Kỳ nghỉ hè năm 2023 đáng lẽ là thời gian thực tập và nghỉ ngơi của Tiểu Vương - một sinh viên năm 3 tại Trung Quốc nhưng cuối cùng nó lại trở thành giai đoạn đen tối nhất cuộc đời chàng trai trẻ này. Sau khi nhận được cuộc gọi lừa đảo từ một kẻ tự xưng là "cán bộ công an", Tiểu Vương đã bị lừa chuyển khoản 2 triệu tệ (khoảng 7,5 tỷ đồng), cậu bị cáo buộc có liên quan đến hoạt động rửa tiền.
Mãi đến khi Trung tâm Phòng chống Lừa đảo gọi điện cảnh báo, Tiểu Vương mới bàng hoàng nhận ra sự thật. Nhưng đã quá muộn, số tiền khổng lồ, bao gồm toàn bộ tích lũy của gia đình, tiền vay mượn từ bạn bè, người thân và cả khoản vay từ các nền tảng trực tuyến, đã bị chuyển ra nước ngoài.
01. Cuộc điện thoại làm thay đổi số phận
"Chào anh, tôi là cán bộ Công an thành phố. Anh là Tiểu Vương phải không? Chúng tôi phát hiện thẻ ngân hàng của anh bị tình nghi liên quan đến một vụ rửa tiền lớn. Đây là lệnh truy nã và bắt giữ của anh!".
Vào một ngày tháng 8/2023, khi đang ở nhà nghỉ hè, Tiểu Vương bỗng nhận được cuộc gọi định mệnh này. Đối phương đọc chính xác tên, số chứng minh nhân dân và địa chỉ nhà cậu, khiến cậu hoảng loạn.
Người tự xưng là "cán bộ công an" nói với giọng nghiêm nghị: "Vụ án này liên quan đến bí mật quốc gia. Anh phải hợp tác điều tra ngay lập tức, nếu không sẽ bị truy tố hình sự!".
Tiểu Vương sau này kể lại: "Lúc đó tôi hoàn toàn mất bình tĩnh. Đối phương mặc 'cảnh phục', có cả 'lệnh truy nã' với đầy đủ thông tin chính xác của tôi. Phản ứng đầu tiên của tôi là phải chứng minh mình vô tội".
Kẻ lừa đảo yêu cầu Tiểu Vương tải một "phần mềm bảo mật", thực chất là phần mềm điều khiển từ xa. Chúng hướng dẫn Tiểu Vương gom toàn bộ tiền vào một tài khoản ngân hàng, với lý do "kiểm tra nguồn tiền".
Những kẻ lừa đảo giả danh công an, cáo buộc Tiểu Vương liên quan đến hoạt động rửa tiền
02. Cái bẫy được thiết kế hoàn hảo
Trong vài ngày tiếp theo, những kẻ lừa đảo đã thực hiện các biện pháp kiểm soát tâm lý Tiểu Vương một cách đầy tinh vi.
Chúng yêu cầu Tiểu Vương giữ liên lạc liên tục, không được liên hệ với bất kỳ ai, kể cả gia đình, với lý do: "Đây là vụ án mật. Việc tiết lộ sẽ dẫn đến hậu quả pháp lý!". Những lời đe dọa này được lặp đi lặp lại nhằm gây áp lực.
Như bị "tẩy não", Tiểu Vương răm rắp làm theo mọi chỉ dẫn, từ vay tiền bạn bè, người thân, rút hết tiền tiết kiệm của gia đình, thậm chí còn vay tiền qua các nền tảng cho vay trực tuyến. Toàn bộ số tiền được chuyển vào cái gọi là "tài khoản an toàn".
"Những ngày đó, tôi như bị ma ám, cứ chăm chăm làm mọi thứ theo lời chúng. Chúng thậm chí còn giả lập tình huống thẩm vấn, khiến tôi tin rằng mình thực sự bị tình nghi phạm tội", Tiểu Vương đau đớn nhớ lại.
Những kẻ lừa đảo còn tỉ mỉ dựng lên những nhân vật như "Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao", "Chủ tịch Ủy ban Quản lý Ngân hàng Trung Quốc" để thuyết phục Tiểu Vương. Chúng đưa ra giấy tờ tùy thân giả, lệnh bắt giữ, thông báo phong tỏa tài khoản và các tài liệu pháp lý khác, tất cả đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, không chút sơ hở.
03. 2 triệu tệ "bốc hơi" trong nháy mắt
Dưới sự thao túng của bọn lừa đảo, Tiểu Vương đã chuyển tổng cộng 2 triệu tệ (khoảng 7,5 tỷ đồng), bao gồm không chỉ toàn bộ tiền tiết kiệm của gia đình cậu mà còn cả tiền vay từ hơn 20 người thân và bạn bè, cũng như các khoản vay từ các nền tảng trực tuyến.
"Lúc đó tôi không hề nghĩ đó là lừa đảo, cứ tưởng đang hợp tác điều tra. Chúng hứa sẽ trả lại tiền sau khi cuộc điều tra hoàn tất và nói rằng có thể xem xét giảm nhẹ hình phạt nếu tôi hợp tác", Tiểu Vương nói.
Mãi đến khi Trung tâm Phòng chống Lừa đảo phát hiện giao dịch bất thường và gọi điện cảnh báo, Tiểu Vương mới giật mình nhận ra mình bị lừa. Nhưng lúc đó, toàn bộ số tiền của Tiểu Vương đã bị chuyển ra nước ngoài, khiến việc thu hồi trở nên vô cùng khó khăn.
Khoảnh khắc nhận cuộc gọi từ Trung tâm Phòng chống Lừa đảo, Tiểu Vương chia sẻ: "Tôi hoàn toàn sụp đổ. Đó không phải 2.000 tệ hay 20.000 tệ mà là 2 triệu tệ! Tôi phải giải thích chuyện này với bố mẹ thế nào đây? Tôi sẽ trả nợ bằng cách nào đây?".
Tiểu Vương suy sụp sau khi bị lừa số tiền khổng lồ
04. Tại sao lừa đảo qua điện thoại vẫn liên tục thành công?
Vụ việc của Tiểu Vương không phải cá biệt. Những năm gần đây, các vụ lừa đảo qua điện thoại nhắm vào sinh viên đại học ngày càng gia tăng, với số tiền bị lừa ngày càng lớn. Câu hỏi được đặt ra là vì sao những sinh viên có trình độ học vấn cao vẫn bị mắc bẫy?
Bọn lừa đảo đã khai thác các điểm yếu tâm lý sau:
- Tâm lý sợ hãi: Dùng các cáo buộc nghiêm trọng như liên quan đến tội phạm để khiến nạn nhân hoảng loạn, mất khả năng phán đoán.
- Hiệu ứng quyền uy: Mạo danh các cơ quan công quyền như công an, viện kiểm sát, khiến nạn nhân không dám nghi ngờ.
- Cách ly thông tin: Yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, cắt đứt liên lạc với người thân, bạn bè để tránh bị phát hiện.
- Áp lực thời gian: Tạo tình huống khẩn cấp, khiến nạn nhân không có thời gian suy nghĩ hay xác minh.
Mặc dù sinh viên đại học có trình độ, có kiến thức nhưng họ lại thiếu kinh nghiệm xã hội, dễ tin người. Họ đặc biệt khó giữ được sự tỉnh táo khi đối mặt với những kịch bản được thiết kế kỹ lưỡng của các băng nhóm lừa đảo chuyên nghiệp.
05. Làm thế nào để tránh trở thành nạn nhân tiếp theo?
Câu chuyện của Tiểu Vương tuy đau lòng nhưng cũng là một lời cảnh tỉnh. Không chỉ tại Trung Quốc mà ở Việt Nam, các phương thức lừa đảo viễn thông càng ngày càng tinh vi và bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu đều có thể trở thành mục tiêu.
Để tránh rơi vào bẫy của kẻ lừa đảo, người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, cần nâng cao cảnh giác và thực hiện các nội dung sau:
- Xác minh danh tính: Công an, kiểm sát, tòa án không bao giờ xử lý vụ án qua điện thoại, Zalo hoặc các ứng dụng nhắn tin như Viber, Telegram. Nếu nhận được cuộc gọi đáng nghi, hãy đến trực tiếp công an phường/xã gần nhất để xác minh hoặc báo cơ quan chức năng có thẩm quyền.
- Bảo vệ thông tin cá nhân: Không cung cấp các thông tin quan trọng như số CCCD, số tài khoản ngân hàng, mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại hay tin nhắn.
- Giữ bình tĩnh: Khi nhận cuộc gọi đáng nghi, hãy hít thở sâu, không vội vàng hành động. Dành thời gian suy nghĩ và kiểm tra thông tin.
- Tham khảo ý kiến: Liên hệ ngay với gia đình, bạn bè, giảng viên hoặc cơ quan chức năng để được tư vấn nếu có dấu hiệu bất thường.
- Sử dụng công cụ hỗ trợ: Bật tính năng cảnh báo cuộc gọi lừa đảo trên điện thoại. Theo dõi thông tin về các chiêu thức lừa đảo mới qua các kênh chính thống như báo chí hoặc trang web của Bộ Công an Việt Nam.