Thói quen mua sắm online – tiện nhưng tốn
Mua sắm online mang lại sự tiện lợi: vài cú click là hàng đến tận nhà. Nhưng chính sự tiện lợi ấy dễ biến thành cái bẫy chi tiêu.
- Các khoản chi thường gặp: quần áo sale 50%, mỹ phẩm, đồ gia dụng nhỏ, đồ ăn nhanh.
- Đặc điểm chung: không lớn từng món, nhưng cộng lại mỗi tháng thành khoản đáng kể.
- Tâm lý phổ biến: thấy “giá hời” thì đặt, nhưng thực tế nhiều món chưa kịp dùng đã bỏ xó.
Theo một khảo sát nhỏ của Nielsen, 70% người dùng online tại Việt Nam thừa nhận từng mua ít nhất một món “không cần thiết” chỉ vì quảng cáo hoặc flash sale.
Một tuần thử thách: Từ bứt rứt đến nhẹ nhõm
Ngày đầu tiên, tôi lướt Shopee theo thói quen. Thấy chiếc máy xay mini đang giảm còn 129.000 đồng, tôi định mua ngay. Nhưng nhớ lời thách thức với bản thân, tôi dừng lại. Ban đầu bứt rứt, cảm giác như “bỏ lỡ cơ hội”.
Đến ngày thứ ba, tôi bắt đầu quen hơn. Mỗi khi định mua gì, tôi ghi lại vào sổ thay vì bấm “thanh toán”. Đến cuối tuần, tôi nhìn lại và nhận ra: trong 7 ngày ấy, tôi tránh được 5 đơn hàng, tổng cộng gần 1,5 triệu đồng.
Quan trọng hơn, số tiền này vốn sẽ được quẹt thẻ tín dụng. Không mua, nghĩa là không phát sinh nợ mới, cũng không phải lo khoản trả lãi.
Phân tích tài chính: Tại sao ngưng mua online giúp tiết kiệm nhiều?
- Chi tiêu nhỏ nhưng cộng dồn: Một đơn 200.000 không đáng kể, nhưng 5–7 đơn/tuần thì thành hơn 1 triệu.
- Giảm mua sắm cảm xúc: Online shopping dễ kích hoạt “mua vì thích”, không phải “mua vì cần”.
- Cắt bớt phí ẩn: Ngoài giá sản phẩm, nhiều đơn hàng phát sinh phí ship, phí thanh toán, hoặc mua thêm để đủ điều kiện freeship.
- Tránh nợ xoay vòng: Với người dùng thẻ tín dụng, việc mua online nhỏ lẻ tích tụ thành nợ lớn. Ngưng mua online tức là ngăn chặn vòng quay nợ ngay từ gốc.
Bảng so sánh chi tiêu 1 tuần trước và sau thử thách
| Khoản mục | Trước thử thách (nghìn đồng) | Sau thử thách (nghìn đồng) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Quần áo sale | 600 | 0 | 2 món áo không thực sự cần |
| Mỹ phẩm nhỏ lẻ | 300 | 0 | Mua vì khuyến mãi combo |
| Đồ gia dụng linh tinh | 400 | 0 | Máy xay, hũ thủy tinh |
| Đồ ăn nhanh đặt app | 250 | 100 | Chỉ đặt 1 lần cuối tuần |
| Tổng | 1.550 | 100 | Tiết kiệm ~1.450 |
Mẹo chi tiêu rút ra từ 1 tuần “cai” mua online
- Ghi lại thay vì mua ngay: Khi thấy món hấp dẫn, hãy viết vào danh sách. Nếu sau 7 ngày vẫn cần, hãy mua. 8/10 món sẽ rơi khỏi danh sách.
- Đặt giới hạn chi tiêu online: Thay vì bỏ mặc, hãy tạo ngân sách riêng cho mua online, ví dụ 1 triệu/tháng.
- Thanh toán bằng tiền mặt nhiều hơn: Trả bằng tiền mặt giúp “cảm nhận” rõ hơn số tiền đi ra khỏi ví.
- Tập trung vào giá trị lâu dài: Hãy tự hỏi: món này có dùng được 1 năm không? Nếu câu trả lời là “không chắc”, tốt nhất đừng mua.
Kết
Một tuần ngưng mua đồ online không làm cuộc sống thiếu thốn như tôi tưởng. Ngược lại, tôi dư ra 1,5 triệu, bớt áp lực nợ thẻ và quan trọng nhất là thấy mình kiểm soát được đồng tiền thay vì để nó “chảy” đi vô thức.
Thử thách này có thể là bước khởi đầu cho bất kỳ ai muốn cải thiện tài chính: không cần cắt giảm quá nhiều, chỉ cần ngưng một thói quen nhỏ – bạn sẽ thấy túi tiền khác hẳn.