Mỗi khi một bong bóng vỡ, luôn có những câu chuyện từ thời cực điểm biến thành những giai thoại được lặp đi lặp lại vô tận như biểu tượng cho việc con người đã từng điên rồ đến mức nào.
Ví dụ điển hình nhất là vụ niêm yết Pets.com vào tháng 2/2000. Đây không phải là vụ IPO lớn nhất của thời đó, cũng không phải là cú thất bại lớn nhất. Nhưng việc một công ty với doanh thu gần như bằng không vẫn có thể lên sàn đã khiến đây trở thành câu chuyện châm biếm kinh điển của thời dotcom.
Rồi có những thứ như: Một nhà phiêu lưu người Scotland bịa ra cả một quốc gia để phát hành trái phiếu; công ty được lập ra “để thực hiện một hoạt động đem lại lợi ích lớn, nhưng không ai được biết nó là gì” hay 100.000 guilders trả cho một củ tulip Semper Augustus.
Và theo thời gian, điều này rất có thể sẽ trở thành biểu tượng điển hình của cơn bùng nổ AI hiện nay.
Ảnh và video CEO Nvidia Corp. đang uống bia, ăn gà rán tại một quán địa phương có tên Kkanbu Chicken ở Seoul cùng Chủ tịch Samsung Electronics Jay Y Lee và Chủ tịch điều hành Hyundai Motor Chung Euisun vừa qua đã lan truyền khắp mạng xã hội, và giờ nhà đầu tư đang kéo giá những cổ phiếu có thể hưởng lợi.
Kkanbu không niêm yết, nhưng cổ phiếu đối thủ Kyochon F&B Co. đã có lúc tăng tới 20% trong phiên giao dịch ngày thứ sáu sau khi những hình ảnh của 3 vị tỷ phú lan rộng. Nhà chế biến thịt gia cầm Cherrybro Co. cũng tăng trần 30%, thanh khoản gấp khoảng 200 lần bình thường. Neuromeka Co., công ty niêm yết trên Kosdaq chuyên sản xuất robot chiên gà, cũng tăng mạnh.
Điều này phần lớn là lời cáo buộc nhắm vào các nhà đầu tư cá nhân Hàn Quốc - những người khiến các “degenerate traders” Mỹ trông như những banker Thụy Sĩ thanh đạm. Nhưng hiện tượng “bất cứ thứ gì dính dáng chút xíu tới AI cũng lao lên dữ dội” đang diễn ra rộng rãi bất kể mối liên hệ có lỏng lẻo đến đâu.
Và khi có một liên hệ dù hơi thực tế, đó giống như đổ nhiên liệu tên lửa cho cổ phiếu. Ví dụ là Bloom Energy - nhà sản xuất pin nhiên liệu hydrogen.
Cổ phiếu này đã gần như tăng gấp 5 lần trong năm 2025, trước khi có thêm một cú tăng ngoạn mục nữa trong tháng này đưa mức tăng 12 tháng lên 1.166%. Tại thời điểm đang viết bài viết này, giá trị công ty đã trên 30 tỷ USD- ngang H&M và hơn cả United Airlines, ArcelorMittal, KraftHeinz, Vodafone hay Fox dù lợi nhuận trước thuế dự phóng cho năm nay chỉ là 83,5 triệu USD.
ĐỘNG LỰC VÒNG TRÒN
Để thấy thêm bằng chứng rằng chúng ta đang ở đúng giai đoạn “sau này chúng ta sẽ nhìn lại và cười” của bong bóng này, hãy nhìn vào mối quan hệ ngày càng phức tạp giữa chính các công ty AI.
Ngay cả các nhà phân tích của Morgan Stanley cũng thừa nhận rằng ngành AI đã trở nên “ngày càng tròn vo tự cung tự cấp” khi các nhà cung cấp rót tiền cho khách hàng, khách hàng đầu tư vào nhà cung cấp, và thỏa thuận chia sẻ doanh thu vendor–customer.
Morgan Stanley ghi chú rằng “bản chất và độ phức tạp của những dạng giao dịch này khiến nhà đầu tư khó mà hiểu được kinh tế thực sự bên dưới”.
Cổ phiếu Nvidia đã tăng gần 4% sau khi công bố thư bày tỏ ý định với OpenAI, nâng giá trị công ty lên gần 4,5 nghìn tỷ USD. Giám đốc điều hành Jensen Huang gọi thỏa thuận này là động lực bổ sung cho doanh số GPU của hãng, điều này có lẽ đã thúc đẩy cổ phiếu. Ông cũng cho biết, việc bán thêm tới 5 triệu GPU sẽ tương đương với tổng lượng GPU mà Nvidia xuất xưởng trong năm nay. Một lợi ích ngầm khác là thỏa thuận sẽ khiến OpenAI phụ thuộc nhiều hơn vào chip của Nvidia, giảm động lực để tự phát triển chip riêng.
Điều dễ thấy là Nvidia sẽ tài trợ cho việc bán GPU thông qua khoản đầu tư 100 tỷ USD mà hãng dự kiến rót vào OpenAI, với mức tăng 10 tỷ USD cho mỗi gigawatt (GW) công suất trung tâm dữ liệu do Nvidia hỗ trợ mà OpenAI xây dựng — tối đa 10 GW.
Một số nhà đầu tư lạc quan cho rằng đây là cách tiện lợi để Nvidia tài trợ cho doanh số bán hàng. Pierre Ferragu, chuyên gia tại New Street Research nhận định rằng Nvidia sẽ đầu tư 10 tỷ USD cho mỗi 35 tỷ USD GPU mà OpenAI mua, nghĩa là OpenAI sẽ trả 71% bằng tiền mặt và 29% bằng cổ phiếu.
Tuy nhiên, vẫn có những lo ngại về thương vụ này. Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, Stacy Rasgon của Bernstein thừa nhận rằng điều này sẽ làm dấy lên lo ngại về “động lực vòng tròn” khi Nvidia đầu tư vào chính các công ty mà họ cung cấp GPU. Ông cho rằng quy mô của thỏa thuận sẽ “rõ ràng bắt đầu làm dấy lên một số câu hỏi”.
Hơn nữa, việc OpenAI sử dụng cổ phiếu tư nhân làm “tiền tệ” có thể càng làm dấy lên lo ngại về áp lực tiền mặt khi hãng cam kết chi tiêu ngày càng lớn. Trước đó, OpenAI được cho là đã ký thỏa thuận 300 tỷ USD với Oracle để xây dựng 4,5 GW công suất trung tâm dữ liệu trong vòng 5 năm bắt đầu từ 2027 - yếu tố chính giúp Oracle đưa ra dự báo lợi nhuận khủng hồi đầu tháng.
Tuy nhiên, cách OpenAI tài trợ cho những khoản chi khổng lồ này vẫn còn là một dấu hỏi. Dù ChatGPT có hơn 700 triệu người dùng hoạt động hàng tuần - là ứng dụng AI phổ biến nhất hiện nay nhưng phản ứng với GPT-5, dòng mô hình mới nhất của hãng, lại khá mờ nhạt. Trong khi đó, mức chi tiêu mà OpenAI cam kết vẫn vượt xa doanh thu, vốn chỉ khoảng 13 tỷ USD/năm.
Theo: Financial Times, WSJ
