Tháng 3/2023, một trong những sự kiện chấn động giới ngân hàng toàn cầu đã diễn ra khi UBS, ngân hàng lớn nhất Thụy Sĩ, quyết định mua lại Credit Suisse với giá 3 tỷ franc Thụy Sĩ (3,4 tỷ USD) dưới dạng cổ phiếu và chịu khoản lỗ lên tới 5 tỷ franc do việc đóng cửa một phần hoạt động kinh doanh. Thỏa thuận này, được thúc đẩy bởi chính phủ Thụy Sĩ và các cơ quan quản lý, nhằm ngăn chặn hệ thống tài chính bị ảnh hưởng nặng nề do sự suy sụp của nhà băng đối thủ.
Cùng lúc đó, Cơ quan Giám sát Thị trường Tài chính Thụy Sĩ (FINMA) ra lệnh xóa sạch hơn 20 tỷ USD trái phiếu AT1 của Credit Suisse để hỗ trợ cho thương vụ bán lại. Quyết định vô hình chung khiến quyền lợi các chủ nợ AT1 bị thâm hụt hoàn toàn, từ đó tạo ra làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ giới đầu tư trên khắp thế giới.
Mới đây, ngày 7/7/2025, Tòa án Quận Mỹ tại Manhattan đã đưa ra phán quyết quan trọng khi cho phép hai vụ kiện tập thể của giới đầu tư nhằm vào UBS, liên quan đến những tổn thất họ phải gánh chịu sau khi Credit Suisse sụp đổ. Thẩm phán Colleen McMahon đã bác bỏ các đề nghị bác bỏ đơn kiện từ phía bị đơn, bao gồm UBS và cựu lãnh đạo của Credit Suisse.
Bên nguyên đơn cáo buộc rằng những thông tin tài chính sai lệch mà Credit Suisse công bố trước cuộc khủng hoảng – ví dụ như cam kết rằng ngân hàng “có thanh khoản mạnh” – góp phần làm mất giá trái phiếu AT1 trước khi nó bị xóa bỏ. Các nhà đầu tư khẳng định rằng nếu không có những thông tin gây nhầm lẫn đó, giá trị trái phiếu đã không bị suy giảm nhanh chóng và tổn thất thê thảm đến vậy.
Đáp lại, phía UBS cho rằng chính quyết định của FINMA, không phải các phát ngôn sai lệch, mới là nguyên nhân trực tiếp khiến trái chủ mất trắng.
Tuy nhiên, phía toà án cho rằng hiện đã đủ cơ sở để soi xét rằng chính những sai lệch trong thông tin đã góp phần khiến một số nhà đầu tư chịu cảnh ‘đâm sau lưng’. Vì thế, tòa cho phép vụ kiện tiếp tục tiến trình pháp lý.
UBS hiện phải đối mặt với rủi ro đáng kể. Theo Finimize, nếu ngân hàng này phải bồi thường cho nhà đầu tư khoảng 50% tổn thất, con số tối đa có thể lên tới 10 tỷ USD. Việc UBS mới chỉ trích lập quỹ dự phòng khoảng 2,2 tỷ USD đồng nghĩa với việc nếu thua kiện, lợi nhuận 2025 của ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đây không phải lần đầu UBS hay Credit Suisse vướng vào vòng xoáy pháp lý. Nhiều vụ kiện đã được ghi nhận, từ hành vi rửa tiền của Credit Suisse đến quỹ đầu tư Greensill và kế hoạch đền bù cho khách hàng qua vụ Archegos năm 2021. Trong năm 2024, UBS đã phải trích lập 900 triệu USD đền bù các khách hàng bị ảnh hưởng bởi quỹ Greensill mà Credit Suisse quản lý.
Vụ kiện lần này có ý nghĩa đặc biệt bởi nó liên quan đến bản chất của quyết định xóa bỏ trái phiếu AT1 – vốn được xem là công cụ cơ cấu vốn dự phòng cho ngân hàng. FINMA khẳng định hành động này nằm trong quyền hạn để duy trì sự ổn định hệ thống khi ngân hàng sụp đổ, song nhiều nhà đầu tư phản đối rằng việc này chưa từng được thực thi trước đây.
Dù tòa án Mỹ vẫn chưa yêu cầu bồi thường ngay lập tức, song quyết cho định phép vụ kiện tiến hành là dấu hiệu pháp lý quan trọng, khiến thị trường và cổ phiếu UBS chịu áp lực. Các chuyên gia tài chính cảnh báo rủi ro pháp lý, tỷ lệ bồi thường cao có thể kéo dài nhiều năm và làm giảm đáng kể giá trị vốn hoá của ngân hàng.
UBS từ chối mọi bình luận về vụ kiện, nhưng theo Reuters, ngân hàng này đang theo dõi tiến trình rất sát sao. Trước những dấu hiệu bất ổn, ngày càng có nhiều cổ đông lớn yêu cầu xem lại chi phí dự phòng của ngân hàng, kể cả việc thay đổi lãnh đạo nếu tình hình pháp lý hoặc tài chính tiếp tục xấu đi.
Theo: Reuters