Hàng trăm nhà máy thịt của Mỹ được cấp phép xuất khẩu sang Trung Quốc theo Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 năm 2020 với Tổng thống Donald Trump sẽ không còn quyền xuất khẩu. Điều này đe dọa khoảng 5 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu sang thị trường thịt lớn nhất thế giới, trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa 2 nước đang nóng trở lại.
Có thể thấy, việc mất quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc sẽ giáng một đòn mạnh vào nông dân Mỹ, sau khi Trung Quốc áp đặt thuế quan trả đũa đối với khoảng 21 tỷ USD hàng nông sản Mỹ hồi đầu tháng, bao gồm thuế 10% đối với thịt lợn, thịt bò và các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Mỹ.
Trung Quốc yêu cầu các công ty xuất khẩu thực phẩm phải đăng ký với hải quan để bán hàng tại Trung Quốc. Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) và hải quan Trung Quốc, giấy phép đăng ký của gần 1.000 nhà máy thịt bò, thịt lợn và gia cầm, trong đó có một số nhà máy của các "ông lớn" Tyson Foods và Cargill Inc, sẽ hết hạn vào ngày 16/3. Con số này chiếm khoảng 2/3 tổng số nhà máy đã đăng ký.
Trong một báo cáo tuần trước, USDA cho biết Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu gia hạn đăng ký của các cơ quan Mỹ. Động thái này có khả năng vi phạm nghĩa vụ theo thỏa thuận Giai đoạn 1. Giấy phép của 84 nhà máy đã hết hạn từ tháng 2. Mặc dù các lô hàng từ những nhà máy này vẫn đang được thông quan, nhưng các doanh nghiệp không biết Trung Quốc sẽ còn cho phép nhập khẩu trong bao lâu nữa.
Còn Liên đoàn Xuất khẩu thịt Mỹ cũng thông báo với các thành viên rằng, cảng Thượng Hải đã áp đặt các biện pháp kiểm tra và yêu cầu tài liệu nghiêm ngặt hơn đối với các lô hàng thịt của Mỹ, trong đó một số container bị yêu cầu dỡ hàng hoàn toàn để kiểm tra, làm tăng thời gian xử lý và phát sinh thêm chi phí.
Song, hiện không có dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc đang áp đặt lệnh cấm toàn diện. Theo một nhà ngoại giao cấp cao tại Bắc Kinh, giấy phép của vài trăm nhà máy đã được gia hạn đến năm 2028 hoặc 2029.
Năm ngoái, Mỹ là nhà cung cấp thịt lớn thứ ba của Trung Quốc sau Brazil và Argentina, chiếm 590.000 tấn, tương đương 9% tổng lượng nhập khẩu. Thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1, được ký kết vào năm 2020, đã chấm dứt cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đầu tiên với cam kết của Trung Quốc rằng sẽ tăng cường mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ, bao gồm cả thịt, thêm 200 tỷ USD trong hai năm. Trung Quốc đã không đạt được mục tiêu này, vốn được hai bên thống nhất ngay trước khi đại dịch COVID bùng phát.
Theo thống kê của USDA, trong năm đó, 1.124 nhà máy chế biến thịt bò, gia cầm và thịt lợn hoặc cơ sở hậu cần đã đăng ký với hải quan Trung Quốc để xuất khẩu, giành được quyền tiếp cận thị trường nhập khẩu thịt lớn nhất thế giới. Hiện nay có 1.842 cơ sở được cấp giấy phép, nhưng đến ngày 16/3, con số này sẽ giảm hơn một nửa khi nhiều giấy phép hết hạn.
Liên đoàn Xuất khẩu thịt Mỹ cho biết, tác động tiềm tàng từ việc hết hạn giấy phép nói trên có thể lên tới 4,13 tỷ USD đối với ngành thịt bò và 1,3 tỷ USD đối với ngành thịt lợn./.
