Nestlé – gã khổng lồ ngành thực phẩm thế giới – vừa trải qua cú sốc lớn khi bất ngờ sa thải CEO Laurent Freixe chỉ sau một năm ông đảm nhiệm vị trí cao nhất. Nguyên nhân không nằm ở kết quả kinh doanh, mà xuất phát từ một mối quan hệ tình cảm bí mật với cấp dưới.
Hai cuộc điều tra, trong đó có một do bên thứ ba thực hiện, đã xác nhận vi phạm. Hội đồng quản trị Nestlé đi đến quyết định dứt khoát: chấm dứt hợp đồng ngay lập tức, không kèm theo bất kỳ khoản bồi thường nào. Chủ tịch Paul Bulcke nhấn mạnh, đây là lựa chọn cần thiết để bảo vệ những giá trị cốt lõi và tính minh bạch trong quản trị – điều Nestlé coi trọng không kém hiệu quả tài chính.
Sự việc diễn ra trong bối cảnh Nestlé đang bước vào giai đoạn đầy thử thách khi phải tìm cách bán bớt những mảng kinh doanh kém hiệu quả, đồng thời vực dậy cổ phiếu vốn đã giảm hơn 17% trong một năm qua. Cuộc khủng hoảng nhân sự cấp cao nhất lần này theo đó khiến ban lãnh đạo phải đối diện với áp lực gấp bội, khi công chúng, nhà đầu tư và nhân viên đặt ra câu hỏi: ai sẽ dẫn dắt Nestlé trong chặng đường sắp tới. Liệu những giá trị đạo đức có đủ sức giữ vững hình ảnh của tập đoàn toàn cầu hơn 150 năm tuổi?
Câu chuyện của Laurent Freixe không phải là trường hợp cá biệt. Trong hai thập kỷ qua, thế giới kinh doanh đã chứng kiến nhiều CEO “ngã ngựa” vì những mối quan hệ tình cảm nơi công sở. Từ Steve Easterbrook của McDonald’s, Brian Krzanich của Intel cho đến Harry Stonecipher của Boeing, hay gần đây là Ashley Buchanan của Kohl’s – tất cả đều cho thấy cùng một mẫu số chung: tình cảm giữa sếp và cấp dưới, dù tự nguyện, vẫn bị xem là vi phạm đạo đức khi có nguy cơ tạo ra xung đột lợi ích và làm xói mòn lòng tin trong nội bộ. Ở cấp quản lý cao nhất, nơi mỗi quyết định đều mang sức nặng với hàng chục nghìn nhân viên và hàng triệu cổ đông, sự minh bạch không chỉ là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc.
Một khảo sát gần đây của Harvard Business Review cho thấy hơn 70% nhân viên thế hệ Millennials và Gen Z coi “văn hóa minh bạch” quan trọng hơn cả cơ hội thăng tiến. Điều đó có nghĩa là các tập đoàn toàn cầu không thể chỉ chú trọng lợi nhuận, mà phải xây dựng môi trường làm việc công bằng, nơi các mối quan hệ quyền lực được kiểm soát và xử lý nghiêm minh. Nếu không, họ có nguy cơ mất đi niềm tin của lực lượng lao động trẻ – vốn là tương lai của doanh nghiệp.
Vấn đề đặt ra không chỉ là chuyện cá nhân, mà là văn hóa tổ chức. Mối quan hệ tình cảm trong môi trường quyền lực bất cân xứng dễ dẫn đến lạm dụng, thiên vị và mất niềm tin từ tập thể. Nestlé không còn lựa chọn nào khác ngoài hành động kiên quyết, nhằm gửi đi thông điệp rằng tiêu chuẩn lãnh đạo không thể bị hạ thấp chỉ vì một người đứng đầu.
Các chuyên gia cho rằng vụ việc tại Nestlé sẽ còn tạo hiệu ứng lan tỏa vượt ra ngoài phạm vi một tập đoàn thực phẩm. Theo bà Sarah Green, giám đốc tư vấn nhân sự tại một hãng toàn cầu được Financial Times dẫn lời, “khi một CEO ngã ngựa vì mối quan hệ tình cảm nơi công sở, đó không chỉ là vấn đề đạo đức cá nhân, mà còn là thông điệp gửi tới toàn bộ hệ thống: bất kỳ ai, ở bất kỳ cấp bậc nào, cũng phải tuân thủ chuẩn mực văn hóa doanh nghiệp”. Với bà, những quyết định như vậy giúp củng cố lòng tin từ nhân viên – những người thường là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thiên vị quyền lực trong các mối quan hệ.
Từ góc độ quản trị, nhiều tập đoàn đang áp dụng cái gọi là “love contract” – thỏa thuận công khai mối quan hệ tình cảm trong nội bộ – nhằm giảm rủi ro xung đột lợi ích. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều này chỉ hiệu quả ở cấp nhân viên thông thường. Khi người trong cuộc là CEO hay lãnh đạo cấp cao, sự bất cân xứng quyền lực lớn đến mức khó có thể đảm bảo tính công bằng và việc buộc phải từ chức hay sa thải là gần như không tránh khỏi.
Ông David Larcker, giáo sư tại Stanford Graduate School of Business, thì nhìn nhận ở một góc độ khác. Ông cho rằng hội đồng quản trị hiện nay đã trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết với những nguy cơ làm tổn hại hình ảnh thương hiệu.
“Trong một thế giới mà mạng xã hội và truyền thông có thể phóng đại scandal chỉ sau vài giờ, hội đồng không thể chần chừ. Một quyết định chậm trễ có thể khiến giá trị thị trường bốc hơi hàng tỷ đô la”, ông nói với Reuters.
Theo: WSJ, Reuters