Đầu năm 2025, trong quá trình nghiên cứu khoa học tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nhóm nghiên cứu thuộc Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam phát hiện loài ốc cạn mới có tên khoa học là Calybium plicatus sp.nov.
Loài này thuộc giống Calybium, họ Helicinidae, bộ Cycloneritida, lớp Gastropoda. Mẫu vật được tìm thấy tại hố sụt số 1 trong hang Sơn Đoòng.
Theo mô tả, Calybium plicatus sp. nov có hình dạng vỏ tương tự Calybium massiei (Morlet, 1892) nhưng nhỏ hơn, đặc trưng bởi sáu phiến đỉnh cách đều nhau. Nhóm nghiên cứu đã đề xuất tên gọi tiếng Việt cho loài này là “ốc nón Sơn Đoòng”.
Phát hiện trên được công bố trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu đa dạng sinh học hệ thống hang động Sơn Đoòng, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình (cũ) phục vụ bảo tồn và phát triển bền vững”.
Loài ốc cạn mới được các nhà nghiên cứu chụp trong hang Sơn Đoòng. (Ảnh: Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng).
Theo các chuyên gia sự xuất hiện của ốc nón Sơn Đoòng không chỉ bổ sung thêm một mắt xích quan trọng vào bức tranh đa dạng sinh học Việt Nam mà còn cung cấp dữ liệu quý cho nghiên cứu tiến hóa, phân loại và sự thích nghi của sinh vật trong môi trường hang động.
Đặc biệt, phát hiện này góp phần khẳng định giá trị toàn cầu của Phong Nha – Kẻ Bàng như một “kho báu” tự nhiên, đồng thời nhấn mạnh tính cấp thiết trong bảo tồn các vi sinh cảnh đặc hữu, vốn rất nhạy cảm trước tác động của con người.
Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng cho biết sẽ bổ sung loài ốc mới vào Danh mục đa dạng sinh học của khu vực, đồng thời triển khai giải pháp bảo tồn và lưu trữ mẫu vật. Việc phát hiện loài mới ngay tại kỳ quan thiên nhiên nổi tiếng thế giới cũng được kỳ vọng sẽ nâng cao nhận thức cộng đồng, gắn kết nghiên cứu khoa học với phát triển du lịch bền vững và khẳng định nỗ lực của các nhà khoa học Việt Nam trên bản đồ nghiên cứu quốc tế.
Sơn Đoòng là hang động lớn nhất hành tinh và cũng là hang động hùng vĩ nhất tại Việt Nam. Hang Sơn Đoòng được phát hiện ra cửa hang vào năm 1990 và đến năm 2009 thì được nhóm thám hiểm hang động Anh-Việt (The British Vietnam Caving Expedition Team) do ông Howard Limbert dẫn đầu vào thám hiểm, khảo sát và đo vẽ.
Hang Sơn Đoòng được nhóm thám hiểm cùng với tạp chí National Geographic công bố là hang động đá vôi tự nhiên lớn nhất thế giới năm 2009. Năm 2013, Hang Sơn Đoòng được tổ chức kỷ lục thế giới Guinness ghi nhận là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.