Một người mẹ đã chia sẻ trên diễn đàn Sohu (Trung Quốc) câu hỏi của con trai: "Tại sao vẫn phải học Toán khi đã có AI?" - Câu hỏi này thực sự làm nhiều phụ huynh bối rối. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI, nó có thể giải quyết các phép toán cơ bản chỉ trong vài giây. Một số mô hình lớn, chẳng hạn như OpenAI, thậm chí còn gần đạt đến trình độ cao nhất của con người trong các cuộc thi toán học. Điều này đặt ra câu hỏi: Chúng ta có còn cần phải học toán trong thời đại AI không?
Có cần thiết phải học toán trong thời đại AI không?
Để trả lời câu hỏi này, các chuyên gia giáo dục hầu hết đều thống nhất chung ý kiến: "Trong thời đại AI, chúng ta cần phải học toán nhiều hơn nữa". Trước hết, AI cũng có thể mắc lỗi khi giải quyết vấn đề. Mặc dù có vẻ toàn năng, nhưng "ảo giác" và "logic" vẫn là những vấn đề nghiêm trọng nhất của AI hiện nay. Nếu khả năng toán học của một người không đủ và không thể đánh giá được câu trả lời là đúng hay sai thì người đó có thể bị lừa.
Thứ hai, cách giải quyết vấn đề của AI cũng rất khác so với cách suy nghĩ của con người. Ví dụ, nếu các câu hỏi toán học được đưa vào các hệ thống AI như DeepSeek để thử nghiệm, người ta sẽ thấy rằng các ý tưởng giải quyết vấn đề của nó thường đi chệch hướng, chẳng hạn như trước tiên phải xây dựng một mô hình lớn rồi mới giải quyết vấn đề, và đôi khi thậm chí phải dùng đến các phương pháp "tính toán máy móc".
Khi chúng ta dạy trẻ em giải quyết vấn đề, chúng ta thường hướng dẫn các em sử dụng tư duy linh hoạt hơn. Điều này làm nổi bật những lợi thế của con người về tư duy logic, tư duy phân kỳ và tư duy sáng tạo, và học toán là một cách quan trọng để bồi dưỡng những khả năng tư duy này.
Tất nhiên, AI có thể giúp chúng ta giải quyết các vấn đề tính toán cơ bản. Đồng thời, khi giải thích một số công thức toán học trừu tượng, nó có thể đưa ra lời giải thích rất trực quan để giúp học sinh hiểu. Vì vậy, chúng ta có thể tận dụng tối đa AI như một công cụ để học toán.
Tuy nhiên, để thích ứng với thời đại công nghệ, cần từ bỏ thói quen làm nhiều bài tập thực hành để tránh biến trẻ thành "cái máy". Đồng thời, chúng ta nên bồi dưỡng khả năng mở rộng tư duy độc đáo của con người ở trẻ em, cho phép học sinh học cách sáng tạo và suy nghĩ sâu sắc hơn.
Giá trị cốt lõi của giáo dục toán học: giúp trẻ phát triển tư duy một cách chủ động
Các chuyên gia giáo dục tin rằng "chúng ta phải bồi dưỡng tính chủ động và hứng thú học toán cho học sinh". AI thực hiện các hướng dẫn một cách thụ động, trong khi con người có sáng kiến chủ quan. Nếu trẻ em mất đi tính chủ động trong quá trình học toán, chúng sẽ khó có thể cạnh tranh với AI về mặt trí thông minh.
Một đứa trẻ hứng thú với toán học sẽ chủ động đầu tư thời gian và năng lượng để khám phá những bài toán khó. "Ví dụ, khi đang giải một bài toán khó, cháu có thể bắt đầu suy nghĩ về nó lúc 1 giờ chiều và tiếp tục suy nghĩ cho đến 5 giờ chiều." Tinh thần khám phá và chủ động chủ quan này thực sự vô giá.
Bên cạnh đó, Toán học là môn cơ bản, có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Miễn là bạn không học khoa học xã hội thuần túy, bất kỳ khía cạnh nào của giáo dục đều không thể tách rời khỏi toán học: Nghiên cứu tiên tiến trong xã hội học, tâm lý học, v.v. thường sử dụng các mô hình toán học để thiết lập các hệ thống lý thuyết.
Do đó, trong công việc tương lai, một người không nhất thiết phải theo đuổi thành tích xuất sắc trong các bài toán Olympic, mà phải có kỹ năng toán học cơ bản và có thể hiểu và sử dụng các công cụ toán học cho các ứng dụng liên ngành. Đây cũng là một phẩm chất thiết yếu để trở thành một nhân tài cao cấp.
Tư duy học toán trong môi trường AI
Theo các chuyên gia: "sở thích và thú vui chính là nguồn nhiên liệu đầu tiên và quan trọng nhất của chúng ta" . Đừng để con bạn coi toán là những thử thách phải vượt qua, chỉ bằng cách khơi dậy hứng thú với toán học, chúng ta mới có thể kích thích tư duy phân kỳ của trẻ và giúp trẻ tiến xa hơn trên con đường học toán.
"Thứ hai, hãy biến thất bại thành người bạn": Học toán không phải lúc nào cũng suôn sẻ và bạn sẽ không giành được giải thưởng nào. Gặp thất bại là điều bình thường. Trẻ em có thể phát triển tinh thần kiên trì khi đối mặt với khó khăn và các bài giải sai.
"Đừng lo lắng về AI, AI là do chúng ta tạo ra": Sáng kiến của con người là lợi thế lớn nhất của chúng ta. Hãy để trẻ học toán từng bước theo sở thích của mình. Ngay cả khi trẻ không trở thành nhà toán học trong tương lai, tư duy logic và khả năng sáng tạo mà toán học mang lại sẽ có lợi cho trẻ suốt đời.
Trong thời đại AI, việc học toán không hề mất đi ý nghĩa mà thậm chí còn trở nên quan trọng hơn. Đó là chìa khóa để nuôi dưỡng khả năng tư duy độc đáo, duy trì sáng kiến chủ quan và tinh thần đổi mới. Cho dù là vì sự phát triển và trưởng thành của bản thân hay để có được một vị trí trong làn sóng công nghệ tương lai, chúng ta nên coi trọng việc học toán và khám phá, tiến về phía trước với thái độ và phương pháp đúng đắn.
