Ngày 9/6, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội thông tin, trong tuần vừa qua, trên địa bàn thành phố ghi nhận 1 ca mắc liên cầu khuẩn lợn. Bệnh nhân nữ, 73 tuổi, địa chỉ Long Biên, hàng ngày bán lòng lợn tại nhà.
Người bệnh khởi phát triệu chứng ngày 31/5 với biểu hiện sốt, đau đầu, nôn, lơ mơ, nhập Bệnh viện Bạch Mai ngày 2/6. Kết quả nuôi cấy dịch não tủy dương tính với vi khuẩn liên cầu lợn. Đây là ca mắc liên cầu lợn thứ ba được ghi nhận tại Hà Nội từ đầu năm đến nay.
Theo các bác sỹ, bệnh liên cầu khuẩn lợn là bệnh lý nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị cứu chữa kịp thời. Vi khuẩn này có thể lây nhiễm sang người qua đường tiếp xúc trực tiếp chăn nuôi, hay giết mổ, chế biến thịt lợn bệnh.
Nhiễm liên cầu khuẩn ở lợn là gì?
Ảnh minh họa
Liên cầu khuẩn lợn có tên khoa học là Streptococcus suis, là một loại cầu khuẩn gram dương, có hình hạt đậu. Vi khuẩn này là tác nhân gây ra rất nhiều bệnh (viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm khớp ở lợn).
Liên cầu khuẩn lợn cư trú ở đường hô hấp trên (xoang mũi, hạch hạnh nhân), tuy nhiên, chúng cũng có thể cư trú ở đường sinh dục và đường tiêu hóa của lợn.
Liên cầu khuẩn lợn xuất hiện chủ yếu ở lợn nhà nhưng đôi khi vẫn tìm thấy ở lợn rừng, ngựa, chó, mèo, và chim. Ngoài ra, vi khuẩn này còn tồn tại ở trong rác, phân, nước. Liên cầu khuẩn lợn có 2 loại, loại 1 gây dịch bệnh lẻ tẻ ở những đàn lợn nhỏ đang bú sữa; loại 2 gây bệnh ở lợn mọi lứa tuổi, và có thể lây nhiễm cho người.
Liên cầu khuẩn lợn có thể lây nhiễm sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với lợn bệnh và lợn lành nhưng mang mầm mống bệnh. Lây qua giết mổ, chế biến và sử dụng thịt lợn bệnh không chế biến kỹ. Vi khuẩn này sẽ lây sang người qua những vết thương hở trên da. Do vậy, nhiễm liên cầu khuẩn lợn không chỉ gặp ở người chăn nuôi mà người giết mổ, người bán thịt, người nội trợ, người chế biến thịt lợn hay ăn tiết canh, thịt lợn chưa chế biến kỹ.
Hiện chưa có vaccine phòng nhiễm khuẩn liên cầu lợn và cũng chưa có bằng chứng vi khuẩn này có thể lây truyền từ người sang người.
Ngoài lây truyền qua tiếp xúc vết thương, liên cầu khuẩn lợn còn lây qua giọt bắn đường hô hấp và xâm nhập qua đường tiêu hóa sau khi ăn phải thịt lợn nhiễm bệnh chưa nấu chín.
Triệu chứng nhận biết bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn ở người
Liên cầu khuẩn lợn khi mắc phải sẽ gây nhiễm trùng toàn thân, ảnh hưởng đến một số hệ thống cơ quan, phổ biến nhất là viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết. Bệnh thường có một số triệu chứng điển hình như sốt, đau đầu, điếc tai, nôn mửa, rối loạn tri giác, cứng gáy, xuất huyết dưới da từng mảng, đôi khi gây hoại tử.
Trường hợp bị nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn liên cầu khuẩn lợn xâm nhập vào máu, vi khuẩn sẽ sản sinh nhanh chóng và sinh ra nhiều độc tố. Lúc này, ngoài các triệu chứng nêu trên, người bệnh có thể bị nhiễm độc tố nặng với các biểu hiện tụt huyết áp, rối loạn đông máu, suy đa phủ tạng, trụy tim mạch, suy hô hấp, hôn mê, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Một số trường hợp bị nhiễm độc đường tiêu hóa với các biểu hiện rối loạn đường tiêu hóa như đi ngoài liên tục, phân lỏng, có máu. Ngoài ra, người bị nhiễm liên cầu lợn còn có triệu chứng sợ ánh sáng, co giật, nôn vọt…; nếu không cứu chữa kịp thời có thể gây phù não, hôn mê và tử vong.
Bên cạnh đó, một số biểu hiện ít gặp hơn khi nhiễm liên cầu khuẩn có thể xuất hiện như viêm tâm mạc (cấp tính và bán cấp tính), viêm khớp sinh mủ cấp tính, viêm nội nhãn và viêm màng bồ đào, viêm cột sống dính khớp…
Để xác định chính xác, bác sỹ nuôi cấy bệnh phẩm (máu, dịch não tủy), và cho kết quả dương tính với liên cầu khuẩn lợn hoặc bằng phương pháp sinh học phân tử (PCR).
Cách điều trị liên cầu khuẩn lợn ở người
Nguyên tắc điều trị của liên khuẩn cầu lợn là kết hợp giữa thuốc kháng sinh, có thể kéo dài, kết hợp lọc máu, hỗ trợ thở và tuần hoàn. Trường hợp viêm màng não mủ phải điều trị ít nhất ba tuần, nhiễm khuẩn huyết có thể kéo dài tới hai tháng. Chi phí điều trị thường rất cao.
Các bác sĩ cảnh báo nguy cơ tử vong nếu nhập viện muộn, tỷ lệ tử vong khoảng 7%. Nếu qua khỏi, khoảng 40% người bệnh có di chứng nặng.
Hiện chưa có vaccine phòng bệnh dành cho người. Vi khuẩn bị tiêu diệt hoàn toàn khi thực phẩm được nấu chín kỹ. Người dân nên ăn chín, uống sôi, không giết mổ lợn ốm, không chế biến thịt sống bằng tay trần khi có vết thương. Cần đeo găng tay khi tiếp xúc với thịt chưa nấu chín và rửa tay sạch sau mỗi lần chế biến.
