Thất nghiệp vẫn cao, nhưng hàng triệu việc làm lại không có người đảm nhận. Nghịch lý này đang đặt châu Âu trước một bài toán nan giải về lao động. Từ Đức, Pháp cho tới Anh, khoảng trống nhân lực ngày càng lớn không chỉ phản ánh sự mất cân đối cung - cầu, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng thiếu hụt kỹ năng - một thách thức lan rộng khắp thị trường việc làm châu Âu.
Theo số liệu mới nhất của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), tính đến quý II/2025, toàn Liên minh châu Âu có hơn 13 triệu người thất nghiệp. Thế nhưng, nhiều quốc gia vẫn thiếu hụt lao động trầm trọng: riêng Đức có hơn 1 triệu việc làm trống, Pháp gần 500.000.
Khoảng cách này phản ánh sự mất cân đối giữa cung và cầu, khi nhu cầu tuyển dụng tăng nhưng nguồn nhân lực phù hợp lại chưa sẵn sàng. Chỉ số việc làm trống của EU quý II/2025 đạt 2,1%, với sự chênh lệch lớn giữa các nước: từ mức thấp nhất 0,6% ở Romania đến 4,2% ở Hà Lan.
Các khảo sát cho thấy nguyên nhân chính nằm ở tình trạng thiếu kỹ năng. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thách thức này càng rõ rệt: hơn một nửa số doanh nghiệp EU thừa nhận thiếu kỹ năng là một trong ba rào cản lớn nhất đối với tuyển dụng.
Sự bất cân xứng giữa thất nghiệp và thiếu hụt lao động đang đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các quốc gia châu Âu: không chỉ tạo thêm việc làm, mà còn phải đầu tư mạnh vào đào tạo kỹ năng để lấp đầy khoảng trống nhân lực.
(Ảnh: THE NEW YORK TIMES)
Châu Âu đang đứng trước nghịch lý: hàng triệu người thất nghiệp, trong khi nhiều ngành nghề lại thiếu nhân lực có kỹ năng. Có tới 75% doanh nghiệp tại 21 quốc gia châu Âu không tìm được ứng viên phù hợp, riêng ở Đức con số này lên tới 82%. Những ngành thiếu nhân lực nghiêm trọng gồm công nghệ thông tin, y tế, xây dựng và giao thông vận tải.
Trái ngược với sự khan hiếm kỹ năng, nhiều lĩnh vực lại dư thừa nhân sự, như các công việc hành chính, thiết kế và lao động phổ thông. Phụ nữ và thanh niên là nhóm chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Tây Ban Nha, dù phục hồi kinh tế nhờ nhập cư, vẫn có tỷ lệ thất nghiệp thanh niên khoảng 24-25%.
Tại Đức, tỷ lệ thất nghiệp thấp (khoảng 3%) nhưng có hơn 1,7 triệu vị trí việc làm bị bỏ trống. Pháp có tỷ lệ thất nghiệp cao nhưng ngành xây dựng và kỹ thuật lại thiếu người. Italy vừa dư lao động phổ thông, vừa thiếu nhân lực tay nghề cao, nhiều doanh nghiệp phải tự mở chương trình đào tạo.
Nhiều ngành như công nghệ, y tế, xây dựng và năng lượng tái tạo tại châu Âu thiếu nghiêm trọng lao động có kỹ năng, trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn cao ở nhiều quốc gia. Hậu quả là hàng loạt dự án bị chậm tiến độ, chi phí tuyển dụng tăng, doanh nghiệp khó mở rộng, kinh tế tăng trưởng chậm lại. Thiếu nhân lực kỹ thuật cũng làm chậm quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch và hạ tầng số, hai mục tiêu chiến lược của châu Âu trong giai đoạn tới.
Lao động có tay nghề cao tại châu Âu được trả lương cao, còn lao động ít kỹ năng, nhất là thanh niên và phụ nữ, khó tìm việc, làm gia tăng bất bình đẳng xã hội. Điều này khiến chính phủ các nước thành viên phải chi nhiều hơn cho trợ cấp thất nghiệp, trong khi các công việc giá trị cao không được lấp đầy khiến nguồn thu thuế giảm.
Giải quyết nghịch lý lao động tại châu Âu không chỉ là vấn đề tạo thêm việc làm, mà quan trọng hơn là lấp đầy khoảng trống kỹ năng. Nếu không khắc phục kịp thời, châu Âu sẽ phải đối mặt với nguy cơ chậm lại trong phục hồi kinh tế, chuyển đổi số và chuyển dịch năng lượng - những mục tiêu chiến lược định hình vị thế toàn cầu của khu vực trong những năm tới.