Khi già đi, chúng ta không thể tránh khỏi những vấn đề sức khỏe nhỏ nhặt như: Đau lưng, đau chân, thậm chí là suy giảm trí nhớ. Một số người cho rằng tuổi già là một vòng xoáy đi xuống, với mỗi ngày trôi qua đều được đánh dấu bằng sự già nua, cô đơn, bệnh tật và cảm giác mất mát. Nhưng liệu điều đó có thực sự đúng? Không hoàn toàn đúng.
Một số người cao tuổi sống rất thoải mái, luôn vui vẻ và trông trẻ hơn bạn bè cùng trang lứa đến mười tuổi. Tại sao lại có sự khác biệt lớn như vậy?
Thực ra, nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy những người "sống vui vẻ" thường có một số đặc điểm chung. Và có xếp họ vào 3 nhóm sau:
Kiểu người cao tuổi hạnh phúc đầu tiên: Người có "tư duy tự nhất quán"
Hãy bắt đầu với một kiểu người ít phổ biến hơn nhưng cực kỳ quan trọng là sự nhất quán về mặt tinh thần. Điều này nghe có vẻ trừu tượng, nhưng nói một cách đơn giản, nó có nghĩa là "sống mà không mâu thuẫn với chính mình". Đừng đánh giá thấp khả năng này. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người lớn tuổi thường xuyên xung đột có nguy cơ mắc các bệnh tâm thần như trầm cảm và lo âu cao hơn gấp ba lần so với những người khác.
Nhiều người cao tuổi, khi về già, thường rơi vào vòng luẩn quẩn suy nghĩ: "Hồi trẻ mình thật tuyệt vời", "Con cái bây giờ không hiếu thảo", hay "Sức khỏe của mình yếu thì chẳng ai quan tâm". Kết quả là họ không chỉ bị trầm cảm mà sức khỏe cũng suy giảm.
Ngược lại, những người lớn tuổi có thể chấp nhận thực tế "già đi" và ngừng lo lắng về việc "tại sao tôi lại trở nên như thế này" thì thường có khả năng thích nghi tốt hơn ở những năm tháng về sau. Họ có sức khỏe tinh thần ổn định hơn, huyết áp ổn định hơn và chất lượng giấc ngủ tốt hơn nhiều.
Theo một khảo sát trong "Sách Xanh về Sức khỏe Tâm thần của Người cao tuổi", trong số những người từ 65 tuổi trở lên ở các khu vực thành thị của Trung Quốc, những người có khả năng phục hồi tâm lý tốt có tỷ lệ tái phát các bệnh mãn tính thấp hơn gần 27%.
Tuy nhiên, tư duy "tự nhất quán" này không đến từ những khẩu hiệu. Nó bắt nguồn từ những thói quen nhận thức lâu dài của một người. Một số người cao tuổi thường suy ngẫm, chấp nhận và tha thứ cho bản thân khi còn trẻ sẽ ít có khả năng bị sa lầy vào lối mòn khi về già. Nhưng một số người lại dành cả cuộc đời để đấu tranh với người khác và với chính mình thì tự nhiên thấy khó buông bỏ hơn khi về già.
Kiểu người cao tuổi hạnh phúc thứ hai: Người có người thân bên cạnh
Hạnh phúc tự nhiên bao gồm tình cảm gia đình. Dù sống xa nhau, chỉ cần luôn có nhau trong tim, một cuộc gọi điện thoại, một cuộc gọi video, hay một chuyến thăm ngắn ngủi trong dịp lễ chính là niềm an ủi tinh thần hiệu quả nhất đối với người cao tuổi.
Một báo cáo do Ủy ban Quốc gia về Người cao tuổi Trung Quốc công bố chỉ ra rằng, hơn 80% người cao tuổi vẫn phụ thuộc nhiều nhất vào con cái về mặt cảm xúc, đặc biệt là khi đối mặt với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Sự hỗ trợ của con cái có ảnh hưởng lớn hơn đến quyết định của họ so với lời khuyên của bác sĩ. Nói cách khác, dù bác sĩ có nói bao nhiêu lần cũng không hiệu quả bằng câu nói đơn giản "Con sẽ đi với bố mẹ".
Nhưng thực tế là một số người cao tuổi có con cái không còn bên cạnh, một số thậm chí còn có mối quan hệ xa cách với con cái. Làm thế nào để giải quyết vấn đề này? Có nhiều giải pháp. Bên cạnh quan hệ huyết thống, nhiều người cao tuổi còn xây dựng lại "mạng lưới quan hệ họ hàng thay thế" thông qua các mối quan hệ láng giềng, trung tâm hoạt động dành cho người cao tuổi, nhóm sở thích và các phương tiện khác.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng người lớn tuổi có mối quan hệ xã hội ổn định có tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn gần 20% . Hiệu quả này là lâu dài và đã được xác minh nhiều lần bởi nhiều nghiên cứu tâm lý và dữ liệu dịch tễ học.
Kiểu người cao tuổi hạnh phúc thứ ba: Người luôn tò mò và sống cuộc sống của riêng mình
Bên cạnh tư duy và mối quan hệ gia đình, còn có một kiểu người cao tuổi khác đáng ngưỡng mộ hơn cả: những người học hỏi đến tận cùng. Mặc dù câu nói này thường được nghe, nhưng ít ai thực sự sống theo. Một số người cao tuổi trở nên tò mò hơn theo tuổi tác, không ngại những điều mới mẻ, sẵn sàng tìm hiểu về điện thoại thông minh, video ngắn và thanh toán điện tử.
Duy trì sự tò mò là một trong những vũ khí hiệu quả nhất chống lại lão hóa. Vấn đề không phải là làm cho cơ thể trẻ hơn, mà là trạng thái tinh thần này giúp não bộ hoạt động tích cực và ít bị suy giảm nhận thức hơn. Một cuộc khảo sát tiếp theo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc cho thấy, những người cao tuổi thường xuyên tham gia các hoạt động mới và học các kỹ năng mới có tốc độ suy giảm nhận thức chậm hơn 35% so với người cao tuổi trung bình.
Điều này không chỉ đơn thuần là ghi nhớ một từ mới hay học một nhạc cụ, thậm chí thử một hương vị mới, khám phá một địa điểm mới, hay xem một thể loại phim khác cũng đều là những cách tuyệt vời để kích hoạt não bộ. Nghiên cứu khoa học thần kinh cũng chỉ ra rằng các kết nối thần kinh có thể được duy trì và củng cố thông qua kích thích liên tục, "tính dẻo" này không hoàn toàn biến mất theo tuổi tác.
Cuối cùng, những năm tháng cuối đời của một người thường không được quyết định bởi bệnh tật, mà bởi thái độ của họ. Đúng là cơ thể sẽ dần yếu đi; đây là quy luật khách quan mà không ai có thể ngăn cản.
Nhưng trên con đường này, dù bị thúc đẩy một cách bực bội hay chủ động bước đi với tâm hồn thư thái, thì đó lại là hai trạng thái hoàn toàn khác nhau. Những người cao tuổi, dù đã rất già, vẫn an nhiên với chính mình, có gia đình bên cạnh và tìm thấy niềm vui trong cuộc sống, vẫn sống một cuộc đời viên mãn.
Lão hóa không phải là kết thúc, cũng không phải là một hình phạt; nó chỉ đơn giản là một giai đoạn khác của cuộc đời. Nếu tuổi trẻ là thời gian phấn đấu hướng ngoại, thì tuổi già là thời gian để nhìn lại chính mình.