Tháng 10/2025, Cơ quan Khảo sát Địa chất Trung Quốc thông báo phát hiện một mỏ khoáng sản siêu sâu có trữ lượng chưa từng có tại khu vực Hoa Bắc. Mỏ nằm ở độ sâu từ 3.000 – 5.000m dưới lòng đất, ước chứa hơn 1 tỷ tấn quặng sắt, khoảng 2 triệu tấn nguyên tố đất hiếm và hơn 500.000 tấn kim loại niobi.
Theo đánh giá ban đầu của Viện Nghiên cứu Tài nguyên Khoáng sản thuộc Viện Khoa học Địa chất Trung Quốc, đây có thể trở thành một trong những nguồn khoáng sản quan trọng nhất thế kỷ 21, đủ đáp ứng nhu cầu toàn cầu trong hàng chục, thậm chí cả trăm năm. Phát hiện này được dự báo sẽ tạo tác động mạnh lên thị trường hàng hóa quốc tế.
Các chuyên gia của Wood Mackenzie nhận định ý nghĩa chiến lược của mỏ khoáng sản vượt xa giá trị kinh tế. Đất hiếm là nguyên liệu tối quan trọng đối với xe năng lượng mới, tua-bin gió, thiết bị điện tử cao cấp và quốc phòng. Trong khi đó, niobi là kim loại chủ chốt trong sản xuất thép siêu cứng và động cơ hàng không.
Hiện Trung Quốc nắm khoảng 85% nguồn cung đất hiếm toàn cầu và 75% năng lực chế biến. Sự xuất hiện của mỏ mới tiếp tục củng cố vai trò thống trị của nước này trong chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược.
Thách thức công nghệ trong khai thác siêu sâu
Khai thác ở độ sâu 5.000m được đánh giá là vô cùng phức tạp do nhiệt độ có thể lên tới 200°C và áp lực đá vượt 150 MPa – cao hơn khả năng chịu đựng của nhiều thiết bị truyền thống. Trung tâm R&D của Tập đoàn Khai khoáng Trung Quốc cho biết đang phát triển thiết bị khoan chịu nhiệt, robot khai thác thông minh và công nghệ tuyển tách hiện đại nhằm vượt qua các rào cản kỹ thuật.
Ảnh minh họa: Baijiahao
Dự án dự kiến có tổng vốn đầu tư hơn 50 tỷ NDT, triển khai theo ba giai đoạn, hướng đến công suất tối đa 45 triệu tấn khoáng sản mỗi năm khi đi vào vận hành toàn diện.
Theo chuyên gia Viện Fraunhofer (Đức), những tiến bộ nhanh chóng của Trung Quốc trong công nghệ địa chất sâu và tự động hóa khai khoáng đã tạo nền tảng quan trọng giúp hiện thực hóa dự án.
Áp lực môi trường và yêu cầu phát triển bền vững
Bên cạnh cơ hội kinh tế, dự án đặt ra nhiều thách thức môi trường như nguy cơ xáo trộn hệ thống nước ngầm và xử lý lượng chất thải mỏ lớn. Chính phủ Trung Quốc yêu cầu chủ đầu tư tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, áp dụng công nghệ sản xuất sạch và tái chế tài nguyên.
Giới chuyên gia thuộc Hội đồng Quốc tế về Khai khoáng và Kim loại nhấn mạnh: chỉ những dự án dung hòa được lợi ích kinh tế với mục tiêu bảo vệ sinh thái mới có thể được xem là thành công trong bối cảnh thế giới hướng đến tăng trưởng xanh.
Phát hiện mỏ khoáng sản siêu sâu quy mô tỷ tấn được xem là bước ngoặt lớn trong cục diện tài nguyên toàn cầu. Nếu Trung Quốc tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên này, nước này không chỉ gia tăng vị thế trong chuỗi cung ứng chiến lược mà còn thúc đẩy nâng cao năng lực công nghệ khai khoáng và củng cố tham vọng phát triển bền vững.
(Theo Baijiahao)
