Một nghiên cứu của Đại học Harvard chỉ ra rằng chỉ số IQ của trẻ em có thể được nhận biết từ rất sớm, thậm chí trước khi các em bước vào độ tuổi đi học. Theo đó, trẻ thông minh vượt trội thường bộc lộ ba đặc điểm rõ ràng trước 6 tuổi, và mức độ cha mẹ đầu tư vào ba lĩnh vực này có thể khiến IQ của con tăng thêm từ 5% đến 30%.
Các nhà khoa học khẳng định giai đoạn trước 6 tuổi chính là “thời kỳ vàng” của sự phát triển não bộ. Đây là lúc các kết nối thần kinh đạt tốc độ hình thành mạnh mẽ nhất, đặt nền móng cho tư duy, sáng tạo và trí tuệ sau này. Nếu cha mẹ nhận diện và nuôi dưỡng đúng cách, trẻ sẽ có lợi thế rất lớn trong việc phát triển trí thông minh.
Ba đặc điểm thường thấy ở trẻ có chỉ số IQ cao
1. Khả năng thực hành mạnh mẽ
Bác sĩ nhi khoa Takeshi Inagaki (Nhật Bản) nhấn mạnh: việc trẻ chủ động sử dụng cả hai tay để rèn luyện xúc giác và sự khéo léo của các ngón tay là yếu tố kích thích não bộ quan trọng. Lịch sử cũng cho thấy nhiều thiên tài như James Watt (nhà phát minh động cơ hơi nước), anh em nhà Wright (cha đẻ của máy bay) hay Albert Einstein đều là những người có khả năng thực hành xuất sắc.
Cha mẹ có thể khuyến khích con tham gia các hoạt động thực hành đa dạng: tự chăm sóc bản thân, làm việc nhà, lắp ghép xếp hình, chơi đất nặn, tập thể dục ngón tay hay đơn giản là đọc sách kết hợp ghi chú. Những hoạt động này không chỉ rèn sự khéo léo mà còn kích thích tư duy sáng tạo.
2. Khả năng tập trung phi thường
Nhà sinh vật học Georges Cuvier từng nói: “Thiên tài, trước hết và trên hết, là sự chú ý.” Tương tự, học giả Lý Mỹ Kim nhận định rằng điểm chung của mọi “thiên tài nhỏ” chính là năng lực tập trung cao độ. Điển hình, Marie Curie – nữ khoa học gia đầu tiên trên thế giới giành hai giải Nobel nổi tiếng nhờ khả năng dồn toàn bộ tâm trí vào nghiên cứu.
Trong thực tế, trẻ có khả năng tập trung thường có thể đọc sách liền mạch nhiều giờ, trong khi những trẻ kém tập trung có thể mất kiên nhẫn chỉ sau 5 phút, dù đang chơi hay học. Để nuôi dưỡng năng lực này, cha mẹ cần tạo môi trường ít xao nhãng, tôn trọng khi con đang tập trung và hướng con đến những hoạt động con yêu thích.
3. Tính tò mò và niềm đam mê đọc sách
Nhà văn Nhật Bản Daisaku Ikeda cho rằng: “Nếu bạn luôn tò mò trong suốt cuộc đời, bạn chắc chắn sẽ hoàn thành được sứ mệnh quan trọng của mình.” Ở trẻ, sự tò mò thường thể hiện qua việc liên tục đặt câu hỏi, khám phá bằng đôi tay và tìm câu trả lời trong sách vở.
Thay vì gạt đi, cha mẹ cần kiên nhẫn lắng nghe, khuyến khích trẻ tìm hiểu nguyên nhân và cùng con đi tìm lời giải. Việc đọc sách chính là phương pháp trực tiếp và hiệu quả nhất để nuôi dưỡng trí tò mò. Một đứa trẻ hình thành thói quen đọc sách sớm thường phát triển khả năng tư duy ngôn ngữ, mở rộng vốn hiểu biết và dễ dàng bứt phá trong học tập.
Nghiên cứu của Harvard nhấn mạnh: một đứa trẻ thật sự may mắn nếu có một trong ba đặc điểm trên, tuyệt vời hơn nữa nếu sở hữu hai, và đặc biệt hiếm có khi hội tụ đủ cả ba. Điều quan trọng là cha mẹ cần quan sát, đồng hành và tạo môi trường nuôi dưỡng để những khả năng ấy không bị bỏ lỡ.
