Chiều 15/8, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức Phiên đối thoại chuyên đề "Khởi nghiệp - Đổi mới sáng tạo", thuộc khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam (VPSF) 2025.
Phiên đối thoại do Câu lạc bộ Đầu tư & Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam đăng cai, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, chuyên gia cùng gần 200 doanh nhân, doanh nghiệp, startup từ nhiều lĩnh vực.
Chia sẻ tại phiên đối thoại, bà Phạm Thị Bích Huệ, Phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Western Pacific, cho biết Nghị quyết 68 có quy định về việc dành tối thiểu 20 ha đất cho mỗi khu công nghiệp, cụm công nghiệp hoặc tối thiểu 5% quỹ đất hiện có, đặc biệt là để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ cao, vừa và nhỏ, và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Thậm chí nghị quyết 35 còn có cơ chế giảm giá đất cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.
Tuy nhiên, theo bà Huệ, khi các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận đất ở cụm công nghiệp hay các khu công nghiệp có diện tích khoảng vài nghìn ha thì cơ chế trên rất khó triển khai. Bởi quy định quy hoạch 1/2000, 1/500 khiến các khu, cụm công nghiệp khó bố trí diện tích nhỏ (1.000 m²) cho startup thuê. Nếu muốn cho thuê lại phải điều chỉnh quy hoạch, thường mất 8 tháng – 1 năm, gia tăng chi phí và giảm hiệu quả đầu tư.
"Chúng tôi mong muốn cơ quan soạn thảo Nghị quyết 68 có hướng dẫn hoặc ghi nhận để giải quyết nút thắt này cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận quỹ đất", bà Huệ nói và nhấn mạnh "doanh nghiệp quan tâm đến cơ chế thông thoáng hơn là hỗ trợ tài chính".
Bà Phạm Thị Bích Huệ cho biết, Western Pacific hiện nắm giữ khoảng 1.000 ha đất tại các địa phương như Bắc Ninh, Bắc Giang và Hà Nam, đồng thời sẵn sàng chia sẻ quỹ đất này thành từng phần nhỏ để hỗ trợ các startup.
Theo bà, doanh nghiệp không nên trông đợi vào việc Nhà nước giảm giá hay cấp đất, bởi quỹ đất "sạch" do Nhà nước quản lý phải đưa ra đấu giá công khai với thủ tục khá phức tạp. Trên thực tế, phần lớn diện tích đất trong các khu, cụm công nghiệp thuộc sở hữu doanh nghiệp, nên việc tiếp cận sẽ khả thi hơn thông qua cơ chế thương mại, trao đổi trực tiếp giữa các doanh nghiệp thay vì chờ đợi ưu đãi từ chính sách.
Cũng liên quan đến vấn đề tiếp cận nguồn lực đất đai, ông Lê Văn Cường, Chủ tịch Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ 1983, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần tập đoàn HTQ, cho biết hiện giá đất không ổn định và mỗi tỉnh có một cách xác định giá khác nhau, gây bất cập và khó khăn lớn cho doanh nghiệp. Bởi giá đất hiện nay có thể tăng gấp 10 lần trong 5 năm, rất khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt khi ưu tiên đóng thuế đất hàng năm.
"Chẳng hạn với một số loại đất thương mại dịch vụ, năm nay là 1 tỷ nhưng 5 năm sau nữa lên đến 20 tỷ, rất khó cho doanh nghiệp tiếp cận. Chúng tôi đề xuất với các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng đất rất lớn nên có chính sách giá đất ổn định khoảng 5-10 năm, có thể cao ngay từ ban đầu cũng không sao cả nhưng mà phải ổn định", ông Cường nói.
Ông kiến nghị Chính phủ cần có nguyên tắc chung để xác định giá đất cho tất cả các tỉnh thành, thay vì mỗi tỉnh một kiểu. Bởi việc giá đất không ổn định dẫn đến luật đất đai phải thay đổi liên tục, khiến doanh nghiệp không dám triển khai dự án vì phải chờ đợi chính sách mới.
Ngoài ra, 98% doanh nghiệp Việt Nam tại Việt Nam là SME. Ông Cường cho rằng cần có nguyên tắc cụ thể về tiếp cận đất cho SME tại tất cả các tỉnh thành. Công khai tất cả quỹ đất còn lại dành cho SME tại Ủy ban nhân dân các tỉnh.