Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, từ đầu tháng 5 đến nay, mặc dù chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ ở Bắc Bộ nhưng đã xuất hiện nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm như mưa dông, lốc, sét, mưa đá. Trong đó, một số nơi đã ghi nhận các đợt mưa dông, mưa lớn cục bộ với lượng mưa phổ biến từ 100 - 200 mm, có nơi trên 300 mm.
Mưa lớn, lũ quét vừa xảy ra ở Bắc Kạn. Nguồn: Báo Bắc Kạn
Đáng chú ý là mưa cường suất lớn trong một vài giờ có thể lên đến 100 - 200 mm, như: Yến Dương (Bắc Kạn) từ 20 giờ đến 24 giờ ngày 17-5 mưa 195 mm, Na Hang (Tuyên Quang) từ 21 giờ đến 24 giờ mưa 198 mm, Tân Lập (Hà Giang) từ 20 giờ đến 24 giờ mưa 132 mm, Quảng Yên (Quảng Ninh) từ 18 giờ đến 21 giờ mưa 150 mm, Dân Tiến (Thái Nguyên) từ 16 giờ đến 19 giờ mưa 192 mm…).
Theo dự báo hiện tại, tổng lượng mưa tháng 5-2025 có thể cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 10%-30%.
Tuy vậy, lượng mưa như này cũng chưa đáng kể so với tháng 5-2024 (mưa tháng 5-2024 cao hơn trung bình nhiều năm 30%-60%).
"Điều đáng chú ý là sự xuất hiện của mưa cường suất lớn trong khoảng thời gian ngắn. Điều này cũng đã thường xuyên xảy ra những năm vừa qua"- ông Khiêm cho biết.
Những ngày tới, hiện tượng mưa dông vẫn còn xuất hiện chủ yếu vào chiều tối và đêm. Dự báo khoảng ngày 22 đến 25-5, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có khả năng xảy ra đợt mưa lớn diện rộng ở Bắc Bộ, lượng mưa phổ biến từ 100 - 250 mm, có nơi trên 350 mm; có thể xuất hiện mưa cục bộ với cường suất lớn (trên 100 mm trong 3 giờ).
Ngoài ra, ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, những vùng đã bắt đầu vào mùa mưa nên các đợt mưa dông vào chiều tối và đêm cũng sẽ xuất hiện thường xuyên hơn.
Để chủ động ứng phó với tình hình thiên tai trong thời gian tới, Cục Khí tượng thủy văn lưu ý đây đang là thời điểm giao mùa nên hiện tượng mưa dông mạnh có thể xuất hiện kèm theo lốc xoáy, sét và mưa đá, gió giật mạnh.
Các nguy cơ này không chỉ đối với các tỉnh Bắc Bộ mà các địa phương ở Tây Nguyên và Nam Bộ.
Cùng với đó, lũ quét, sạt lở đất là nguy cơ thường trực, Cục Khí tượng thủy văn sẽ liên tục cảnh báo trong những ngày tới, đặc biệt là các tỉnh miền Bắc vừa trải qua một đợt mưa lớn nên tại các vùng đồi núi như: Bắc Kạn, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang,… đất đá đã bão hòa nước nên nguy cơ trượt lở đất vẫn ở mức cao. Người dân cần đề phòng với các hiện tượng trượt lở, tránh thiệt hại về người và tài sản vật chất.
Với kịch bản mưa được dự báo như trên, cần đề phòng nguy cơ từ ngày 22 đến 25-5, trên thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc Bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên phổ biến từ 2-5 m.
Ngoài ra, do mưa cường suất lớn chắc chắn xuất hiện ngày càng thường xuyên, có thể gây ra ngập úng tại các vùng trũng thấp, khu đô thị, khu công nghiệp.