Theo Giáo sư tâm lý học xã hội Jonathan Haidt đến từ Đại học New York, thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội và điện thoại thông minh quá mức có thể đang tự đánh mất đi một kỹ năng thiết yếu để có thể thành công.
Theo một báo cáo năm 2021 từ Common Sense Media, những người trong độ tuổi từ 13 đến 18 trung bình dành 8 tiếng 39 phút mỗi ngày cho việc sử dụng các thiết bị điện tử có màn hình. Trong báo cáo "Người bạn đồng hành thường trực" năm 2023 của công ty này cho thấy thanh thiếu niên nhận được gần 240 thông báo mỗi ngày và kiểm tra điện thoại hơn 100 lần.
Theo giáo sư Haidt, kết quả là, một thế hệ đang đánh mất dần khả năng tập trung. Trong một tập gần đây của chương trình The Oprah Podcast, ông trò chuyện với một thiếu niên 17 tuổi tự nhận là nghiện mạng xã hội, vị giáo sư đã chỉ ra rằng sự tập trung là một kỹ năng thiết yếu để thành công trong cuộc sống và công việc.
“Việc phục hồi lại bộ não của bạn là điều cấp bách”, Haidt nhấn mạnh – ông là tiến sĩ tâm lý học tốt nghiệp Đại học Pennsylvania (thuộc khối Ivy League) và là tác giả cuốn sách The Anxious Generation, nằm trong danh sách bán chạy nhất của New York Times.
Haidt cảnh báo: “Nếu bạn tiếp tục dán mắt vào điện thoại suốt 10 tiếng mỗi ngày cho đến năm 25 tuổi, thiệt hại có thể là vĩnh viễn”.
“Bởi sau 25 tuổi, vùng vỏ não trước trán – nơi điều khiển khả năng tập trung gần như đã hoàn tất quá trình phát triển. Khi đó, rất khó để bạn lấy lại khả năng chú ý như trước”, ông nói.
Ảnh minh hoạ.
Ông chỉ ra rằng mạng xã hội đang “phá vỡ” khả năng tập trung. Theo Haidt, việc không thể tập trung có thể gây trở ngại cho bạn cả về mặt cá nhân lẫn sự nghiệp. Khi bạn gặp khó khăn trong việc chú ý đến bất kỳ ai hoặc bất kỳ điều gì ngoài chiếc điện thoại, việc duy trì các mối quan hệ cá nhân hay thậm chí giữ được một công việc trở nên khó khăn hơn.
Ông đặt câu hỏi: “Bạn có nghĩ rằng bất kỳ nhà tuyển dụng nào muốn tuyển một người không thể tập trung vào những nhiệm vụ được giao không?”
Cuốn sách của Haidt, liên kết trực tiếp giữa mạng xã hội và chứng nghiện điện thoại thông minh với sức khỏe tâm thần kém ở giới trẻ, đã gây ra nhiều tranh cãi. Một số độc giả cho rằng cuốn sách đã bỏ qua các nguyên nhân quan trọng không kém gây ra lo âu ở những người trẻ tuổi, chẳng hạn như di truyền, chấn thương tâm lý,...
Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự phát triển xã hội có thể bị ảnh hưởng khi trẻ em và thanh thiếu niên quá phụ thuộc vào thiết bị thay vì tương tác trực tiếp.
Và vào năm 2023, Tổng Y sĩ Hoa Kỳ Vivek Murthy đã đưa ra một cảnh báo về những rủi ro sức khỏe tâm thần do mạng xã hội và điện thoại thông minh gây ra, trích dẫn các nghiên cứu cho thấy chúng có thể dẫn đến tỷ lệ lo âu và trầm cảm cao hơn.
Ảnh minh hoạ.
Cách phục hồi sự tập trung? Hãy thử không dùng mạng xã hội một tháng
Haidt khuyên nên xây dựng lại khả năng tập trung bằng cách sử dụng điện thoại ít hơn và nên tìm một nhóm nhỏ bạn bè và gia đình cùng tham gia thử thách này. "Nếu bạn có thể rủ thêm 3 người thân hoặc bạn bè cùng thực hiện điều này, bạn sẽ có cơ hội tốt hơn để phá vỡ thói quen và xây dựng khả năng tập trung”, Haidt nói.
"Tôi khuyên bạn nên thử không dùng các ứng dụng mạng xã hội trong một tháng, nếu bạn có thể”, ông nói thêm.
Khi bạn cảm thấy muốn cầm điện thoại, hãy thử thay đổi bằng các hoạt động khác như: Đọc sách, viết nhật ký, hoàn thành bộ phim bạn còn đang dang dở hoặc ra ngoài đi dạo. Cố gắng thành hoạt động đó trước khi chuyển sang việc khác, Haidt gợi ý.
Một gợi ý khác đến từ bác sĩ tâm thần Harvard Srini Pillay: Thử cân nhắc nghe nhạc trong khi làm việc nhà hoặc hoàn thành công việc. Nghe có vẻ ngược đời, nhưng âm nhạc có thể giúp bạn tập trung hơn.
“Có nhiều cách mà âm nhạc có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của não bộ,” ông viết cho CNBC Make It vào năm 2023.
Tuy nhiên, hãy tránh các bài hát có thể khiến bạn buồn hoặc quá bắt tai vì cảm xúc mạnh có thể làm bạn mất tập trung.
Theo CNBC Make It
