Cuộc sống trước đây của tôi, nói không ngoa, chắc cũng là mơ ước của nhiều người. Tôi có công ty riêng, doanh thu mỗi tháng tính bằng tiền tỷ. Nhà cửa, xe cộ, bất động sản, vàng,... tôi không thiếu. Đương nhiên, tôi không trúng số, cũng chẳng lừa lọc ai để làm giàu, tất cả đều là tự thân gây dựng nhờ vốn liếng cha mẹ dành cho. Tôi cứ nghĩ đời mình thế là quá ổn.
Nhưng đúng là không ai biết trước chữ ngờ. Mọi thứ tôi có sụp đổ chỉ trong một năm, khi công việc kinh doanh mà tôi dốc toàn bộ vốn liếng vào thất bại. Thẻ tín dụng bị khóa, ngân hàng liên tục gọi nhắc nợ, tôi chính thức bước vào giai đoạn phá sản, nợ nần chồng chất. Ngày đó, tôi oán trách đủ thứ, nhưng khi dần chấp nhận sự thật và bắt đầu đối mặt được với khó khăn, tôi mới nhận ra: Tiền bạc không chỉ dạy tôi về cách chi tiêu hay làm giàu, mà còn phơi bày bản chất của hạnh phúc, cũng như cách người với người đối xử với nhau.
1 - Chỉ khi hoạn nạn mới biết ai là bạn
Trong những ngày còn kiếm được tiền, điện thoại của tôi chưa bao giờ ngớt tin nhắn. Bạn bè rủ đi nhậu, đi chơi,... Đương nhiên, cũng không ít người tìm đến tôi để nhờ vả, vay tiền. Tôi đã nghĩ mình may mắn vì có một mạng lưới quan hệ rộng, hay nói cách khác là tôi chẳng bao giờ thiếu bạn.
Nhưng khi mọi thứ mất đi, tôi mới thấy rõ sự thật. Những cuộc hẹn không còn, những lời hỏi thăm thưa dần, thậm chí có người còn lảng tránh khi tôi nhắc đến hai chữ “khó khăn”. Tôi đã từng cay đắng vì cảm giác bị bỏ rơi, nhưng giờ nghĩ lại, đó là một trải nghiệm cần thiết. Chính sự sa cơ lỡ vận này đã giúp tôi thấu rõ ai là bạn, ai chỉ là “bè”.
Ảnh minh họa
Có những khoản tiền tôi cho vay khi bạn bè khó khăn, đến giờ dù đã phá sản, vẫn chưa thể đòi lại. Thậm chí, họ còn quay ngược lại oán trách tôi rằng tại sao lại lựa đúng lúc họ đang kẹt để mà trì chiết đòi nợ. Lúc ấy, tôi chỉ biết cười trong cay đắng, coi đó như một khoản học phí cho chính sự nhẹ dạ, cả tin của mình. Tôi gọi đó là học phí chọn bạn!
2 - "Đủ sống" mới là trạng thái an toàn nhất
Ngày còn đi làm công ăn lương, chập chững tự kinh doanh, tôi từng nghĩ có nhiều tiền thì đúng là chẳng còn gì phải lo. Sau này, khi công việc kinh doanh bắt đầu sinh lời và giờ là phá sản, tôi mới hiểu sự thật đôi khi ngược lại.
Nhiều tiền đồng nghĩa với nhiều kỳ vọng, nhiều thứ phải kiểm soát và đôi khi, tất cả những điều đó lại vượt quá khả năng tư duy, hoạch định của bản thân.
Thời mới “chớm giàu”, tôi đã bắt đầu tiêu xài nhiều hơn, đầu tư mạnh tay hơn. Khi bạn kiếm được một số tiền lớn, bạn dễ bị cuốn vào cuộc đua với chính mình: Hôm nay mua xe, mai nghĩ mua nhà, ngày kia lại nghĩ phải tăng gấp đôi, gấp ba lợi nhuận.
Mọi thứ diễn ra quá nhanh khiến tôi không còn thời gian để dừng lại và suy xét. Cho đến khi thị trường đảo chiều, mọi khoản đầu tư đổ bể, tôi mới thấy mình giống như kẻ đứng trên dây, một cơn gió cũng đủ để mình rơi tự do. Lúc đó mới thấm thía hóa ra, vừa đủ sống nhiều khi mới là trạng thái an toàn nhất!
3 - Có tiền không đồng nghĩa với có hạnh phúc
Thời đỉnh cao, thu nhập 1 tháng của tôi có thể gấp 10-15 lần bạn bè cùng trang lứa đang đi làm văn phòng. Ai cũng nghĩ tôi thành công, gia đình tôi chắc chắn hạnh phúc, chỉ có tôi là biết rõ sự thật có phần ngược lại.
Ảnh minh họa
Thời gian tôi ở nhà tỷ lệ nghịch với số tiền tôi kiếm được. Những bữa cơm tối ăn cùng vợ con quả thực chưa quá 5 đầu ngón tay trong suốt nhiều tháng, những cuộc trò chuyện dần trở nên gượng gạo.
Đến lúc phá sản, tôi mới nhận ra gia đình mình vẫn luôn ở đó, không bỏ mình dù mình đã trắng tay. Thứ vợ con cần nhất ở tôi hóa ra chưa bao giờ là tiền tỷ. Tôi đã mất quá nhiều thời gian chạy theo sự “đủ đầy” mà quên rằng mình cần hiện diện trong gia đình, chứ không chỉ là mang một cục tiền về nhà, đưa cho vợ.
Giờ đây, nợ nần vẫn còn, hành trình xây dựng lại từ đầu chưa bao giờ là dễ dàng nhưng tôi đã ngộ ra nhiều điều: Bớt để ý đến sự phán xét của người ngoài, bớt dành thời gian cho những mối quan hệ giả tạo, những điều vô nghĩa. Quan trọng nhất, tôi không còn ảo tưởng rằng tiền có thể giải quyết mọi vấn đề. Tiền giúp chúng ta thoải mái hơn, nhưng tiền cũng là con dao 2 lưỡi, nếu không biết cách cầm, nó sẽ làm người ta bị thương. Tôi mất gần như tất cả ở tuổi 35 để nhận ra những bài học phũ phàng ấy, nhưng cũng nhờ vậy, tôi có thêm cơ hội để sống một cuộc đời thật sự tỉnh táo.
