Ngày 17/9, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố một chương trình nghị sự chiến lược mới với mục tiêu đưa quan hệ song phương với Ấn Độ lên tầm cao mới. Đây được coi là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình hợp tác giữa hai bên, mở ra nhiều cơ hội phát triển trong bối cảnh tình hình quốc tế có nhiều biến động.
Nằm trong định hướng chính trị giai đoạn 2024 - 2029 của Ủy ban châu Âu, thông điệp chung về "Chương trình nghị sự chiến lược EU - Ấn Độ mới" đặt mục tiêu thúc đẩy hhợp tác trong nhiều lĩnh vực từ kinh tế đến an ninh quốc phòng.
Bà Kaja Kallas, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU, nhấn mạnh: “Thông báo mới của chúng tôi đặt ra những khả năng hợp tác chặt chẽ hơn giữa EU và Ấn Độ về thương mại, công nghệ, an ninh, quốc phòng và khí hậu. Một hiệp định thương mại tự do, một hiệp định bảo hộ đầu tư và một hiệp định vận tải hàng không toàn diện có thể là trụ cột của mối quan hệ đối tác này”.
Một trong các vấn đề được đặc biệt quan tâm là việc EU cam kết hoàn tất Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Ấn Độ vào cuối năm nay. EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Ấn Độ, với kim ngạch hàng hóa đạt 120 tỷ Euro vào năm 2024. Hơn 6.000 công ty châu Âu đang tạo ra 2 triệu việc làm trực tiếp và hỗ trợ thêm 6 triệu việc làm gián tiếp tại Ấn Độ.
Ông Maros Sefcovic, Cao ủy Thương mại và An ninh kinh tế EU, khẳng định: “Chúng tôi đang nỗ lực tối đa để hoàn tất các cuộc đàm phán vào cuối năm nay. Chúng tôi nỗ lực xây dựng một gói thỏa thuận đôi bên cùng có lợi, có ý nghĩa về mặt kinh tế, mang lại giá trị gia tăng thực sự cho doanh nghiệp và người tiêu dùng ở cả châu Âu và Ấn Độ. Chúng tôi đã đàm phán về vấn đề này trong một thời gian khá dài và tôi có thể khẳng định rằng chưa bao giờ tiến trình đạt được đà phát triển mạnh mẽ như hiện nay”.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (phải) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại cuộc gặp ở New Delhi ngày 28/2/2025 (Ảnh: ANI/TTXVN)
Theo kế hoạch, các đề xuất trong thông điệp chung sẽ được cụ thể hóa thành một chương trình nghị sự chiến lược toàn diện, dự kiến được thảo luận tại Hội đồng Đối ngoại EU vào tháng 10 tới. Đây được kỳ vọng sẽ là khuôn khổ hợp tác mới, đem lại lợi ích thiết thực cho cả EU và Ấn Độ, đồng thời góp phần vào ổn định và phát triển chung trong bối cảnh quốc tế hiện nay.
EU kỳ vọng chiến lược mới với Ấn Độ sẽ trở thành đòn bẩy quan trọng để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc chiến lược vào các khu vực khác, biến Ấn Độ thành trung tâm sản xuất và cung ứng đáng tin cậy trong các lĩnh vực công nghệ, dược phẩm và năng lượng tái tạo. Đồng thời, EU kỳ vọng FTA sẽ mở ra làn sóng đầu tư, thương mại mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho cả hai bên. Về mặt an ninh, xem Ấn Độ là đối tác then chốt tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Việc ký kết FTA giữa EU - Ấn Độ được đánh giá là bước ngoặt trong quan hệ thương mại song phương. Hiệp định dự kiến cắt giảm sâu thuế quan, giảm rào cản kỹ thuật, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường 1,4 tỷ dân của Ấn Độ cho các mặt hàng châu Âu như ô tô, rượu vang, máy móc, trong khi dệt may, nông thủy sản và linh kiện điện tử của Ấn Độ cũng gia tăng thị phần tại EU. Đây được xem là công cụ địa chính trị quan trọng, giúp EU củng cố ảnh hưởng tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược với một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Với một chương trình nghị sự chiến lược toàn diện, mối quan hệ EU - Ấn Độ được kỳ vọng sẽ bước vào giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn, không chỉ về kinh tế mà còn mang tính địa chính trị. Tuy nhiên, để biến tầm nhìn thành hiện thực, cả hai bên sẽ phải vượt qua nhiều thách thức, từ sự khác biệt về lợi ích thương mại, tiêu chuẩn lao động, môi trường cho đến những cạnh tranh chiến lược trong khu vực.