Tỉnh táo khi "săn sale" cuối năm

Ngày 10-9, tại talkshow "Thương mại điện tử (TMĐT): Bùng nổ khuyến mãi cuối năm, những điều cần lưu ý" do Báo Người Lao Động tổ chức, ông Nguyễn Minh Đức, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM), cho biết khoảng 70% người tiêu dùng hiện nay đã quen với mua sắm trực tuyến.

Xác định nhu cầu trước khi mua

Theo ông Đức, đây chính là nền tảng quan trọng giúp thị trường TMĐT duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình 25%-30% mỗi năm và được dự báo tiếp tục bứt phá mạnh mẽ đến năm 2030. Tuy nhiên, đi cùng với sự mở rộng về quy mô là những thay đổi rõ rệt trong hành vi tiêu dùng. Người mua tập trung nhiều hơn vào sản phẩm thiết yếu, ít trung thành với thương hiệu và có xu hướng chờ đợi các chương trình ưu đãi trước khi ra quyết định. 

Ông Đức nhận định điều này phản ánh sự hình thành của một thế hệ người tiêu dùng "săn khuyến mãi thông minh". Họ có thói quen so sánh, chờ đợi giá tốt nhất, song cũng tiềm ẩn rủi ro mua sắm theo trào lưu, dẫn đến lãng phí. "Trước hàng loạt deal hời, người mua cần xác định rõ nhu cầu thực sự của mình để không bị cuốn theo những chiến dịch giảm giá ồ ạt" - ông Đức khuyến nghị.

Các khách mời trao đổi tại talkshow “Thương mại điện tử: Bùng nổ khuyến mãi cuối năm, những điều cần lưu ý” do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 10-9 .Ảnh: QUANG LIÊM

Ở góc nhìn thị trường, ông Nguyễn Phương Lâm, Giám đốc Công ty Tư vấn tăng trưởng TMĐT YouNet ECI, cho rằng hành vi người tiêu dùng đã tạo ra sự dịch chuyển mạnh trong cơ cấu ngành hàng trên các sàn. Nếu như trước đây, thời trang, điện tử và làm đẹp chiếm ưu thế, thì chỉ trong vòng một năm qua, nhóm hàng thiết yếu và hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) đã tăng trưởng đột phá, chiếm 54% tổng doanh số trong nửa đầu năm 2025. Xu hướng này cho thấy người tiêu dùng không còn coi TMĐT chỉ là nơi đáp ứng nhu cầu tức thời, mà đã xem đây như một kênh phân phối quan trọng cho sinh hoạt hằng ngày.

Dù vậy, ông Lâm cảnh báo giữa muôn vàn lời quảng bá, đặc biệt từ những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL/KOC), người mua cần cẩn trọng trong việc kiểm tra nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và cân nhắc để tránh chi tiêu vượt quá nhu cầu.

Ông Trần Lâm, CEO Julyhouse, cho rằng mua sắm trực tuyến hiện nay không chỉ xoay quanh giá rẻ hay khuyến mãi, mà còn mở rộng sang trải nghiệm. Người tiêu dùng quan tâm đến sự minh bạch trong thông tin sản phẩm, tốc độ giao hàng, thái độ chăm sóc khách hàng và sự thuận tiện trong đổi trả. 

"Người tiêu dùng nên xem xét tổng thể về một sản phẩm chứ không nên chỉ nhìn vào mức giảm giá. Một sản phẩm có giá rẻ nhưng giao hàng chậm, không hỗ trợ đổi trả hoặc dịch vụ khách hàng kém, sẽ khiến chi phí thời gian và rủi ro tăng cao. Ngược lại, ưu tiên những thương hiệu và nền tảng đáng tin cậy sẽ giúp việc mua sắm trực tuyến thực sự tiết kiệm và an toàn" - ông Lâm nhấn mạnh.

Khuyến mãi không tạo sự gắn kết lâu dài

Theo ông Lâm, khuyến mãi chỉ giúp nhà bán hàng thu hút khách trong ngắn hạn nhưng không tạo ra sự gắn kết lâu dài. Người tiêu dùng ngày nay quan tâm nhiều hơn đến chất lượng, dịch vụ hậu mãi và trải nghiệm tổng thể. Vì vậy, muốn trụ vững, nhà bán hàng phải đầu tư vào uy tín, chất lượng và sự liền mạch trong hành trình mua sắm, thay vì chỉ chạy theo cuộc đua giảm giá. 

Ông cũng lưu ý về "câu chuyện thương hiệu" cần được kể một cách chân thực, từ nguồn gốc, tiêu chuẩn sản phẩm cho đến đối tượng hướng đến, thay vì phô trương bằng những lời quảng bá hào nhoáng. Trong khi đó, các nhà bán hàng nhỏ thường đối diện chi phí cao trên mỗi đơn hàng, mô hình mua đi bán lại và quảng cáo trả phí ngày càng kém hiệu quả. Để tồn tại, họ cần sáng tạo nội dung để hút lượng truy cập tự nhiên và tìm thị trường ngách, tránh va chạm trực tiếp với các "ông lớn".

Trong khi đó, ông Nguyễn Phương Lâm chỉ ra sự phân hóa trong hành vi mua sắm giữa các thế hệ. Gen Z (15-27 tuổi) có nhu cầu mua sắm lớn, dễ bị ảnh hưởng bởi khuyến mãi và KOL/KOC nhưng khả năng chi tiêu còn hạn chế. Ngược lại, nhóm khách hàng từ 28-43 tuổi, thường đã có gia đình, lại chi tiêu mạnh cho các sản phẩm gia dụng, công nghệ hay hàng cao cấp, miễn là chất lượng và dịch vụ bảo đảm. Với nhóm này, giá cả không còn là yếu tố quyết định, mà trải nghiệm và dịch vụ hậu mãi mới giữ chân họ lâu dài.

Theo các chuyên gia, mùa cao điểm cuối năm không chỉ là cuộc đua khuyến mãi, mà còn là dịp để nhà bán rèn luyện năng lực vận hành, xây dựng thương hiệu và thấu hiểu khách hàng. Khai thác sức nóng từ các chương trình giảm giá cần song hành với đầu tư cho giá trị dài hạn, như: sản phẩm tốt, dịch vụ hậu mãi chuyên nghiệp, câu chuyện thương hiệu rõ ràng và chiến lược công nghệ đa kênh. Chỉ khi cân bằng được yếu tố ngắn hạn và dài hạn, "mùa siêu sale" mới trở thành cơ hội bứt phá thay vì một cuộc đua đốt tiền.

Đối với người tiêu dùng, nếu mua phải hàng giả, hàng nhái hay kém chất lượng, cần phản hồi và khiếu nại trong vòng 24 giờ nếu giao dịch qua sàn để được hỗ trợ đổi trả hoặc hoàn tiền. Còn khi giao dịch trên website hay mạng xã hội, người mua nên báo cáo với cơ quan quản lý thị trường hoặc cơ quan chức năng. Việc chủ động tố giác không chỉ bảo vệ tài sản cá nhân mà còn góp phần làm trong sạch môi trường mua sắm trực tuyến.