Trong Tây Du Ký, 4 thầy trò trên đường đi thỉnh kinh đều có vai trò riêng. Tôn Ngộ Không nổi bật với tài diệt trừ yêu quái, Trư Bát Giới khéo léo nhưng ham hưởng lạc, Sa Tăng nhẫn nại gánh vác. Riêng Đường Tăng, vị hòa thượng ăn chay niệm Phật, tay không tấc sắt lại thường bị xem là nhân vật yếu đuối, nhiều lúc còn trở thành gánh nặng. Thế nhưng, nếu đọc kỹ nguyên tác, bạn sẽ nhận ra: nhân vật quan trọng nhất trong hành trình ấy chính là Đường Tăng, và hiểu được ông cũng là hiểu thêm về bản chất của một người làm lãnh đạo.
Đường Tăng là nhân vật trung tâm của kịch bản
Nhiều người thắc mắc, nếu không có Ngộ Không, Bát Giới, Sa Tăng thì Đường Tăng làm sao tới Tây Thiên? Nhưng thật ra, ngay từ đầu thiên giới đã sắp đặt Đường Tăng vốn là Kim Thiền Tử, trải qua 10 kiếp tu hành, việc ông lấy được chân kinh là kết quả tất yếu. Ba đồ đệ và Bạch Long Mã chỉ là những nhân tố “bổ sung” sau này.
Trên thực tế, những thử thách trên đường thỉnh kinh được tạo ra chỉ là để tôi luyện cho Đường Tăng chứ không phải hại ông. Nếu những đồ đệ không xuất hiện, bằng cách này hay cách khác, Đường Tăng vẫn sẽ đến được đích cuối cùng nhờ đạo hạnh và sự tu hành của mình. Nói cách khác, hình ảnh Đường Tăng trong phim có thể khiến người xem cảm thấy ông “vô năng”, nhưng điều đó vẫn không thể phủ nhận vai trò trung tâm của ông. Chỉ có Đường Tăng mới là người được “trời chọn” để lấy kinh, còn 3 đồ đệ dù tài giỏi đến đâu cũng không thể thay thế.
Sức mạnh của niềm tin và sự kiên định
Điều làm nên bản lĩnh của Đường Tăng không phải sức mạnh, mà là niềm tin và ý chí không lay chuyển. Trên đường đi, Trư Bát Giới không ít lần than thở, đòi bỏ về Cao Lão Trang; Sa Tăng thì lặng lẽ chấp nhận, có cũng được mà không cũng chẳng sao; thậm chí Ngộ Không có lúc tức giận bỏ về Hoa Quả Sơn. Ngược lại, dù bị yêu quái bắt giữ, bị dọa ăn thịt, hay đối mặt với cám dỗ nặng nề ở Nữ Nhi Quốc, chưa bao giờ Đường Tăng nói lời từ bỏ.
Sức mạnh lớn nhất của ông chính là sự kiên định với mục tiêu quan trọng nhất của cuộc đời. Trong thực tế, đây cũng chính là phẩm chất quan trọng bậc nhất của một nhà lãnh đạo: giữ phương hướng đúng đắn, không dao động trước khó khăn, và luôn duy trì niềm tin để cả tập thể tiến lên.
Vì sao Ngộ Không không thể làm “sếp”?
Tôn Ngộ Không là nhân vật có năng lực chiến đấu với yêu quái vượt trội. Bất kỳ con yêu nào xuất hiện, chỉ cần cây gậy Như Ý là có thể trấn áp. Thế nhưng, nếu để Ngộ Không làm trưởng đoàn, cả đội sẽ biến thành “đội săn yêu quái” chứ không còn là đoàn thỉnh kinh. Ngộ Không thường quá say mê mỗi lần ra tay, đến mức quên mất mục tiêu cốt lõi là lấy kinh.
Không chỉ vậy, tâm tính nóng nảy, gặp chút bất bình là bỏ đi, chứng tỏ Ngộ Không thiếu kiên nhẫn và tầm nhìn xa. Một người tuy giỏi chuyên môn nhưng dễ rời bỏ nhiệm vụ, thiếu gắn kết với tập thể, khó lòng trở thành lãnh đạo.
Trư Bát Giới cũng không phù hợp vì ham hưởng thụ, gặp khó liền than thở, tư tưởng “nghỉ cho khỏe” luôn hiện hữu. Sa Tăng lại hiền lành, chăm chỉ nhưng quá an phận, thiếu chính kiến. Như vậy, dù 3 đồ đệ đều rất hữu ích trong hành trình, nhưng chỉ có Đường Tăng mới hội đủ phẩm chất để trở thành người dẫn dắt.
Lãnh đạo cần EQ cao, không chỉ IQ
Một điểm ít được nhắc tới nhưng cực kỳ quan trọng ở Đường Tăng chính là chỉ số cảm xúc (EQ). Ông không giỏi võ nghệ, nhưng lại biết cách kiềm chế, thuyết phục và điều hòa mâu thuẫn. Mỗi lần Ngộ Không và Bát Giới xung đột, Đường Tăng luôn là người đứng ra phân xử. Có lúc ông nghiêm khắc niệm chú để răn Ngộ Không, có lúc lại mềm mỏng khuyên nhủ Bát Giới đừng than vãn.
Chính sự kết hợp giữa kiên định và khéo léo này đã giữ cho đoàn thỉnh kinh không tan rã giữa đường. Trong thực tế, nhiều lãnh đạo thất bại không phải vì thiếu năng lực chuyên môn, mà vì EQ quá thấp. Họ không biết lắng nghe, không hiểu tâm lý nhân viên, xử lý mâu thuẫn kém. Đường Tăng cho thấy, EQ cao là chìa khóa để duy trì đoàn kết, giữ vững đội ngũ đi đến cuối hành trình.
Ở vị trí lãnh đạo, tiêu chí quan trọng không chỉ là giỏi việc, mà còn là khả năng định hướng, giữ đoàn kết và lòng trung thành với tổ chức. Trên thực tế, một lãnh đạo đủ bản lĩnh giữ vững mục tiêu và dẫn dắt tập thể thì khó kiếm. Cũng như trong Tây Du Ký: thiếu Ngộ Không, Bát Giới hay Sa Tăng, hành trình có thể vất vả hơn hoặc kém phần ly kỳ, nhưng thiếu Đường Tăng, sẽ chẳng thể có kết quả cuối cùng.
(Theo Baijiahao)