Nhồi máu não hay còn gọi là tắc mạch máu não, đột quỵ vốn được xem là căn bệnh của người trung niên và cao tuổi, nay lại đang “trẻ hóa” một cách đáng sợ. Không ít người mới ngoài 30, thậm chí chưa đến 35 tuổi, đã được bác sĩ phát hiện có dấu hiệu nhồi máu não thể nhẹ khi đi khám sức khỏe định kỳ.
Các bác sĩ cảnh báo: “Nhiều người còn không biết mình đang sống bên rìa nguy hiểm. Khi phát hiện ra thì đã muộn".
3 thủ phạm khiến não người trẻ ngày càng dễ tắc mạch
- Muối ẩn trong đồ ăn: Không chỉ dưa muối hay mắm mới chứa nhiều muối. Một gói mì cay hay vài miếng thịt xông khói cũng đủ khiến lượng natri nạp vào cơ thể vượt mức khuyến cáo. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người trưởng thành chỉ nên ăn dưới 5g muối mỗi ngày, nhưng thực tế, người Việt ăn gấp 2-3 lần con số này. Muối dư khiến mạch máu co cứng, mất đàn hồi, lâu dần dẫn đến xơ vữa và nhồi máu não.
- Chất béo chuyển hóa: Kem béo trong trà sữa, bánh kem, bơ thực vật... đều chứa chất béo chuyển hóa (trans fat). Loại chất này khiến máu đặc quánh và dễ đông. Nghiên cứu chỉ ra ăn 4g trans fat mỗi ngày làm tăng 23% nguy cơ nhồi máu não. Dù là “món ngon miệng”, nhưng lại là con dao giết người trong thầm lặng.
- Tinh bột tinh chế: Cơm trắng, bún, bánh mì trắng... đều khiến đường huyết tăng vọt rồi hạ đột ngột. Những biến động này làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, tạo điều kiện cho mảng xơ vữa hình thành. Một khi mảng này bong ra, chỉ cần vài giây, dòng máu lên não sẽ bị chặn đứng.
3 dấu hiệu cảnh báo não đang "kêu cứu"
- Đột nhiên nhìn mờ, như bị “lão thị” sớm: Không cận mà lại thấy mờ, đọc chữ lóa, vài phút sau lại bình thường, có thể là mạch máu võng mạc bị tắc tạm thời. Đừng chủ quan, đây là tín hiệu của “cơn thiếu máu não thoáng qua”.
- Hoa mắt, chóng mặt không rõ nguyên nhân: Nếu cảm giác quay cuồng như đang ngồi trên thuyền, nhất là khi đổi tư thế mà thấy nặng hơn, khả năng cao là thiếu máu lên tiểu não.
- Tê hoặc yếu nửa người, tay chân mất cảm giác thoáng qua: Những “cơn tê” chỉ kéo dài chưa đến một tiếng thường là tiền đề của đột quỵ thật sự. Có tới 50% người gặp “cơn thiếu máu não thoáng qua” sẽ bị đột quỵ thật trong vòng 5 năm.
Ăn gì để "thông mạch máu"
- Ăn rau theo nguyên tắc 5 màu: Mỗi ngày nên ăn ít nhất 5 loại rau quả khác màu nhau, trong đó rau xanh đậm chiếm ít nhất một nửa. Các loại rau như cải bó xôi, bắp cải xanh, cải xoăn chứa nhiều axit folic giúp giảm homocysteine, chất làm tăng nguy cơ tắc mạch.
- Chọn chất béo tốt thay vì loại độc hại: Ăn cá hồi, cá thu 3 lần mỗi tuần; dùng dầu ô liu hoặc dầu hạt cải thay dầu chiên thông thường. Omega-3 trong cá giúp “bôi trơn” mạch máu, chống viêm và giảm máu đặc.
- Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám thay vì tinh luyện: Thay 1/3 cơm trắng bằng gạo lứt, yến mạch hoặc ngũ cốc nguyên hạt. Chất xơ trong các loại này giúp đào thải cholesterol xấu và ổn định đường huyết.
3 thói quen nhỏ bảo vệ mạch máu
- Không ăn vặt sau 9 giờ tối: Ăn khuya khiến mạch máu phải làm việc liên tục, đường huyết tăng về đêm dễ gây tổn thương tế bào thành mạch. Hãy để cơ thể nghỉ ngơi ít nhất 2 tiếng trước khi ngủ.
- Uống nước đúng cách sau khi thức dậy: Buổi sáng là thời điểm máu đặc nhất. Ngay khi vừa tỉnh giấc, hãy uống một cốc nước ấm khoảng 200ml, chia làm nhiều ngụm nhỏ, giúp máu loãng ra và lưu thông tốt hơn.
- Tập thở “4-7-8”, bài tập đơn giản mà hiệu quả: Mỗi ngày 3 lần, hít vào 4 giây, nín thở 7 giây, thở ra 8 giây. Cách này giúp tăng oxy lên não, giảm huyết áp và giảm stress, góp phần giảm nguy cơ nhồi máu não.
Các bác sĩ khuyên mạch máu giống như đường cao tốc, nếu không bảo dưỡng định kỳ, sớm muộn cũng sẽ tắc. Hãy bắt đầu thay đổi ngay từ bữa ăn hôm nay, ít muối hơn, ít đồ chiên hơn, nhiều rau và cá hơn. Đừng đợi đến khi liệt nửa người hay méo miệng mới giật mình. Phòng bệnh luôn là cách thông minh nhất để bảo vệ chính mình và gia đình.
Nguồn và ảnh: Sohu