Tổng lực "bao vây" hàng giả, hàng nhái

Thông tin từ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), trong đợt cao điểm phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ từ ngày 15-5 đến 15-6 vừa qua, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) cả nước đã kiểm tra 3.891 vụ, xử lý 3.114 vụ vi phạm với số tiền hơn 63 tỉ đồng.

Liên tục kiểm tra

Riêng tại TP HCM, tính đến hết tháng 8-2025, lực lượng QLTT đã phát hiện 659 vụ vi phạm, xử phạt hơn 14,3 tỉ đồng, thu giữ hơn 600.000 sản phẩm giả trị giá khoảng 15 tỉ đồng. Ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT TP HCM, cho biết nhiều vụ có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cơ quan điều tra, đồng thời lực lượng vẫn duy trì đường dây nóng để tiếp nhận tố giác của người dân, doanh nghiệp.

Người tiêu dùng nhận diện dấu hiệu hàng giả tại phòng trưng bày nhận diện hàng vi phạm do Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước tổ chức cuối tháng 6-2025 .Ảnh: LÊ THÚY

Cũng theo ông Huy, trong thời gian tới, dưới sự chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBND TP HCM và Sở Công Thương, Chi cục QLTT TP HCM sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt các kế hoạch chống hàng giả, hàng lậu, xâm phạm sở hữu trí tuệ trong những tháng cuối năm. Trong đó, tập trung kiểm tra các mặt hàng như sữa, yến sào, bánh trung thu... Đặc biệt, thương mại điện tử cũng sẽ được giám sát chặt chẽ hơn do tính chất phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi ở lĩnh vực này. 

"Chi cục QLTT không chỉ giám sát chặt chẽ những tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm, mà còn tham mưu, phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai các kế hoạch đồng bộ, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, lực lượng chức năng sẽ tiến hành kiểm tra chuyên đề hoặc đột xuất nhằm kịp thời xử lý" - ông Huy nhấn mạnh.

Tương tự, Chi cục QLTT TP Hà Nội cho biết đơn vị này cũng đang tiếp tục triển khai kiểm tra, kiểm soát an toàn thực phẩm dịp Tết Trung thu 2025 kéo dài từ ngày 15-8 đến hết 15-10. Đối tượng kiểm tra gồm các tổ chức, cá nhân, siêu thị, trung tâm thương mại có hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu bánh trung thu, nguyên liệu, bao bì, cũng như đồ chơi trẻ em và thiết bị, dụng cụ học tập phục vụ năm học mới. 

Đặc biệt, các làng nghề truyền thống như Xuân Đỉnh (Bắc Từ Liêm), An Khánh (Hoài Đức) - nơi có nhiều cơ sở sản xuất bánh kẹo - sẽ là trọng điểm giám sát. Ngoài ra, các nhà hàng, khách sạn có kinh doanh bánh trung thu cũng nằm trong diện kiểm tra.

Doanh nghiệp cần nâng cao trách nhiệm

Ông Nguyễn Đăng Sinh, Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), góp ý để hoạt động chống hàng giả, hàng nhái hiệu quả hơn, ngoài việc tăng cường kiểm tra, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát khâu in ấn bao bì vì nhiều cơ sở in tiếp tay cho "hàng giả". 

Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh vấn đề tem chống giả khi một số công ty sản xuất công nghệ chống giả nhưng sản phẩm không đạt chuẩn, thậm chí lại trở thành công cụ giả mạo. Do đó, ông đề xuất cần ban hành quy chuẩn đối với tem và mã truy xuất nguồn gốc.

Với thương mại điện tử, VATAP đề nghị kiểm soát chặt chẽ, bắt buộc giao dịch phải có hóa đơn, chứng từ, kể cả hoạt động livestream bán hàng.

Liên quan đến vấn đề này, ông Trần Việt Hùng, Trưởng Phòng Nghiệp vụ QLTT - Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, cho biết Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Luật Thương mại điện tử và Bộ Quy tắc ứng xử cho kinh doanh trực tuyến. Bộ quy tắc này sẽ có sự ký kết giữa chủ sàn thương mại điện tử, chủ sở hữu thương hiệu và cơ quan quản lý Nhà nước. 

"Điều cơ quan quản lý mong muốn là các sàn thương mại điện tử phải có trách nhiệm kiểm soát hàng hóa bày bán, cũng như giám sát hoạt động của doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên sàn. Sàn thương mại được ví như một ngôi nhà, khi có người mang hàng đến bán thì chủ nhà phải có trách nhiệm kiểm soát. Tương tự như các trung tâm thương mại, luôn có đơn vị quản lý giám sát hàng hóa" - ông nói.

Lãnh đạo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cũng thừa nhận trách nhiệm chống hàng giả, hàng nhái không chỉ thuộc Nhà nước mà còn của doanh nghiệp, hộ kinh doanh. "Nhiều trường hợp vi phạm liên quan đến thực phẩm, dầu ăn, mì chính đều do người bán vì lợi nhuận mà cố tình làm sai công bố chất lượng, khiến cơ quan quản lý khó phát hiện" - ông Hùng dẫn chứng.