Trong giới nghệ sĩ Trung Quốc, cái tên Trương Quốc Lập từ lâu đã trở thành biểu tượng của một thế hệ nghệ sĩ gạo cội. Ông gắn bó với sân khấu, điện ảnh và truyền hình hơn 40 năm, để lại dấu ấn qua những vai diễn "hoàng đế chuyên nghiệp" trong loạt phim cổ trang, hay hình ảnh người đàn ông hiền lành, giàu tình cảm trong các bộ phim hiện đại.
Trên màn ảnh, ông thường hóa thân thành những người cha mẫu mực. Nhưng ngoài đời, câu chuyện với con trai Trương Mặc lại là một bi kịch đầy nghịch lý.
Trong nghề, Trương Quốc Lập nổi tiếng tận tâm và cực kỳ kỷ luật.
Trong nghề, Trương Quốc Lập nổi tiếng tận tâm và cực kỳ kỷ luật. Thế nhưng, phía sau hào quang nghề nghiệp, ông lại chịu nhiều day dứt với vai trò làm cha. Năm 1980, khi vợ cũ sinh con trai Trương Mặc, ông vì bận rộn công việc đã ít có thời gian ở bên con. Sau khi ly hôn, Trương Mặc chủ yếu sống với mẹ, thiếu thốn sự dạy dỗ trực tiếp từ cha. Chính khoảng trống tình cảm ấy đã gieo mầm cho một tính cách bất cần, nổi loạn ở cậu con trai.
Trương Mặc có xuất phát điểm mà nhiều người mơ ước: con trai duy nhất của một nghệ sĩ nổi tiếng, từng theo học tại Học viện Hý kịch Trung ương danh giá. Anh cũng được cha tận tình nâng đỡ, tạo cơ hội góp mặt trong nhiều dự án phim. Nhưng thay vì nỗ lực chứng minh bản thân, Trương Mặc lại liên tiếp gây ra những vụ việc chấn động.
Năm 2003, khi mới ngoài 20 tuổi, anh từng hành hung bạn gái là nữ diễn viên trẻ ngay tại ký túc xá trường, khiến nạn nhân phải nhập viện. Vụ việc khiến dư luận bàng hoàng, nhưng rồi dần bị xoa dịu khi cha anh ra mặt xin lỗi. Những tưởng đó sẽ là bài học nhớ đời, nhưng không, chuỗi scandal nối tiếp kéo dài.
Năm 2012, Trương Mặc bị bắt vì sử dụng chất cấm. Cha anh lại một lần nữa cúi đầu 90 độ trước truyền thông để xin lỗi thay con. Hai năm sau, Trương Mặc tiếp tục tái phạm, lần này bị kết án 6 tháng tù giam. Đây được xem như dấu chấm hết cho sự nghiệp diễn xuất non trẻ của anh. Trong khi Trương Quốc Lập dồn tâm huyết gây dựng hình ảnh nghệ sĩ mẫu mực, thì con trai lại trở thành biểu tượng của sự sa ngã, ngỗ nghịch và thiếu trách nhiệm.
Con trai của Trương Quốc Lập là Trương Mặc lại nổi tiếng là "phá gia chi tử". Bi kịch của sự bao bọc và tiền bạc
Truyền thông Trung Quốc nhiều lần chỉ ra: nguyên nhân khiến Trương Mặc ngày càng trượt dài chính là sự bao che của người cha nổi tiếng.
Trong nhiều năm, Trương Quốc Lập mải mê theo đuổi danh lợi mà bỏ bê sự trưởng thành của con trai mình là Trương Mặc, dẫn đến tính cách kiêu ngạo, hống hách của Trương Mặc như ngày hôm nay.
Xuất phát từ mặc cảm không ở bên con từ nhỏ, Trương Quốc Lập luôn thấy mình có lỗi. Ông chọn cách dùng tiền bạc và quyền lực để bù đắp, sẵn sàng hạ mình xin lỗi, thậm chí mở đường cho con trong nghề. Nhưng càng bao dung, con trai càng ỷ lại và coi thường hậu quả.
Khi cha ký những hợp đồng làm việc cật lực với công ty giải trí để duy trì sự nghiệp, Trương Mặc lại tiêu xài xa xỉ ở nước ngoài, sống trong biệt thự, lái siêu xe, hút xì gà đắt tiền. Theo người trong cuộc, cuộc sống thường ngày của Trương Mặc rất xa hoa. Có lần, trong lúc say xỉn, anh ta còn tuyên bố: "Tiền lương của cha tôi cho một bộ phim truyền hình đủ để tôi ở hộp đêm ba ngày ba đêm". Lời tuyên bố này đã gây ra sự lo ngại và phẫn nộ rộng rãi trong công chúng.
Trương Quốc Lập ở tuổi 70 vẫn tất bật mưu sinh. Những năm gần đây, diễn viên gạo cội xuất hiện dày đặc trên màn ảnh, “đóng đô” tại phim trường Hoành Điếm, thậm chí còn tích cực tham gia show truyền hình.
Cảnh tượng trái ngược của hai cha con khiến dư luận xót xa: một bên là người cha tuổi xế chiều vẫn phải miệt mài kiếm tiền, một bên là đứa con ngỗ nghịch, hưởng thụ bằng tiền của cha.
Đó không chỉ là bi kịch của một gia đình nghệ sĩ, mà còn là lời cảnh tỉnh về một căn bệnh xã hội: cha mẹ dùng tiền để thay thế sự dạy dỗ, kỷ luật và tình yêu thương đúng cách.
Các chuyên gia tâm lý từng cảnh báo, nuông chiều và bao che là "con dao hai lưỡi". Trẻ được yêu thương nhưng không được rèn tính tự lập sẽ hình thành tâm lý ỷ lại, cho rằng mình có quyền được tha thứ và che chở vô điều kiện. Trường hợp của Trương Mặc là minh chứng điển hình: có đủ điều kiện vật chất nhưng thiếu định hướng và trách nhiệm.
Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy, trẻ em lớn lên trong môi trường kỷ luật hợp lý, được cha mẹ kiên trì đồng hành nhưng cũng dạy rõ giới hạn, sẽ có khả năng đối mặt khó khăn và trưởng thành hơn. Ngược lại, sự bao che mù quáng chỉ đẩy trẻ đến gần thất bại.
Ở đây, điều khiến công chúng đau lòng không chỉ là việc một thanh niên hủy hoại tương lai, mà còn là hình ảnh một nghệ sĩ lừng danh phải mang nỗi đau vì con suốt tuổi xế chiều.
Câu chuyện của Trương Quốc Lập và Trương Mặc gợi nhắc chúng ta một chân lý giản dị: tiền có thể mua nhiều thứ, nhưng không thể thay thế sự giáo dục. Cha mẹ càng thành công, càng cần nhớ rằng con cái cần sự quan tâm, định hướng và những giới hạn kỷ luật hơn là những món quà xa xỉ.
Khi một đứa trẻ sai lầm, thái độ đúng đắn nhất không phải là tìm cách che đậy hay "chạy chọt", mà là cho con thấy hậu quả, để con học cách chịu trách nhiệm. Nếu không, những sai lầm nhỏ sẽ thành thói quen lớn, và một ngày nào đó, cái giá phải trả sẽ quá đắt, không chỉ cho con, mà cho cả gia đình.