Những đống thiết bị kỹ thuật đã qua sử dụng được chuyển tới ngày càng nhiều, bày bán la liệt tại một khu công nghiệp tồi tàn phía nam Seoul. Nơi đây là tàn tích của các doanh nghiệp sản xuất nhỏ, từng là xương sống của nền kinh tế Hàn Quốc, nhưng giờ đã phá sản.
Khắp khu phức hợp Shiwha là những dãy cửa hàng mua bán, sửa chữa máy ép thủy lực, máy phay rãnh và các thiết bị khác. Khi một nhà máy ngừng hoạt động, chủ sở hữu có thể đến đây để bán máy móc với giá rẻ.
“Nền kinh tế dạo này tệ quá”, một thương gia lớn tuổi họ Kim nói. “Người ta đến đây để bán máy móc cũ nhưng chẳng ai mua”.
Sự căng thẳng trong khu phức hợp phản ánh những bất ổn kinh tế đang ảnh hưởng đến ngành sản xuất của Hàn Quốc và lan rộng ra toàn bộ nền kinh tế. Nỗ lực phục hồi ngành này đang trở thành ưu tiên cấp bách hàng đầu của Tổng thống Lee Jae Myung chỉ sau hơn hai tháng kể từ khi ông đắc cử.
Máy móc trong các cửa hàng ở Shiwha đến từ hàng trăm khu công nghiệp nằm rải rác trong nội địa Hàn Quốc. Các trung tâm sản xuất này đang mất việc làm, trong khi cùng lúc phải đối mặt với hàng loạt mối đe dọa, bao gồm tình trạng hỗn loạn liên quan đến thuế quan Mỹ, cạnh tranh ngày càng gia tăng từ Trung Quốc và tiêu dùng nội địa yếu kém.
Đối mặt với sự khó khăn trong việc hồi sinh ngành sản xuất và phục hồi kinh tế địa phương, ông Lee đang đặt cược vào AI. Trong bài phát biểu nhậm chức, ông cam kết phân bổ khoảng 100 nghìn tỷ won (73 tỷ đô la) cho các nỗ lực do nhà nước dẫn đầu nhằm phát triển các trung tâm dữ liệu và một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) nguồn mở quốc gia mà các doanh nghiệp trong nước có thể sử dụng để tinh giản hoạt động. Tháng này, chính phủ cũng đã chọn 5 công ty nội địa - Naver, Upstage, SK Telecom, NC AI và Viện Phát triển Quản lý LG - để thực hiện dự án tạo ra các công cụ AI quốc gia, bao gồm một chương trình LLM tiếng Hàn.
Vào cuối tháng 7, Chey Tae-won, chủ tịch tập đoàn SK Group và là một trong những lãnh đạo doanh nghiệp uy tín nhất đất nước, đồng tình với lời kêu gọi của Tổng thống Lee về việc thúc đẩy AI. Chey cho biết đất nước trước đây đã quá tự mãn và không tìm ra con đường để duy trì sức cạnh tranh.
“Ngành sản xuất của Hàn Quốc đã mất 10 năm”, Chey phát biểu tại một diễn đàn ở thành phố Gyeongju, miền Nam. “Từ nay, nếu chúng ta không ứng dụng AI để phát triển sản xuất, phần lớn ngành này sẽ biến mất trong vòng 10 năm nữa”.
Đối với một số người, AI không phải là câu trả lời đầy đủ. Các nhóm lao động đã bày tỏ sự thất vọng vì kế hoạch của ông Lee không bao gồm các biện pháp chi tiết để tăng lương hoặc cải thiện điều kiện việc làm tại các nhà máy.
“Trong môi trường làm việc tồi tệ của các khu công nghiệp, người lao động phải chịu đựng giờ làm việc dài, lương thấp, trong khi cơ cấu việc làm lại tạo ra những công việc tồi tệ”, Eum Sang-jin thuộc Liên đoàn Công nhân Cơ khí Hàn Quốc cho biết. Ông lập luận rằng chính phủ nên mạnh tay xử lý tình trạng sử dụng các công ty cung ứng bên ngoài để tuyển dụng lao động trong các nhà máy, đồng thời thắt chặt luật pháp để yêu cầu các nhà sản xuất phải trực tiếp tuyển dụng lao động.
Số liệu của chính phủ cho thấy số lượng người làm việc trong ngành sản xuất đã giảm trong 12 tháng liên tiếp. Con số được báo cáo trong tháng 6 ít hơn 83.000 việc làm so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong nhiều tháng, Hàn Quốc đã phải chịu đựng các mức thuế quan do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt, đe dọa giáng một đòn mạnh vào các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt như ô tô. Cuối tháng 7, các nhà đàm phán Hàn Quốc đã đạt được thỏa thuận với Mỹ, theo đó Washington giảm thuế từ mức 25% xuống còn 15%, đồng thời Seoul cam kết thành lập một quỹ đầu tư trị giá 350 tỷ USD và hợp tác với Mỹ để khôi phục năng lực đóng tàu.
Usamah Bhatti, chuyên gia kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, đã viết trong một báo cáo gần đây rằng: “Dữ liệu PMI (chỉ số nhà quản lý mua hàng) tháng 7 cho thấy lĩnh vực sản xuất của Hàn Quốc đã trải qua sự suy giảm mạnh hơn về điều kiện hoạt động. Cả khối lượng sản xuất và đơn đặt hàng mới đều giảm mạnh hơn so với tháng 6, với bằng chứng giai thoại cho thấy sự yếu kém của nền kinh tế trong nước càng trầm trọng hơn do tác động của chính sách thuế quan”.
Nhìn chung, đất nước này vẫn đang tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi làm thế nào để ngành sản xuất không bị suy yếu. Các ngành như đóng tàu đã phụ thuộc rất nhiều vào lao động thời vụ vốn chiếm gần 2/3 tổng số lao động của xưởng đóng tàu, theo Bộ Lao động.
Nhiều nhà máy quy mô nhỏ có thể không có đủ nguồn vốn cần thiết để đầu tư vào việc cải tiến sản xuất dựa trên AI, mặc dù điều này có thể giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động đang gây khó khăn cho ngành công nghiệp Hàn Quốc. Tuy nhiên, đối với các nhà sản xuất hàng hóa có giá trị gia tăng cao như máy công cụ, AI có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh, cho phép các công ty nổi bật về chất lượng, ngay cả khi sản phẩm từ Trung Quốc có giá thành hợp lý hơn.
“Tỷ trọng sản xuất trong GDP của Hàn Quốc hiện đang ở mức thấp nhất trong lịch sử. Trong những năm gần đây, nhiều việc làm trong ngành sản xuất đã bị mất do nguồn cung hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc”, Kim Sang-bong, giáo sư kinh tế tại Đại học Hansung, phát biểu với Nikkei Asia.
Các chuyên gia đang đặt câu hỏi liệu những kế hoạch AI đầy tham vọng của ông Lee có thể giúp các nhà máy nhỏ của Hàn Quốc tồn tại hay không, xét đến áp lực từ Trung Quốc, nơi các nhà sản xuất có thể sản xuất hầu hết các mặt hàng với chi phí thấp hơn nhiều. Một số nhà phân tích cho rằng, có thể không thể tránh khỏi việc các nhà máy cơ bản cuối cùng sẽ phải chịu thua trước sự cạnh tranh ngày càng tăng.
Giáo sư Kim của Đại học Hansung cho biết: “Nếu năng suất có thể được phục hồi bằng cách kết hợp AI và các công nghệ mới, chính phủ hy vọng có thể hỗ trợ và việc làm có thể tăng lên”.
Theo: Nikkei Asia