Ngày 1/8, một đoạn video từ tỉnh Liêu Ninh (Đông Bắc Trung Quốc) lan truyền mạnh trên mạng xã hội, ghi lại cảnh một gia đình tổ chức tiệc mừng con đỗ đại học với 30 bàn tiệc nhưng chỉ có 7 bàn có khách. Người đăng tải video là đại diện gia đình này cho biết họ chỉ thu được khoảng 2.200 tệ (~8 triệu đồng) tiền mừng, trong khi tổng chi phí lên tới 8.800 tệ (~32 triệu đồng), tức lỗ khoảng 6.600 tệ (~24 triệu đồng). Tuy nhiên, thay vì đồng cảm, phần lớn cư dân mạng lại chỉ trích: "Đáng đời!".
Được biết, gia đình kể trên đã đặt tiệc tại khách sạn sang trọng nhất thị trấn, mỗi bàn có giá trị 880 tệ (~3,2 triệu đồng), với món chính là tôm hùm. Dù con trai chỉ đỗ cao đẳng nhưng họ vẫn muốn tổ chức linh đình "cho nở mày nở mặt".
Bữa tiệc hoành tráng nhưng người đến thì lèo tèo (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, trong hơn 30 hộ gia đình từng xác nhận sẽ đến, cuối cùng chỉ có chưa tới một phần ba xuất hiện. Những hàng ghế trống kéo dài, nhiều món ăn chưa ai đụng tới bị nhân viên đổ thẳng vào thùng rác. Riêng tôm hùm đã bị đổ hơn 20 con. Có người tính toán số thức ăn bỏ phí có thể đủ cho một gia đình ăn trong nửa tháng.
Theo tính toán, trung bình mỗi khách chỉ mừng chưa tới 100 tệ (~360k VNĐ). Sau khi trừ thêm chi phí bánh kẹo, rượu, thuốc lá… mỗi bàn lỗ khoảng 500 tệ (~1,8 triệu VNĐ).
Khi tiền mừng thành gánh nặng
Khảo sát của Viện Khoa học Xã hội Thẩm Dương năm 2024 cho thấy tiền mừng ở các huyện nhỏ vùng Đông Bắc Trung Quốc đã tăng gấp đôi sau 8 năm, chiếm tới 35% thu nhập hàng tháng. Với mức lương phổ biến khoảng 4.000 tệ (~14,5 triệu đồng), nhiều người phải bỏ ra hơn 1.000 tệ (~3,6 triệu đồng) mỗi tháng chỉ để… đi mừng.
Tình trạng này khiến nhiều người trẻ quay lưng với việc tổ chức tiệc mừng. Một cuộc thăm dò trên Weibo cho thấy 70% thế hệ 9X, 10X phản đối việc tổ chức tiệc khi đỗ đại học vì cho rằng vừa ngại vừa tốn kém. Một sinh viên ở Thẩm Dương chia sẻ, bố mẹ cậu bắt phải đãi tiệc nhưng cậu đã tự làm một video cảm ơn bố mẹ, chiếu giữa bữa tiệc. Cả phòng im lặng theo dõi, sau đó không ai còn nhắc đến chuyện tiền mừng.
Ở một số vùng khác như Hà Bắc, Quý Châu, các địa phương đã đưa việc tổ chức tiệc cưới hỏi, mừng đỗ đạt vào quy ước thôn: Tiệc không được quá 15 bàn, tiền mừng không quá 200 tệ, vi phạm sẽ bị thông báo công khai. Tại Vương Thôn (Hà Bắc), các gia đình chỉ bày 10 bàn dài ở nhà văn hóa, có hạt dưa, lạc và trình chiếu thư báo trúng tuyển. Ai không thể đến thì có thể mừng qua ví điện tử, tiết kiệm được tới 70% chi phí mà vẫn giữ được không khí đoàn viên.
Giới trẻ Trung Quốc càng ngày càng không mặn mà với các buổi tiệc mừng (Ảnh minh họa)
Cái giá của "thể diện"
Video của gia đình họ Trương liên tục bị xóa rồi đăng lại, sau cùng chuyển sang chế độ riêng tư. Trong nhóm chat người thân, có người mỉa mai: "Giới trẻ giờ không hiểu tình nghĩa". Một người lập tức đáp lại: "Hiểu tình nghĩa là phải bị cắt cổ mãi sao?". Nhóm chat im lặng suốt 10 phút sau đó.
Tỉnh táo nhất là một người anh họ làm chủ siêu thị. Anh chia sẻ, mỗi năm anh đi mừng hết lễ này đến lễ khác hết hơn 20.000 tệ (~72,8 triệu VNĐ), tương đương nửa năm làm việc không công. Giờ ai mời tiệc, anh chỉ chuyển khoản 200 tệ (~729k VNĐ) qua WeChat, không đến nhưng vẫn đủ lễ nghĩa, còn tiết kiệm thời gian mở cửa hàng.
Nhìn rộng ra, tình trạng "nợ tiền mừng" thậm chí đã dẫn đến tranh chấp pháp lý. Một tòa án huyện ở Đông Bắc Trung Quốc cho biết số vụ kiện vì vay tiền đi mừng nhưng không trả đã tăng gấp 4 lần trong vòng ba năm. Một thẩm phán chia sẻ, nhiều bị cáo bật khóc tại tòa, nói không phải không muốn trả mà thật sự đã bị các khoản tiền mừng xã giao rút cạn túi.
Cuối cùng, cậu con trai của nhà họ Trương âm thầm hoàn lại hơn 2.000 tệ tiền mừng qua ví điện tử. Cậu dùng tiền đi làm thêm trong hè để mua một chiếc laptop cũ, rồi đăng một dòng trạng thái trên mạng xã hội: "Thể diện của bố mẹ, con đã giữ rồi. Còn giá trị thật của mình, con sẽ tự kiếm".
Theo 163
