Suốt nhiều tháng liền bị ho kéo dài, gần đây lại thường xuyên thấy tức ngực, khó thở, bà Nguyễn Thị Mai (60 tuổi, Hà Nội) quyết định đến bệnh viện kiểm tra. Kết quả khiến bà choáng váng: ung thư phổi giai đoạn 3.
Bà Mai chưa từng hút thuốc, cũng không làm việc trong môi trường khói bụi hay hóa chất độc hại. Gia đình không có tiền sử bệnh phổi, song chồng bà lại nghiện thuốc nặng, ngày nào cũng hút ít nhất một bao và thường mời bạn bè đến nhà chơi cờ, chuyện trò trong căn phòng đặc quánh khói.
“Ban đầu tôi còn nhắc, sau thì quen, khói thuốc như thành mùi thường trực trong nhà,” bà kể.
Sống chung với khói thuốc suốt hàng chục năm, bà Mai trở thành nạn nhân của “khói thuốc thụ động”, một sát thủ vô hình nhưng đầy sức tàn phá.
Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi và ung thư thanh quản. Những người không hút nhưng hít phải khói thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và ung thư phổi gần như tương đương người hút trực tiếp.
Trước đây, tại TP.HCM, một nữ bệnh nhân 63 tuổi cũng nhập viện vì đau đầu, chóng mặt dai dẳng. Kết quả chụp MRI cho thấy nhiều ổ tổn thương di căn; chụp CT phổi phát hiện khối u lớn ở đáy phổi trái. Chẩn đoán cuối cùng: ung thư phổi giai đoạn cuối, khối u đã lan đến não, cột sống và xương chậu. Bà chưa từng hút thuốc, nhưng nhiều năm sống trong căn nhà ngập khói từ chồng và con trai.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khói thuốc lá thụ động chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có trên 70 chất gây ung thư như benzen, formaldehyde hay arsenic. Việc hít phải khói thuốc không chỉ dẫn đến ung thư phổi, ung thư vòm họng, bàng quang mà còn làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch và hen suyễn. Với trẻ nhỏ, khói thuốc còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất, làm giảm chức năng phổi và tăng khả năng mắc các bệnh viêm đường hô hấp.
Những người không hút nhưng hít phải khói thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và ung thư phổi gần như tương đương người hút trực tiếp.
Nguy cơ ung thư từ khói thuốc thụ động
Các nghiên cứu cho thấy, những người sống chung với người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn từ 20% đến 30% so với người bình thường. Việc tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc cũng làm tăng khả năng mắc các loại ung thư khác ít nhất 30%, bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư thận, ung thư vòm họng, ung thư trực tràng và một số khối u não.
Không chỉ gây ung thư, khói thuốc thụ động còn là nguyên nhân của nhiều vấn đề sức khỏe khác như hen suyễn, viêm phổi và bệnh tim mạch. Khói thuốc làm tổn thương niêm mạc đường hô hấp, gây viêm nhiễm và giảm khả năng trao đổi oxy trong máu. Tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc đột quỵ.
Nhóm dễ bị tổn thương
Một số đối tượng đặc biệt nhạy cảm với tác hại của khói thuốc lá, bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ em, người cao tuổi và những người vốn đã mắc bệnh tim hoặc bệnh hô hấp. Ở phụ nữ mang thai, khói thuốc có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non hoặc nhẹ cân. Trẻ nhỏ sống trong môi trường có khói thuốc dễ bị viêm phổi, viêm tai giữa, giảm chức năng phổi và chậm phát triển thể chất.
Tóm lại, dù không trực tiếp hút thuốc, việc hít phải khói thuốc cũng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Mỗi người cần ý thức bảo vệ bản thân và gia đình bằng cách giữ không gian sống trong lành, tránh xa khói thuốc lá.
(Tổng hợp)
