Theo dự thảo Tờ trình, việc sửa đổi Luật Giá nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước, bảo đảm hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan, tránh chồng chéo, trùng lặp hay bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, đồng thời không làm ảnh hưởng đến đời sống xã hội, người dân và doanh nghiệp. Trong đó, có các nội dung liên quan đến bình ổn giá.
Trách nhiệm triển khai bình ổn giá sẽ trao về cấp xã
Theo Bộ Tài chính, đối với hoạt động bình ổn giá của Nhà nước, tại Luật Giá 2023 đã phân định rõ thẩm quyền của Chính phủ, các bộ ngành và UBND cấp tỉnh trong việc tổ chức thực hiện bình ổn giá.
Trong đó, đối với việc bình ổn giá khi cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh và mặt bằng giá thị trường hàng hóa, dịch vụ có biến động bất thường tại phạm vi địa phương sẽ do các sở quản lý ngành, lĩnh vực đối với hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá chủ trì tham mưu gửi Sở Tài chính tổng hợp trình UBND tỉnh quyết định.
Trên cơ sở đó, trách nhiệm tổ chức thực hiện do các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện triển khai trên cơ sở phân công của UBND cấp tỉnh.
Chính quyền cấp xã có trách nhiệm triển khai thực hiện bình ổn giá
Thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ đưa vào sửa đổi Nghị định số 125 ngày 11-6-2025 của Chính phủ chuyển trách nhiệm tổ chức triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện xuống cho UBND cấp xã thực hiện.
Để thống nhất trong hệ thống pháp luật và đảm bảo không có khoảng trống pháp lý khi Nghị định số 125 hết hiệu lực sau ngày 28-2-2027, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi điểm Luật Giá năm 2023 với nội dung chuyển trách nhiệm tổ chức triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện xuống cho UBND cấp xã thực hiện.
Về thanh tra chuyên ngành về giá, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, thẩm định giá, theo Bộ Tài chính, vừa qua đã kết thúc hoạt động thanh tra các bộ để sắp xếp, tổ chức lại thành các cục thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo lĩnh vực thuộc Thanh tra Chính phủ. Do đó, cần sửa đổi các quy định tại Luật Giá cho phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra.
Trong lần sửa đổi này, Bộ Tài chính đã đề xuất các giải pháp tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp thẩm định giá thông qua việc cắt giảm và đơn giản hóa điều kiện kinh doanh.
Theo đó, Bộ Tài chính kiến nghị bỏ quy định "có năng lực hành vi dân sự đầy đủ" và bỏ yêu cầu "doanh nghiệp thẩm định giá phải được thành lập, đăng ký ngành nghề kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo Luật Doanh nghiệp" trong Luật Giá 2023.
Đồng thời, quy định về cơ cấu vốn góp trong doanh nghiệp thẩm định giá cũng được làm rõ, theo đó đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần, tổng số vốn góp của các thành viên hoặc cổ đông là thẩm định viên về giá đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp phải chiếm trên 50% vốn điều lệ.
Dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Đáng chú ý, thẩm quyền định giá đối với dịch vụ vận chuyển khí thiên nhiên bằng đường ống và dịch vụ tồn trữ, tái hóa, vận chuyển, phân phối khí thiên nhiên hóa lỏng cho sản xuất điện được giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện.
Bộ Tài chính đề xuất bổ sung dịch vụ sử dụng hạ tầng trong khu công nghiệp, khu kinh tế đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước vào danh mục Nhà nước định giá, với thẩm quyền thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.