Chính thức triển khai thí điểm tài sản mã hóa
Nghị quyết số 5 của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam được ban hành và có hiệu lực ngay lập tức từ ngày 9/9 với thời gian thực hiện thí điểm là 5 năm.
Sự kiện này đánh dấu việc thiết lập khung pháp lý đầu tiên cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam đồng thời ghi dấu một bước tiến trong nỗ lực thúc đẩy các sản phẩm tài chính hiện đại, thu hút các định chế tài chính, kết nối thị trường vốn Việt Nam với quốc tế. Từ đó hiện thực hóa mục tiêu xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng theo Nghị quyết của Quốc hội năm 2025.
Chia sẻ về nội dung đáng chú ý liên quan tới Nghị quyết 05 về thí điểm triển khai thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, bà Phạm Thị Thùy Linh - Trưởng Ban Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết: "Tại Nghị quyết này, việc triển khai thị trường giao dịch tài sản mã hoá trên cơ sở nguyên tắc thận trọng, có kiểm soát, có lộ trình phù hợp với tình hình thực tiễn cũng như đảm bảo tính an toàn, an ninh của thị trường. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư cũng như là các tổ chức, cá nhân tham gia trên thị trường tài sản mã hoá.
Tài sản mã hoá phát hành dựa trên tài sản thực, không bao gồm chứng khoán và tiền pháp định. Sau khi tài sản mã hóa được phát hành sẽ được giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài trên tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá được Bộ Tài chính cấp phép.
Sau 6 tháng, kể từ thời điểm tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá đầu tiên được cấp phép, các nhà đầu tư phải thực hiện bắt buộc giao dịch tài sản mã hoá trên các hệ thống giao dịch tài sản mã hoá của các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá mà Bộ Tài chính cấp phép".
Bà Phạm Thị Thùy Linh cũng thông tin, trên cơ sở phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước để lựa chọn tối đa 5 tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá cấp phép cho hoạt động.
"Chúng tôi thấy rằng số lượng tối đa 5 đơn vị này đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh giữa các tổ chức cung cấp dịch vụ đồng thời, đảm bảo tính kiểm soát và có đánh giá hiệu quả của các hoạt động của tổ chức này trong giai đoạn thí điểm", bà Phạm Thị Thùy Linh nói thêm.
Nhà đầu tư kỳ vọng vào thị trường tài sản mã hóa
Việc ban hành Nghị quyết 05 được các thành viên thị trường đón nhận là một bước đi chiến lược, không chỉ nhằm quản lý và kiểm soát chặt chẽ, mà còn thử nghiệm các mô hình mới để định hình thị trường tài sản số trong tương lai. Đây cũng là bước đi quan trọng để Việt Nam tham gia sâu hơn vào dòng chảy tài chính toàn cầu.
Tài sản mã hóa là một loại tài sản số sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số có chức năng tương tự để xác thực đối với tài sản trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao. Với nhà đầu tư, mối quan tâm lớn nhất hiện nay là cách thức giao dịch của thị trường tài sản này.
Anh Nguyễn Hải Long - Nhà đầu tư chia sẻ: "Thí điểm thị trường tài sản mã hoá thì nhà đầu tư trong nước sẽ có nhiều cơ hội hơn, nhưng đồng thời tôi cũng băn khoăn về cách vận hành của thị trường cũng như quyền lợi của nhà đầu tư như tôi sẽ được đảm bảo như thế nào".
Với các doanh nghiệp công nghệ, Nghị quyết mở ra vai trò quan trọng của họ trong hệ sinh thái tài sản số. Nhiều đơn vị đã có sự chuẩn bị để sẵn sàng tham gia thị trường khi được cấp phép vận hành. Doanh nghiệp muốn lập sàn giao dịch tài sản mã hoá phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng; đồng thời có trên 35% vốn điều lệ do ít nhất 2 tổ chức là ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty bảo hiểm, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ góp vốn và đáp ứng nhiều điều kiện khác.
Nghị quyết tạo ra một hành lang thử nghiệm đủ rộng để doanh nghiệp, nhà đầu tư có không gian phát triển. Đồng thời, cung cấp cơ sở thực tiễn để cơ quan quản lý nghiên cứu, điều chỉnh chính sách phù hợp.
Quản lý tài sản mã hóa minh bạch, hiệu quả
Để quản lý tài sản mã hóa, nhiều nước trên thế giới đã ban hành khung pháp lý, có thể thống nhất hoặc kết hợp. Những quy định này nhằm quản lý tài sản mã hóa một cách minh bạch, hiệu quả, tuy nhiên cũng cần thời gian hoàn thiện thêm do vẫn còn những phức tạp nhất định.
Liên minh châu Âu (EU) đã ban hành luật MiCA để quản lý và giám sát toàn bộ thị trường tài sản mã hóa. Các dự án muốn phát hành tài sản mã hóa phải công bố một tài liệu rõ ràng, minh bạch gọi là "sách trắng" - được phê duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền.
Các sàn giao dịch tài sản mã hóa và các dịch vụ liên quan phải xin giấy phép hoạt động từ các cơ quan quản lý của EU. Các sàn có trách nhiệm bảo vệ tài sản của khách hàng, đảm bảo an toàn hệ thống và tuân thủ các quy định về chống rửa tiền.
Khác với khung pháp lý thống nhất của EU, hệ thống quản lý tài sản mã hóa của Mỹ là sự kết hợp các quy định từ nhiều cơ quan, mỗi cơ quan có một thẩm quyền riêng. Ví dụ, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai quản lý các tài sản mã hóa được coi là hàng hóa. Mạng lưới Chống Tội phạm Tài chính tập trung vào việc ngăn chặn rửa tiền. Tuy nhiên, sự thiếu rõ ràng về pháp lý và những quy định chồng chéo khiến việc tuân thủ trở nên phức tạp và khó theo kịp.
Tại châu Á, Singapore quản lý tài sản mã hóa theo cách tiếp cận linh hoạt, phụ thuộc vào mục đích sử dụng và các rủi ro mà nó mang lại. Cơ quan Tiền tệ Singapore là cơ quan chính chịu trách nhiệm giám sát ngành công nghiệp tiền mã hóa.
Nếu một tài sản mã hóa đại diện cho quyền sở hữu một phần của công ty, hoặc được phát hành với mục đích đầu tư và kỳ vọng lợi nhuận, nó sẽ tuân theo thủ Đạo luật Chứng khoán và Tương lai. Nếu một tài sản mã hóa được sử dụng làm phương tiện trao đổi để thanh toán hàng hóa và dịch vụ, nó sẽ tuân theo Đạo luật Dịch vụ Thanh toán.
Trung Quốc quản lý đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số e-CNY thông qua một mô hình chặt chẽ được gọi là hệ thống hai tầng. Tầng thứ nhất là Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) - cơ quan duy nhất phát hành e-CNY, với vai trò quản lý tập trung. Tầng thứ hai là các ngân hàng thương mại được ủy quyền, nhận đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số và phân phối đến công chúng. Người dân giao dịch bằng cách mở ví điện tử tại các ngân hàng thương mại hoặc các nền tảng thanh toán lớn như Alipay, WeChat Pay.
Ông G. Bin Zhao - Chuyên gia kinh tế cấp cao, PwC Trung Quốc cho biết: "Đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số không chỉ là một đồng tiền kỹ thuật số mà còn là một hệ thống thanh toán điện tử. So với tiền mặt, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ tiết kiệm chi phí in ấn, lưu thông và giao dịch. Nó sẽ tăng hiệu quả và năng suất của nền kinh tế. Đây là một cơ sở hạ tầng mới cho sự tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế số Trung Quốc".
Còn tại Thái Lan, chính phủ dự kiến triển khai chương trình "TouristDigiPay" nhằm thúc đẩy du lịch bằng cách cho phép du khách nước ngoài chuyển đổi tiền mã hóa sang baht Thái để thanh toán, chẳng hạn như thông qua quét mã QR.
Nếu có nhu cầu, du khách sẽ phải mở tài khoản tại một doanh nghiệp tài sản mã hóa và một nhà cung cấp tiền mã hóa, cả hai đều do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch và Ngân hàng trung ương Thái Lan quản lý.
Người tham gia phải trải qua các bước kiểm tra nghiêm ngặt về Nhận biết Khách hàng và Thẩm định Khách hàng. Để giảm thiểu rủi ro tội phạm tài chính, chẳng hạn như rửa tiền, các hạn mức giao dịch sẽ được áp dụng. Đối với các đơn vị chấp nhận thẻ nhỏ, hạn mức là 50.000 Baht mỗi tháng, tức hơn 40 triệu đồng.