Hãng thông tấn nhà nước Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) đưa tin, Cơ quan Tình báo Nước ngoài (SVR) của Nga vào ngày 4/8 tuyên bố rằng tình báo Anh đang lên kế hoạch cho một vụ việc giả mạo liên quan đến "hạm đội bóng tối" của Nga - các tàu biển được cho là dùng để vận chuyển dầu mỏ nhằm lách lệnh trừng phạt đối với Moscow. SVR cáo buộc rằng kế hoạch này nhằm mục đích sử dụng tin tức truyền thông để gây áp lực lên Mỹ, buộc Washington phải áp dụng biện pháp trừng phạt bổ sung đối với các đối tác năng lượng của Moscow.
Tàu Eventin mang cờ Panama chở dầu Nga bị hải quan Đức bắt giữ ngoài khơi đảo Rugen (Đức) vào ngày 19/4/2025. Ảnh: Getty
Tuyên bố của SVR cho rằng, các cơ quan tình báo Anh đang lên kế hoạch cho một vụ việc như vậy, cùng với sự tham gia của các đồng minh NATO, nhằm "tạo điều kiện cho việc thực hiện các vụ phá hoại lớn, gây ra thiệt hại, khiến việc vận chuyển dầu của Nga trở thành mối đe dọa đối với tất cả các hoạt động vận tải quốc tế".
"Điều này sẽ giúp phương Tây rảnh tay trong việc lựa chọn các phương án đối phó. Trong trường hợp cực đoan, có thể dẫn đến việc bắt giữ bất kỳ tàu thuyền 'đáng ngờ' nào trong vùng biển quốc tế và hộ tống chúng đến các cảng của các quốc gia NATO", SVR nhấn mạnh trong tuyên bố.
Hai kịch bản được xem xét
Tuyên bố này còn khẳng định rằng các cơ quan tình báo Anh đang xem xét hai kịch bản.
Kịch bản đầu tiên liên quan đến việc "dàn dựng một vụ tai nạn" đối với một tàu chở dầu tại một tuyến hàng hải hẹp. Theo nhận định của SVR, một thảm họa lớn liên quan đến một lô hàng dầu thô của Nga có thể được sử dụng làm cái cớ để tuyên bố tất cả các lô hàng bị nghi ngờ do "hạm đội bóng tối" vận chuyển có khả năng gây nguy hiểm và cần bị giam giữ tại vùng biển quốc tế.
Kịch bản thứ hai liên quan đến việc "đốt cháy một tàu chở dầu trong quá trình neo đậu tại một cảng ở một quốc gia thân Nga", điều này sẽ đòi hỏi một cuộc điều tra quốc tế. SVR tiết lộ rằng người Ukraine đã được chọn làm bên ủy nhiệm thực hiện để đảm bảo rằng vụ việc sẽ không bị truy ngược về nguồn gốc của nó. Cơ quan này cho biết phương Tây sẽ đổ lỗi cho Nga hoặc Ukraine - trong trường hợp sự liên quan của Kyiv bị phơi bày.
Tuyên bố của SVR tiếp tục khẳng định rằng Anh muốn tính toán thời điểm xảy ra vụ việc để tận dụng tối đa sự chú ý của truyền thông, nhằm gây áp lực lên chính quyền của Tổng thống Trump, buộc Mỹ phải tuyên bố những người mua dầu của Nga là "bên thứ cấp chịu trách nhiệm" cho vụ việc và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với họ.
SVR đã so sánh âm mưu bị cáo buộc liên quan tới tình báo Anh lần này với các cuộc tấn công nhắm vào đường ống dẫn khí đốt dưới biển Nord Stream vào tháng 9/2022. Cơ sở hạ tầng Nga - Đức khi đó đã bị vô hiệu hóa trong một hoạt động phá hoại phức tạp, mà ban đầu phương Tây đổ lỗi cho Moscow. Theo một nghiên cứu gần đây, vụ tấn công đã khiến khoảng 445.000 đến 485.000 tấn khí methan thoát ra, khiến đây trở thành một sự cố môi trường nghiêm trọng.
Theo Anadolu, tuyên bố của SVR được đưa ra vài ngày trước thời hạn 10 ngày do Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra để Nga đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine, dự kiến là vào ngày 8/8 tới.
Hồi tháng 6, Tổng thống Trump đã cho Nga thời hạn 50 ngày, sau đó ông đe dọa sẽ áp thuế nhập khẩu lên tới 100% đối với Nga và các đối tác thương mại của nước này trừ khi Moscow và Kyiv đạt được thỏa thuận.
Vào ngày 29/7, ông Trump tuyên bố rằng mình đã quyết định rút ngắn thời hạn đó xuống còn 10 ngày vì "thất vọng" trước việc không có tiến triển nào trong đàm phán hòa bình.
Hải quân Hoàng gia Anh giám sát hoạt động gia tăng của "hạm đội bóng tối" ở vùng biển gần Vương quốc Anh. Ảnh: Hải quân Hoàng gia Anh
Hơn 400 tàu thuộc "hạm đội bóng tối" bị phương Tây trừng phạt
Tờ Daily Mail (Anh) đưa tin, tuyên bố của SVR được đưa ra sau khi Cơ quan Phòng chống Tội phạm Quốc gia Anh (NCA) cảnh báo các công ty tài chính của Anh rằng các công ty kinh doanh dầu mỏ của Nga đang sử dụng một mạng lưới phức tạp gồm các doanh nghiệp không minh bạch về quyền sở hữu để trốn tránh lệnh trừng phạt.
Anh đã cấm vận chuyển dầu mỏ của Nga bằng đường biển vì cho rằng hoạt động xuất khẩu năng lượng của nước này đang tài trợ cho chiến dịch đặc biệt ở Ukraine.
Vào năm 2024, 30% ngân sách liên bang của Nga được cho là đến từ doanh thu bán dầu khí.
Tuy nhiên, các nhà điều tra của NCA cho rằng, các công ty kinh doanh dầu mỏ của Nga đang tìm cách lách lệnh trừng phạt để nhận tiền mặt từ phương Tây và tiếp tục tài trợ cho nhà nước Nga.
Một trong những công ty bị trừng phạt vào năm ngoái đã sử dụng hơn 100 tàu chở dầu thuộc "hạm đội bóng tối", những con tàu bí mật vận chuyển dầu Nga, thường có tuổi đời trên 15 năm.
Để tránh bị phát hiện, cờ trên tàu thường xuyên được thay đổi và hệ thống nhận dạng tự động của tàu được tắt để tránh bị theo dõi hoạt động, trong khi dầu thường được chuyển từ tàu này sang tàu khác để che giấu nguồn gốc trước khi lô hàng đến đích.
Cho đến nay, hơn 400 tàu thuộc "hạm đội bóng tối" đã bị Anh, EU, Mỹ và Canada trừng phạt.
