Trong buổi công bố kết quả tài chính quý mới đây, Giám đốc điều hành Tim Cook xác nhận một dấu mốc không chỉ đặc biệt với Apple, mà còn mang tính biểu tượng đối với cả ngành công nghiệp công nghệ toàn cầu: Apple đã bán ra chiếc iPhone thứ 3 tỷ.
Từ năm 2007, khi Steve Jobs lần đầu tiên giới thiệu iPhone, thế giới đã thay đổi. Từ một sản phẩm có vẻ ngoài đơn giản, chiếc điện thoại này đã trở thành trung tâm trong cuộc sống kỹ thuật số của hàng tỷ người, định hình cách chúng ta giao tiếp, làm việc, giải trí và chụp lại thế giới xung quanh.
Điều đặc biệt ở iPhone không chỉ là sản phẩm phần cứng. Mỗi lần nâng cấp, Apple lại đổi thiết kế, camera, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh iOS, App Store, iCloud, Apple Pay, Apple Music và gần đây là cả Apple Intelligence. Với hơn 3 tỷ máy bán ra chỉ trong chưa đầy hai thập kỷ, đây không đơn thuần là một sản phẩm thành công – nó là một hiện tượng văn hóa toàn cầu.
Mốc 1 tỷ đầu tiên được Apple đạt vào năm 2016, tức sau gần 9 năm. Chỉ cần thêm 5 năm để cán mốc 2 tỷ, và chưa đến 4 năm sau đã đạt 3 tỷ. Nhịp độ tăng trưởng ngày càng tăng tốc phản ánh không chỉ khả năng đổi mới liên tục, mà còn là sự mở rộng mạnh mẽ của Apple tại các thị trường quốc tế như Trung Quốc, Ấn Độ, Đông Nam Á.
Đặc biệt, tại Ấn Độ – thị trường smartphone phát triển nhanh nhất thế giới – Apple đã có bước đi chiến lược khi đưa dây chuyền sản xuất iPhone đến các nhà máy như Foxconn và Pegatron ở Chennai, giúp công ty vừa mở rộng nguồn cung, vừa né được rủi ro thương mại từ Trung Quốc. Dù iPhone có mức giá không hề rẻ, nhưng qua các chính sách trả góp, giảm giá theo gói dịch vụ và tăng trưởng tầng lớp trung lưu tại châu Á, Apple đã biến iPhone trở thành biểu tượng không thể thay thế, thậm chí tại cả những thị trường vốn ưa chuộng Android.
Tuy nhiên, đạt được cột mốc 3 tỷ cũng là lúc Apple đứng trước hàng loạt thách thức. Trước tiên là yếu tố địa chính trị. Apple cho biết riêng trong quý gần nhất, họ mất 800 triệu USD do các chính sách thuế quan và dự kiến thiệt hại lên tới 1,1 tỷ USD trong quý tới. Một phần không nhỏ lượng iPhone bán ra tại Mỹ thời gian qua đến từ tâm lý mua trước vì lo giá sẽ tăng do thuế.
Điều này khiến Apple vừa được lợi trước mắt, vừa đối mặt với nguy cơ doanh số chững lại ngay quý sau. Bên cạnh đó, Trung Quốc – nơi từng chiếm tới 20% doanh thu của Apple – đang ngày càng hạn chế sản phẩm ngoại nhập, ưu tiên hàng nội địa như Huawei. Dữ liệu từ IDC cho thấy Apple đã mất vị trí số 1 về số máy bán ra vào tay Samsung trong năm 2024.
Một nguy cơ khác, lớn hơn, là sự suy giảm vai trò trung tâm của iPhone trong thế giới công nghệ đang dần chuyển sang AI và thiết bị đeo. Trong khi OpenAI, Google và Microsoft liên tục tung ra sản phẩm AI mới, Apple vẫn đang được xem là “kẻ đến sau” trong cuộc đua này. Siri – trợ lý ảo từng là điểm nhấn – giờ bị coi là lạc hậu.
Apple công bố dự án Apple Intelligence, tích hợp AI sinh ngữ vào iOS 18, nhưng cho đến nay vẫn chưa tạo được hiệu ứng như kỳ vọng. iPhone tuy thông minh hơn, nhưng không có bước nhảy vọt mang tính cách mạng. Nếu Apple không nhanh chóng cải tiến khả năng AI và tạo ra những trải nghiệm đột phá hơn, người dùng sẽ không còn lý do để nâng cấp thiết bị mỗi năm.
Ngoài ra, việc Apple phụ thuộc quá lớn vào doanh số iPhone cũng là điểm yếu tiềm ẩn. Doanh thu từ iPhone hiện vẫn chiếm gần 50% tổng thu nhập toàn công ty. Mặc dù Apple đã nỗ lực phát triển mảng dịch vụ – bao gồm App Store, iCloud, Apple Music, Apple TV+ – và mảng thiết bị đeo như Apple Watch, AirPods, nhưng chưa có sản phẩm nào đủ sức thay thế vai trò trung tâm của iPhone.
Tim Cook từng cho rằng iPhone sẽ không bị thay thế, mà các thiết bị khác sẽ “bổ sung và khuếch đại” vai trò của nó. Nhưng trong bối cảnh Meta, Google và các hãng khởi nghiệp đang đẩy mạnh công nghệ AI tích hợp thiết bị mới, Apple không thể mãi dựa vào niềm tin này. Theo The Verge, nếu không đổi mới sản phẩm lẫn tư duy AI một cách đột phá, Apple có thể bị chính sự thành công của iPhone kìm hãm khả năng phát triển dài hạn.
Dù vậy, không thể phủ nhận thành tựu của iPhone là vĩ đại. Không có nhiều sản phẩm công nghệ trên thế giới có thể đạt được 3 tỷ đơn vị bán ra – một con số vượt xa bất kỳ dòng smartphone, máy tính hay thiết bị điện tử tiêu dùng nào từng tồn tại. iPhone không chỉ là thiết bị cầm tay, nó là chìa khóa mở ra cả một thế giới số, kết nối người dùng với hệ sinh thái Apple.
Nhưng mỗi đỉnh cao đều đặt ra câu hỏi: điều gì tiếp theo? Apple có thể tiếp tục bán thêm 1 tỷ iPhone nữa trong 5 năm tới, hay liệu chúng ta đã bước vào giai đoạn cuối của kỷ nguyên smartphone như một số chuyên gia công nghệ từng dự đoán? Câu trả lời phụ thuộc vào việc Apple có sẵn sàng tái định nghĩa chính mình – một lần nữa – như cách họ đã từng làm vào năm 2007 hay không.
Theo: The Verge, WSJ