Họ hàng ai cũng trêu: "Dì keo kiệt nhất dòng họ!". Nhưng sau nhiều năm sống cùng, tôi mới nhận ra – cái "keo kiệt" ấy thực ra là một trí tuệ sống. Một cách sống giản dị, ngăn nắp và tự chủ đến mức khiến người khác phải nể phục.
Dì năm nay đã 60 tuổi, sống một mình trong căn nhà nhỏ ở ngoại ô. Không giàu có, không xa hoa, nhưng chưa bao giờ tôi thấy dì thiếu thốn hay khổ cực. Mọi thứ quanh bà đều được sắp xếp gọn gàng, dùng đến giọt cuối cùng – và quan trọng hơn cả, bà luôn thấy đủ.
1. Tự trồng rau – vừa ăn ngon vừa vui
Dù đã chuyển đến khu dân cư không có mảnh vườn nào, dì vẫn xoay xở để có “vườn rau nhỏ” cách nhà hơn 10 phút đi bộ. Mỗi sáng, bà đều sang đó tưới nước, bắt sâu, chăm chút từng luống rau. Dì bảo: “Trồng rau không chỉ để có rau sạch mà còn là niềm vui, giúp mình vận động mỗi ngày và giữ tinh thần lạc quan”.
2. Rửa bát bằng xơ mướp – giản dị nhưng hiệu quả
Khi thị trường có đủ loại miếng rửa bát hiện đại, dì tôi vẫn trung thành với xơ mướp. Nó tự nhiên, thân thiện với môi trường và không để lại vết xước. Dì nói: “Xơ mướp rửa sạch dầu mỡ mà chẳng cần nước rửa chén. Vừa tiết kiệm, vừa bảo vệ da tay”.
3. Cắt tuýp kem đánh răng – tiết kiệm đến giọt cuối cùng
Khi tuýp kem đánh răng sắp hết, dì không vứt đi mà cắt đôi ra, dùng thêm được vài ngày. Hành động nhỏ ấy khiến tôi chợt nhớ: thời sinh viên, mình cũng từng làm thế. Có lẽ, tiết kiệm là thói quen chỉ mất đi khi ta… quên những ngày khó khăn.
4. “Thêm nước” cho dầu gội, sữa tắm
Chai dầu gội gần hết? Dì không vứt, mà cho thêm chút nước, lắc đều, và dùng thêm được vài lần. Bà còn áp dụng cách này cho sữa tắm, nước rửa chén. “Một giọt cũng là tiền, đừng phí”, dì nói, giọng nhẹ nhàng mà khiến tôi phải suy nghĩ.
5. Biến đầu xà phòng thành “xà phòng mới”
Những mẩu xà phòng nhỏ xíu – nhiều người vứt đi, dì lại gom lại, ngâm nước cho mềm rồi ép thành cục mới. “Đừng nghĩ nhỏ không đáng. Gom nhiều thứ nhỏ lại thành lớn, như tiền tiết kiệm mỗi ngày vậy”, bà cười hiền.
6. Không mua túi rác – tận dụng ni lông siêu thị
Dì có một ngăn tủ riêng để cất túi ni lông, phân loại rõ ràng. “Túi nào sạch thì đựng đồ khô, túi nào mỏng thì làm túi rác”. Dì bảo, đã 10 năm rồi bà chưa phải mua một cuộn túi rác nào.
7. Chai thủy tinh – đừng vội vứt, hãy tái sử dụng
Chai thủy tinh cũ qua tay dì trở thành vật hữu ích:
- Chai sữa rửa sạch dùng để đựng gạo, ngũ cốc.
- Chai nước nhỏ trồng cây thủy canh, để góc bếp thêm xanh.
- Lọ thủy tinh to làm bình cắm hoa hoặc cốc đựng nước.
Bà nói: “Cái gì có thể dùng lại, thì đừng vội bỏ. Mỗi món đồ đều có giá trị riêng”.
8. Sửa trước, thay sau
Trong khi nhiều người “nâng cấp” đồ gia dụng liên tục, dì vẫn trung thành với chiếc nồi cơm điện 10 năm tuổi, chiếc quạt sờn màu. “Miễn nó còn dùng được, thì không lý do gì để thay,” bà nói. Và đúng vậy – đồ cũ nhưng bền, chẳng hề hỏng vặt.
9. Tắt điện, rút phích khi không dùng
Câu “tắt điện khi ra khỏi phòng” với dì không chỉ là thói quen, mà là nguyên tắc sống. Dì kể: “Rút phích không chỉ tiết kiệm tiền điện, mà còn an toàn hơn. Một bóng đèn thừa cũng là một khoản phí vô ích”.
10. Ghi chép chi tiêu mỗi ngày
Trong ngăn tủ nhỏ, dì giữ một cuốn sổ cũ kỹ – sổ chi tiêu đã duy trì suốt hàng chục năm. Từ những khoản lớn đến những đồng lẻ, tất cả đều được ghi chép tỉ mỉ. “Không phải để tính từng xu, mà để biết mình sống có kiểm soát,” bà nói.
Kết bài
Càng sống lâu, tôi càng thấy những điều nhỏ nhặt dì làm lại chính là “bài học lớn” mà nhiều người trẻ bỏ quên. Dì không cần dạy, chỉ sống thôi cũng đủ để tôi hiểu: tiết kiệm không phải là keo kiệt, mà là một cách yêu cuộc sống có kỷ luật và trân trọng.
Bây giờ, mỗi lần nghe ai đó chê người khác “keo kiệt”, tôi lại nghĩ đến dì – người phụ nữ 60 tuổi chẳng dư giả nhưng luôn bình an, chẳng giàu có nhưng luôn đủ đầy. Và tôi thầm biết ơn vì đã được học từ bà một điều giản dị mà sâu sắc:
Sống khéo không phải là tiêu nhiều, mà là biết đủ – và giữ được sự an nhiên trong từng đồng tiền nhỏ.