"Thủy quái" bất ngờ xuất hiện
Những ngày gần đây, mạng xã hội Trung Quốc lan truyền đoạn video ghi lại hình ảnh con "thủy quái" đang bơi vùn vụt trong dòng nước chảy xiết ở khu vực hẻm núi Hổ Khiêu thuộc tỉnh Vân Nam. Trong clip, sinh vật có màu vàng nhạt, thân dài, dáng bơi mạnh mẽ, phần đầu thoáng nhìn dường như có cặp sừng nhỏ. Người đàn ông quay video vừa run tay vừa thốt lên: "Đó có phải là rồng không?".
Mạng xã hội Trung Quốc gần đây lan truyền đoạn video ghi lại hình ảnh con "thủy quái" đang bơi vùn vụt trong dòng nước chảy xiết ở khu vực hẻm núi Hổ Khiêu thuộc tỉnh Vân Nam. (Ảnh: Sohu)
Chỉ trong thời gian ngắn, hình ảnh này đã thu hút hàng chục nghìn lượt chia sẻ và bình luận. Cư dân mạng không ngừng bàn tán, người thì cho rằng đây là một dạng thủy quái thần thoại, người lại liên hệ tới truyền thuyết rồng trong văn hóa phương Đông. Không ít ý kiến tỏ ra thích thú khi cho rằng đoạn clip chính là minh chứng cho thần thoại giữa đời thực, góp phần làm tăng thêm sự huyền bí của vùng đất Hổ Khiêu vốn nổi tiếng hiểm trở và kỳ vĩ.
Tuy nhiên, trước khi tin đồn lan rộng, chính quyền thị trấn Hổ Khiêu đã nhanh chóng vào cuộc xác minh. Ngày 11/9, đại diện địa phương khẳng định sinh vật trong đoạn clip thực chất chỉ là một con hươu xạ, một loài động vật quý hiếm đang nằm trong danh mục bảo vệ cấp quốc gia.
Ngày 11/9, đại diện địa phương khẳng định sinh vật trong đoạn clip thực chất chỉ là một con hươu xạ. (Ảnh: Sohu)
Cục Môi trường Sinh thái thuộc Châu tự trị Tây Tạng Địch Khánh cũng đưa ra phân tích chi tiết: hươu xạ có thân hình nhỏ gọn, đầu thanh mảnh, mắt to, tai dựng, đuôi ngắn, bốn chân mảnh khảnh với đặc điểm chân sau dài hơn chân trước. Điểm đặc biệt là cả hươu xạ đực lẫn cái đều không có sừng. Chính vì vậy, khi nhìn từ xa hoặc qua hình ảnh chất lượng thấp, nhiều người dễ nhầm lẫn phần lông trên đầu chúng thành sừng nhỏ. Khả năng bơi lội của loài này cũng đã được ghi nhận, nhờ vậy chúng có thể di chuyển qua những khu vực núi non hiểm trở, nhiều khe suối và vực sâu như Hổ Khiêu.
Loài động vật quý hiếm giữa đời thực
Hươu xạ có tên khoa học Moschus moschiferus, thuộc họ Xạ hương. Loài này phân bố chủ yếu ở vùng núi cao châu Á, từ Siberia, Mông Cổ, Trung Quốc đến tận dãy Himalaya. Ở Việt Nam, một nhánh khác là hươu xạ rừng cũng từng được ghi nhận tại các tỉnh miền núi đá vôi phía Bắc như Cao Bằng và Bắc Kạn. Điểm khiến hươu xạ khác biệt so với các loài hươu nai thông thường chính là việc chúng không có sừng. Thay vào đó, con đực phát triển răng nanh dài nhô ra khỏi miệng, tạo cho chúng vẻ ngoài đặc trưng. Bộ lông của hươu xạ thường có màu nâu sẫm, đôi khi phản sáng khiến người quan sát từ xa dễ nhầm thành màu vàng nhạt như trong đoạn video.
Hươu xạ thường sống đơn độc, chỉ ghép đôi trong mùa sinh sản. Chúng ưa môi trường rừng rậm, vách đá, và đặc biệt thích trú ngụ ở khu vực nhiều khe suối. Thức ăn của chúng khá phong phú, gồm lá non, rêu, địa y, chồi cây nhỏ. Vào mùa đông khắc nghiệt, chúng có thể gặm cả cành cây để duy trì sự sống. Hoạt động chủ yếu của loài này diễn ra vào sáng sớm hoặc chiều muộn, thời điểm ít bị kẻ thù rình rập.
Hươu xạ vốn là một loài động vật quý hiếm đang nằm trong danh mục bảo vệ cấp quốc gia của Trung Quốc. (Ảnh: Sohu)
Trong lịch sử, hươu xạ nổi tiếng bởi tuyến xạ hương đặc trưng nằm ở bụng con đực trưởng thành. Xạ hương tự nhiên từ lâu được coi là nguyên liệu quý trong y học cổ truyền, dùng làm dược liệu trị bệnh và trong ngành công nghiệp nước hoa. Chính điều này đã khiến loài hươu xạ bị săn bắt ráo riết trong nhiều thế kỷ. Theo báo cáo của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên, việc săn bắt trái phép để lấy xạ hương là nguyên nhân chính đẩy số lượng hươu xạ trên thế giới giảm mạnh. Ngày nay, loài này đã được liệt vào danh mục nguy cấp, cần được bảo vệ khẩn cấp.
Tại Việt Nam, vào năm 2021, các nhà khoa học từ Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế và Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật đã ghi nhận hình ảnh hươu xạ rừng tại Cao Bằng bằng bẫy ảnh. Đây là lần đầu tiên loài động vật này được chụp lại sau nhiều năm không có bằng chứng rõ ràng. Phát hiện ấy chứng tỏ loài vẫn còn tồn tại nhưng với số lượng cực kỳ ít ỏi, ước tính dưới 50 cá thể. Chính vì vậy, sự kiện thủy quái dưới sông thực chất lại là minh chứng cho việc hươu xạ vẫn hiện diện ở môi trường hoang dã, một dấu hiệu đáng quý cho công tác bảo tồn.
Thống kê từ IUCN: Tình trạng đáng lo ngại
Sự kiện thủy quái dưới sông thực chất lại là minh chứng cho việc hươu xạ vẫn hiện diện ở môi trường hoang dã, một dấu hiệu đáng quý cho công tác bảo tồn. (Ảnh: Sohu)
Theo Danh lục Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, hươu xạ Siberia Moschus moschiferus hiện được xếp hạng dễ bị tổn thương, trong khi nhiều phân loài khác như hươu xạ rừng Moschus berezovskii tại Việt Nam lại ở mức nguy cấp. IUCN cảnh báo số lượng loài này trên toàn cầu đã giảm đáng kể trong vài thập kỷ qua, với mức suy giảm ước tính từ 30 đến 50 phần trăm tùy khu vực. Nguyên nhân chính là nạn săn bắt để lấy tuyến xạ hương cùng với tình trạng mất môi trường sống. Những con số này cho thấy nếu không có biện pháp bảo tồn mạnh mẽ, loài hươu xạ có nguy cơ biến mất trong tương lai gần.
Từ huyền thoại đến lời cảnh tỉnh
Việc một đoạn video về động vật hoang dã lại khiến dư luận dậy sóng cho thấy sức hút bền bỉ của thiên nhiên đối với trí tưởng tượng con người. Trong văn hóa phương Đông, rồng là biểu tượng thiêng liêng, gắn liền với quyền lực, phồn thịnh và sự sống. Chính vì vậy, khi thấy hình ảnh lạ giữa núi rừng, nhiều người lập tức liên tưởng tới rồng hay các sinh vật huyền thoại. Thế nhưng, khi sự thật được giải mã, câu chuyện lại mang một tầng ý nghĩa khác: thiên nhiên vẫn ẩn chứa những loài động vật hiếm hoi mà con người ít có cơ hội bắt gặp.
Nhiều ý kiến bình luận sau khi vụ việc được làm rõ đã bày tỏ sự bất ngờ, thậm chí còn cho rằng đây chính là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc bảo tồn. Một cư dân mạng viết: "Rồng thì có thể không có thật, nhưng loài hươu xạ này mới chính là báu vật thiên nhiên cần được trân trọng". Nhận định này phản ánh đúng thực tế, khi những loài động vật quý hiếm đang ngày càng cạn kiệt dưới tác động của săn bắn và mất môi trường sống.
IUCN cảnh báo số lượng loài này trên toàn cầu đã giảm đáng kể trong vài thập kỷ qua, với mức suy giảm ước tính từ 30 đến 50 phần trăm tùy khu vực. (Ảnh: Sohu)
Giới chuyên gia cũng khẳng định, câu chuyện ở Hổ Khiêu một lần nữa cho thấy công tác tuyên truyền bảo vệ động vật hoang dã cần được tăng cường. Khi con người nhìn nhận một loài như biểu tượng thần thoại, trí tưởng tượng có thể bay xa, nhưng điều quan trọng hơn cả là ý thức gìn giữ để những sinh vật có thật như hươu xạ không biến mất mãi mãi.
Từ một clip ngắn tưởng chừng chỉ là trò đùa về thủy quái, câu chuyện lại trở thành điểm nhấn cho công tác bảo tồn động vật quý hiếm. Hươu xạ, loài được ví như báu vật rừng xanh, không chỉ gắn liền với giá trị sinh học mà còn gợi mở nhiều suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Hình ảnh chúng xuất hiện giữa dòng nước xiết đã khơi dậy trí tưởng tượng về rồng, nhưng đồng thời cũng khẳng định rằng thiên nhiên vẫn còn vô vàn điều kỳ diệu, miễn là chúng ta biết bảo vệ và trân trọng.