Ung thư đại trực tràng là khối u ác tính xảy ra ở trực tràng và có nguồn gốc từ các tế bào biểu mô niêm mạc trực tràng. Đây là một căn bệnh nguy hiểm, có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Bởi không chỉ có tỷ lệ mắc và tử vong cao, bệnh còn ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống hàng ngày, tâm lý và đặc biệt là gây ra hàng loạt biến chứng về sức khỏe, nguy cơ di căn cũng như tái phát cao.
May mắn là việc phát hiện sớm, điều trị sớm và quản lý toàn diện có thể cải thiện đáng kể khả năng sống sót và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu chưa lây lan ra ngoài vị trí chính - thường là giai đoạn 0 hoặc giai đoạn 1 - có tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 89.8%.
Nhưng để làm được điều này, chúng ta cần hết sức chú ý, không bỏ lỡ 6 dấu hiệu sớm nhất của ung thư đại trực tràng sau đây:
1. Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Chú thích ảnh
Thay vì chỉ bị táo bón hay tiêu chảy nhất thời, người mắc ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu thường có sự rối loạn kéo dài và bất thường trong tiêu hóa, không rõ nguyên nhân. Có thể bị táo bón kéo dài, hoặc tiêu chảy không liên quan đến chế độ ăn uống, dùng thuốc. Một số người còn bị xen kẽ giữa táo bón và tiêu chảy, gây rối loạn sinh hoạt hằng ngày.
2. Thay đổi thói quen đại tiện
Người bệnh đột nhiên đi đại tiện nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường, thời điểm đi vệ sinh thay đổi thất thường. Cảm giác mót rặn, đi không hết phân hoặc phải rặn lâu là tình trạng thường gặp. Đặc biệt, phân có thể biến dạng, dẹt hoặc nhỏ hơn bình thường, do khối u làm hẹp lòng ruột, cản trở đường đi của phân.
3. Đại tiện ra máu
Đây là dấu hiệu thường bị nhầm với trĩ, nhưng trong ung thư đại trực tràng, máu thường có màu đỏ tươi hoặc sẫm, chảy thành giọt hoặc thấm vào phân. Máu xuất hiện thường xuyên, đi kèm đau quặn bụng hoặc thay đổi hình dáng phân. Việc mất máu kéo dài còn có thể gây thiếu máu mạn tính.
4. Đầy bụng, chướng hơi, đau âm ỉ bụng dưới
Khi khối u phát triển trong ruột, nó cản trở quá trình tiêu hóa khiến bụng lúc nào cũng căng tức, khó tiêu, dễ đầy hơi dù ăn ít. Kèm theo đó là đau âm ỉ kéo dài ở vùng bụng dưới hoặc quanh rốn, đặc biệt sau ăn. Nhiều người nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường nên dễ bỏ qua.
Ảnh minh họa
5. Sụt cân không lý do
Một cảnh báo đỏ khác là cân nặng giảm liên tục trong thời gian ngắn mà không ăn kiêng hay vận động nhiều. Nguyên nhân có thể do cơ thể tiêu hao năng lượng để chống lại tế bào ung thư, đồng thời hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng khiến hấp thu dinh dưỡng kém.
6. Mệt mỏi, chóng mặt, xanh xao kéo dài
Mất máu kéo dài trong phân và hệ tiêu hóa bị tổn thương khiến người bệnh bị thiếu máu, dẫn đến cảm giác luôn mệt mỏi, kiệt sức, dễ chóng mặt, da xanh tái. Tình trạng này không cải thiện ngay cả khi đã nghỉ ngơi hoặc ăn uống đủ chất.
Những triệu chứng trên không nhất thiết đồng nghĩa với ung thư. Tuy nhiên, nếu bạn gặp một hoặc nhiều dấu hiệu trong thời gian dài, đặc biệt khi có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, hãy chủ động thăm khám để được chẩn đoán sớm.
Cách phòng ngừa ung thư đại trực tràng
Những người có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng gồm: người trên 50 tuổi, người có tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng hoặc polyp, người mắc các bệnh mạn tính như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, hội chứng di truyền, cùng những ai duy trì lối sống không lành mạnh. Vì vậy, hãy làm những việc sau để phòng ngừa căn bệnh này:
- Ăn uống cân bằng: Bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt; giảm thịt đỏ, hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn.
- Tăng cường chất xơ: Giúp tiêu hóa tốt, nhuận tràng, giảm tích tụ độc tố ở ruột.
- Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 15 - 30 phút hàng ngày, duy trì cân nặng ổn định.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Tránh các yếu tố kích thích làm tổn thương niêm mạc ruột.
-Khám tầm soát định kỳ: Nội soi đại tràng giúp phát hiện sớm polyp và loại bỏ trước khi tiến triển thành ung thư.