phương đang mang thai mà vẫn xô đẩy tranh cãi", "hút thuốc bên cạnh vật liệu dễ cháy gây ra hỏa hoạn", "dắt chó lớn đi lại nơi công cộng mà không rọ mõm", v.v., Một khi những hành vi này gây ra hậu quả xấu, đều có thể bị coi là không thực hiện nghĩa vụ cẩn trọng.
Trong vụ án này, chìa khóa để tòa án xác định bị cáo Thẩm phải chịu trách nhiệm nằm ở mối quan hệ nhân quả pháp lý giữa tranh cãi và phát bệnh. Dù nguyên nhân chính gây tử vong là bệnh tật của ông Trương, nhưng tranh cãi là yếu tố gián tiếp đạt đến "khả năng tương đương", thì phải chịu trách nhiệm.
Trước đây, có không ít các vụ án tương tự, điển hình trong đó là vụ án tử vong do người giao hàng bị kiệt sức ở Hàng Châu năm 2021, vì làm việc quá sức gây ra bệnh tật, công ty phải bồi thường 20%.
Ngoài ra, Điều 1173 của Bộ luật Dân sự Trung Quốc quy định rõ ràng: Nếu người bị xâm phạm có lỗi đối với việc xảy ra thiệt hại, có thể giảm nhẹ trách nhiệm của người xâm phạm. Trong vụ án này, ông Trương biết rõ mình bị bệnh tim mà vẫn tiếp tục tranh cãi với hàng xóm, thực tế cũng là vô trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân, đây mới là chìa khóa để tòa án phán quyết bị cáo Thẩm sẽ chịu 5% trách nhiệm.
*Nguồn: 163