Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ Condé Nast Traveller mới đây đã công bố bảng xếp hạng trong khuôn khổ Readers' Choice Awards 2025 - giải thưởng thường niên do độc giả toàn cầu bình chọn.
Trong 15 điểm đến nổi bật trên thế giới được vinh danh, tất cả đều đạt mức hài lòng trên 94%. Đặc biệt, Việt Nam vươn lên vị trí thứ 4 với số điểm 96,67, được xem là một trong những điểm đến ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới.
Khi ẩm thực thành "đại sứ" văn hóa
Condé Nast Traveller đánh giá không ai từng du lịch bụi ở Việt Nam mà lại không nhắc đến ẩm thực đường phố, từ chợ nổi Cái Răng tấp nập ghe thuyền đến những quán nhỏ trong hẻm Xóm Chiếu (TP HCM), nơi hội tụ tinh hoa món Việt với giá bình dân nhưng hương vị khó quên. Chính sự mộc mạc, đa dạng và đậm đà bản sắc ấy đã giúp ẩm thực Việt để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách quốc tế.
Thực tế, hầu hết du khách quốc tế đến TP HCM đều chọn thưởng thức món ăn đường phố như một trải nghiệm không thể thiếu. Tuy nhiên, dù được xem là "thiên đường ẩm thực" nhưng du lịch ẩm thực tại TP HCM vẫn chưa được khai thác xứng tầm, chưa trở thành sản phẩm mũi nhọn mang tính nhận diện thương hiệu.
Theo các chuyên gia, ẩm thực đường phố là đặc sản của thành phố, nếu được quy hoạch và quảng bá chuyên nghiệp, có thể tạo nên lợi thế cạnh tranh độc đáo, thúc đẩy kinh tế ban đêm và nâng cao vị thế của TP HCM trên bản đồ du lịch khu vực.
Du khách Canada thưởng thức món ngon tại Lễ hội Văn hóa Ẩm thực, Món ngon Saigontourist Group 2025. Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Ông Trần Quang Duy, Giám đốc Công ty Dịch vụ Lữ hành Chim Cánh Cụt (CCC Travel), chia sẻ: "Với hàng chục ngàn hàng quán, chợ đêm và xe đẩy, ẩm thực TP HCM không chỉ là món ăn mà là ngôn ngữ văn hóa sống động, kể câu chuyện về lịch sử, ký ức và con người thành phố hào sảng, nghĩa tình, bao dung. CCC Travel xem du lịch ẩm thực không chỉ là sản phẩm mà là hành trình kể chuyện bằng vị giác, nơi du khách không chỉ ăn, mà còn cảm, hiểu và yêu thành phố này".
TS Dương Đức Minh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Du lịch TP HCM, cho biết hiện nay thành phố có nhiều sản phẩm liên quan đến ẩm thực như food tour bằng xe máy, khám phá chợ truyền thống, ăn tối trên tàu sông Sài Gòn hay lớp học nấu ăn cho du khách.
Tuy nhiên, phần lớn các hoạt động này mới chỉ dừng ở dạng trải nghiệm đơn lẻ, chưa hình thành chuyên đề du lịch ẩm thực có hệ thống phục vụ riêng cho khách quốc tế, khiến sản phẩm thiếu tính đẳng cấp và đồng bộ.
Theo ông Minh, để nâng tầm du lịch ẩm thực trong giai đoạn mới, TP HCM cần phát huy vai trò đầu tàu sáng tạo, tận dụng các lợi thế về hạ tầng, công nghệ, nhân lực và khả năng kết nối vùng.
Cần phát triển sản phẩm theo chiều sâu chuỗi giá trị, từ tuyến du lịch ẩm thực theo dòng sông, trải nghiệm nghề bếp trong cộng đồng dân cư, đến lễ hội ẩm thực chuyên đề gắn với văn hóa vùng miền. Đồng thời, thành phố cần xây dựng cơ chế, chính sách định vị thương hiệu ẩm thực Việt Nam, để ẩm thực không chỉ là trải nghiệm mà trở thành đại sứ văn hóa, đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với du khách toàn cầu.
20 sản phẩm du lịch đặc sắc
Trong nỗ lực làm mới, xây dựng nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn để nâng cao trải nghiệm cho du khách, ngày 22-10, Sở Du lịch TP HCM đã công bố Chương trình du lịch ẩm thực TP HCM. Đây là một phần trong định hướng chiến lược phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực của thành phố đến năm 2030.
Bà Bùi Thị Ngọc Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP HCM, cho biết chương trình mới này không chỉ nhằm quảng bá ẩm thực mà còn hướng đến định vị TP HCM như "thiên đường ẩm thực" hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á.
Theo bà Hiếu, sau khi mở rộng địa giới hành chính, thành phố hiện có 681 tài nguyên du lịch đủ điều kiện phát triển thành các điểm đến đặc sắc, từ đô thị sôi động, làng nghề truyền thống, khu công nghiệp hiện đại cho đến vùng ven sông, biển đảo và núi rừng thơ mộng.
"Bản đồ du lịch thành phố giờ đây không chỉ gói gọn trong những điểm đến quen thuộc như: nhà thờ Đức Bà, chợ Bến Thành, Hội trường Thống Nhất (Dinh Độc Lập cũ), mà đã mở rộng tới Vũng Tàu, Long Hải, núi Dinh hay làng nghề gốm sứ Bình Dương. Sự phong phú này mang đến cho du khách nhiều lựa chọn, từ nghỉ dưỡng sang trọng đến khám phá văn hóa - lịch sử địa phương" - bà Hiếu chia sẻ.
Theo kế hoạch, Sở Du lịch TP HCM giới thiệu 20 sản phẩm du lịch ẩm thực đặc sắc, được xây dựng bởi các doanh nghiệp lớn như Lữ hành Saigontourist, Vietravel, Vinagroup, Chim Cánh Cụt, Kiwi Travel, TSTtourist… Bên cạnh đó, du khách có thể tham gia các chương trình tự trải nghiệm như chế tác chocolate thủ công tại xưởng Chocoland, khám phá món ngon ở Vũng Tàu, hay tìm hiểu mô hình ẩm thực bền vững tại Hikari Tokyu Bình Dương.
Bà Tạ Thị Tú Uyên, Giám đốc Ban Sản phẩm Công ty Du lịch Vietravel, nhận định bản sắc ẩm thực là yếu tố quan trọng để nâng tầm thương hiệu du lịch TP HCM. Theo khảo sát, có tới 81% du khách quốc tế mong muốn được trải nghiệm ẩm thực địa phương, xem đó là một trong những động lực chính của du lịch hiện đại.
"TP HCM là bản đồ thu nhỏ của ẩm thực Việt, hội tụ đủ hương vị 3 miền, đa dạng văn hóa và phong phú trải nghiệm. Thành phố hoàn toàn có thể trở thành "thủ phủ ẩm thực" của Việt Nam và khu vực, nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, hiệp hội và doanh nghiệp" - bà Uyên nhấn mạnh.
Theo bà Uyên, khi ẩm thực được xem là ngôn ngữ chung của du lịch, việc khai thác hiệu quả và bền vững không chỉ giúp du khách hiểu và yêu thêm văn hóa Việt, mà còn đưa TP HCM trở thành điểm đến toàn cầu của hương vị và cảm xúc.
Tích hợp quá nhiều yếu tố
Theo TS Dương Minh Đức, một trong những nguyên nhân khiến TP HCM chưa phát triển mạnh về du lịch ẩm thực là do cách tiếp cận hiện nay trong phát triển sản phẩm du lịch tại TP HCM vẫn chủ yếu đi theo hướng "đa mục tiêu". Các hành trình thường tích hợp nhiều yếu tố như di sản ký ức đô thị, kiến trúc, văn hóa, giải trí, thiên nhiên, chăm sóc sức khỏe... thay vì tập trung khai thác một chuyên đề cốt lõi.
Vì vậy, ẩm thực, dù được xem là một lợi thế vượt trội, lại thường chỉ đóng vai trò phụ trợ trong hành trình, chứ chưa được phát triển như một sản phẩm chủ đạo, độc lập và có khả năng định vị thương hiệu du lịch.