Vào ngày 9 tháng 1 năm 2007, thế giới chứng kiến một bước ngoặt công nghệ lịch sử khi Steve Jobs giới thiệu chiếc iPhone đầu tiên. Nhưng nếu sự kiện đó chưa từng xảy ra thì sao? Nếu Apple không chen chân vào thị trường điện thoại di động, điều gì sẽ đến với smartphone, ứng dụng, mạng xã hội và cả cách chúng ta sống mỗi ngày? Dưới đây là những viễn cảnh có thể, hoặc không bao giờ, thành hiện thực.
Nếu ngày xưa, Apple không ra mắt iPhone, thế giới công nghệ giờ hẳn đã rất khác.
Nokia giữ ngôi vương, nhưng smartphone là máy… trượt
Không có Apple, Nokia vẫn có khả năng tiếp tục là đế chế không đối thủ. Những chiếc điện thoại nắp trượt với bàn phím T9, như N95, N96, N97, trở thành chuẩn mực của di động cao cấp. Hệ điều hành Symbian được Nokia nâng cấp dần để tương thích với cảm ứng điện trở, nhưng vẫn giữ phong cách thiết kế dành cho… bút stylus hoặc móng tay.
Việc truy cập internet vẫn chủ yếu qua trình duyệt WAP, tốc độ tải chậm, giao diện rối rắm. App Store không tồn tại, thay vào đó, người dùng tìm kiếm phần mềm trên các diễn đàn, tải về máy tính rồi chuyển qua điện thoại bằng cáp USB hoặc thẻ nhớ microSD.
Smartphone của Nokia năm 2015 có thể vẫn dùng camera 5MP Carl Zeiss, pin dùng 5 ngày, tích hợp đài FM và… đèn pin. Người dùng sẽ tự hào khoe rằng điện thoại của mình "rớt không bể", "bắt sóng mạnh" và "xài 1 tuần mới cần sạc".
BlackBerry thống trị mạng xã hội, không phải Facebook
Không có iPhone, BlackBerry Messenger (BBM) không bị lu mờ mà trái lại trở thành nền tảng nhắn tin thống trị toàn cầu. Các tính năng như "Ping!", trạng thái "Đã đọc", "Đang gõ…" được xem là cách mạng giao tiếp. Dần dần, BBM được mở rộng để chia sẻ hình ảnh, trạng thái, nhạc đang nghe trở thành một dạng mạng xã hội khép kín, nhưng cực kỳ phổ biến.
BlackBerry trở thành "ông vua văn phòng và đời sống số", cung cấp giải pháp bảo mật cho cả chính phủ và doanh nghiệp lớn. Các mẫu điện thoại Bold và Curve được sản xuất với đủ màu sắc cho giới trẻ, còn giới doanh nhân thì dùng phiên bản "BlackBerry Prime" có tích hợp trình đọc email mã hóa và chức năng fax mini.
Giới trẻ chụp ảnh selfie bằng camera trước 1.3MP, chỉnh sửa bằng phần mềm tích hợp sẵn rồi gửi qua BBM. Không có Instagram hay TikTok, mọi thứ được chia sẻ qua trạng thái cá nhân và hình nền BBM. Cảm xúc được biểu đạt qua biểu tượng mặt cười… trắng đen.
Samsung đi trước thời đại, rồi… từ bỏ
Samsung thực chất đã giới thiệu một mẫu điện thoại cảm ứng có bàn phím trượt mang tên F700 ngay trước khi iPhone ra mắt. Tuy nhiên, nếu không có sức ép từ Apple, rất có thể hãng điện tử Hàn Quốc này đã từ bỏ ý định phát triển smartphone cảm ứng toàn phần.
Thay vào đó, Samsung đầu tư vào tủ lạnh thông minh, TV cong, máy giặt AI và các thiết bị gia dụng tiên tiến. Một thế hệ thiết bị "SamHome" được ra đời với khả năng nhận diện giọng nói, học thói quen người dùng và… tự đặt hàng sữa khi sắp hết.
Smartphone của Samsung lúc này là thiết bị phụ, được dùng để điều khiển hệ sinh thái gia đình. Dòng Galaxy có thể không bao giờ xuất hiện, hoặc bị định vị là công cụ làm việc thay vì thiết bị tiêu dùng phổ biến.
Công nghệ cảm ứng bị chậm trễ 5 - 7 năm
Nếu không có iPhone, màn hình cảm ứng điện dung đa điểm không được thúc đẩy đủ nhanh để trở thành chuẩn mực. Các hãng điện thoại vẫn đắm chìm trong các thiết kế nắp trượt, xoay, lật, hoặc có bàn phím vật lý QWERTY. Hệ điều hành Android dù đã được phát triển, nhưng không có đối thủ trực tiếp để học hỏi, có thể sẽ vẫn mang giao diện giống BlackBerry với trackball hoặc d-pad.
Phải đến năm 2013, khi các công nghệ về pin, vi xử lý và kết nối mạng đủ trưởng thành, thế giới mới bắt đầu chuyển dần sang giao diện cảm ứng. Và thời điểm ấy, người tiên phong có thể không phải là Apple hay Samsung, mà là một startup nhỏ nào đó từ châu Á hoặc châu Âu, tạo nên một cuộc đua mới với luật chơi hoàn toàn khác.
Apple là công ty... y tế và thiết kế
Không có iPhone, Apple có thể tiếp tục với dòng iPod và mở rộng sang lĩnh vực thiết bị đeo tay, chăm sóc sức khỏe. Apple Watch có thể được giới thiệu từ rất sớm, đóng vai trò như trung tâm điều khiển sức khỏe cá nhân. Hãng tập trung vào cảm biến sinh học, đo nhịp tim, theo dõi giấc ngủ và kết nối với iPod Pro để đưa ra gợi ý âm nhạc giúp cải thiện cảm xúc.
Song song đó, Apple trở thành hãng thiết kế phần cứng hàng đầu cho doanh nghiệp, cung cấp máy trạm cao cấp, màn hình siêu nét, tai nghe chống ồn, bàn phím cơ sang trọng và các sản phẩm cao cấp phục vụ giới sáng tạo, y tế và giáo dục.
Thay vì "Think different", Apple khi đó có thể dùng slogan là "Design your life".
Không có App Store, ứng dụng sẽ bị phân mảnh
App Store là một cuộc cách mạng lớn, không chỉ là nơi tải ứng dụng, mà còn tạo hệ sinh thái cho hàng triệu nhà phát triển. Nếu iPhone không ra mắt, không gian ứng dụng sẽ bị phân mảnh. Mỗi hãng điện thoại tạo một kho ứng dụng riêng, không tương thích, không chuẩn hóa, trải nghiệm rối rắm.
Google Play có thể vẫn xuất hiện, nhưng tập trung vào ứng dụng Google, không mở rộng cho nhà phát triển bên ngoài. Người dùng muốn cài game hoặc app, buộc phải tìm trên web, tải file .apk hoặc .jar về và cài đặt thủ công.
Điều này khiến chi phí phát triển phần mềm cao, tốc độ lan truyền ứng dụng chậm, và các startup công nghệ khó mở rộng quy mô toàn cầu.
Không có TikTok - giới trẻ thi nhau soạn tin bằng T9
Không có smartphone phổ cập, video ngắn không thể phát triển mạnh. YouTube vẫn tồn tại, nhưng tập trung vào nội dung dài và chuyên sâu. TikTok không có môi trường sinh sôi, Instagram cũng không thể bùng nổ nếu thiếu camera kép, màn hình lớn và mạng 4G phổ cập.
Thay vào đó, giới trẻ thi nhau… soạn tin nhắn bằng bàn phím T9. Các giải đấu "gõ nhanh không nhìn phím" được tổ chức toàn cầu, có cả phiên bản Olympic. Emoji được phát triển dưới dạng ký tự ASCII, và việc gửi tin nhắn 160 ký tự trở thành nghệ thuật giao tiếp đặc sắc.
Smartphone vẫn xuất hiện, nhưng thiếu đi "tâm hồn"
Dù không có Apple, xu hướng hội tụ thiết bị vẫn sẽ dẫn đến sự ra đời của điện thoại cảm ứng đa năng. Tuy nhiên, sẽ mất thêm nhiều năm, và smartphone có thể được phát triển bởi các công ty phần cứng đơn thuần, thiếu đi yếu tố thẩm mỹ và trải nghiệm người dùng đặc sắc.
Nếu không có iPhone dẫn đầu xu hướng màn hình cảm ứng thân thiện với ngón tay, có khi smartphone ngày nay vẫn na ná thế này.
Smartphone có thể trông như một chiếc PDA khổng lồ, giao diện rối rắm, tốc độ phản hồi chậm, không tạo được cảm xúc khi sử dụng. Công nghệ có thể phát triển, nhưng sự quyến rũ, sự kết nối và tính biểu tượng mà iPhone mang lại có thể sẽ không bao giờ tồn tại.
