Trang Semafor (Mỹ) ngày 17/3 dẫn nguồn tin nắm rõ tình hình cho biết, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc công nhận bán đảo Crimea là lãnh thổ của Nga như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai nhằm chấm dứt xung đột Nga – Ukraine.
Theo nguồn tin của Semafor, các quan chức Mỹ cũng đã thảo luận về khả năng nước này hối thúc Liên Hợp Quốc làm như vậy. Một động thái như vậy của Washington sẽ phù hợp với quan điểm của Moscow – vốn lâu nay coi Crimea là lãnh thổ của mình.
Quang cảnh thành phố Yalta trên bán đảo Crimea. Ảnh: TravelCrimea
Semafor cho hay, sự cởi mở chưa từng có trước đây của chính quyền Mỹ đối với các lựa chọn đó diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Trump chuẩn bị cho cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào ngày hôm nay 18/3 (giờ địa phương), với một thỏa thuận tiềm năng về việc ngừng bắn trong 30 ngày trên bàn đàm phán.
Ông Trump nói với các phóng viên vào tối 16/3 trên chuyên cơ Air Force One rằng các nhà đàm phán đã thảo luận về "việc phân chia một số tài sản".
Theo Semafor, Tổng thống Trump chưa chính thức đưa ra bất kỳ quyết định nào, và động thái có thể xảy ra ở Crimea là một trong số vô số các lựa chọn đang được đưa ra khi chính quyền của ông thúc đẩy chấm dứt xung đột.
Nhà Trắng từ chối đưa ra bình luận. Trong một tuyên bố gửi tới Semafor sau khi bài viết này được đăng tải, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng Brian Hughes cho biết chính quyền Mỹ "không đưa ra bất kỳ cam kết nào như vậy và chúng tôi sẽ không đàm phán thỏa thuận này thông qua phương tiện truyền thông".
"Chỉ hai tuần trước, lập trường về thỏa thuận ngừng bắn của Ukraine và Nga cách xa cả dặm. Giờ đây chúng ta đã tiến gần hơn đến một thỏa thuận nhờ sự dẫn dắt của Tổng thống Trump. Mục tiêu vẫn như vậy: chấm dứt giết chóc và tìm ra giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này", ông Hughes nói thêm.
Theo Semafor, trước đó, các quan chức chính quyền Trump đã bàn thảo một cách cởi mở về việc Ukraine phải nhượng lãnh thổ cho Nga để chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm; và bản thân ông Trump cũng từng nói rằng ông sẵn sàng coi Crimea là một phần của Nga.
Nhưng kể từ khi ông Trump nhậm chức, các cố vấn của ông đã không tiết lộ cụ thể về những gì họ có thể đề nghị với phía Nga.
Vào tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã nói với các phóng viên rằng người dân Ukraine "đã phải chịu đựng rất nhiều đau khổ và thật khó để nói về việc nhượng bộ sau những gì đã diễn ra như vậy".
“Nhưng đó là cách duy nhất để chấm dứt tình trạng này nhằm ngăn chặn thêm đau khổ”, ông Rubio nói thêm.
Semafor nhận định, động thái của Mỹ nhằm thúc đẩy việc chính thức công nhận bán đảo Crimea — được Nga sáp nhập vào năm 2014 — là lãnh thổ của Nga có thể sẽ vấp phải sự phản đối dữ dội từ châu Âu cũng như từ Kyiv - nơi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kiên quyết phản đối các nhượng bộ về lãnh thổ.
Đồng thời, các chuyên gia an ninh cũng không tin tưởng về khả năng lực lượng Ukraine có thể giành lại Crimea thông qua các biện pháp quân sự. Ngay cả Tổng thống Zelensky cũng từng thừa nhận vào năm ngoái rằng lãnh thổ này chỉ có thể được trả lại cho Ukraine thông qua con đường ngoại giao - điều mà Nga khó có thể đồng ý.
Theo Semafor, lần đầu tiên ông Trump đưa ra viễn cảnh công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga đã diễn ra nhiều năm trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ vào năm 2016, cũng như sau đó, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng thống Trump đã nhiều lần nói rằng ông sẽ "xem xét" liệu Mỹ có nên hành động để công nhận Crimea hay không.
“Theo những gì tôi nghe được, người dân Crimea muốn ở bên Nga hơn là nơi họ đã từng ở [Ukraine]”, ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn với kênh ABC News (Mỹ) vào năm 2018. “Và bạn cũng phải xem xét điều đó.”