Chiều 5/6, tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TPHCM, bà Lượng Thị Tới - Phó Giám đốc Sở Nội vụ TPHCM - cho biết, trong 5 tháng đầu năm nay, thị trường lao động TPHCM có nhiều biến động, tạo ra nhiều thách thức về kết nối cung - cầu nhân lực và ổn định nguồn lao động.
Cụ thể, Sở đã ban hành quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp cho 45.820 người và quyết định hỗ trợ học nghề cho 875 người.
Đáng chú ý, số lượng lao động trẻ dưới 35 tuổi thất nghiệp là gần 22.400 người, chiếm tỷ lệ 49,06%. Người có trình độ đại học trở lên thất nghiệp là 9.297 người, chiếm 20,02%.
So với cùng kỳ năm 2024, tỷ lệ thất nghiệp trên có giảm 15%. Tuy nhiên, bức tranh thị trường lao động đang có nhiều biến động. Theo bà Tới, lao động trẻ thất nghiệp chiếm tỷ lệ đáng kể có nguyên nhân đến từ xu hướng nhảy việc để tìm kiếm môi trường phù hợp hơn; áp lực công việc lớn nên nghỉ việc hoặc bản thân người lao động chưa được xác định rõ con đường phát triển nghề nghiệp. Bên cạnh đó, TPHCM cũng là nơi tập trung nhiều trường đại học lớn và thu hút rất nhiều sinh viên theo học mỗi năm, điều này dẫn đến sự cạnh tranh trên thị trường lao động, đặc biệt là đối với sinh viên mới tốt nghiệp.
Tỷ lệ người thất nghiệp dưới 35 tuổi chiếm tới 50% tại TP.HCM
Để giải quyết tình trạng thất nghiệp trên, Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM đã tổ chức các sàn giao dịch việc làm bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp, sẵn sàng tiếp nhận thông tin của doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng cũng như người lao động có nhu cầu tìm việc làm để kết nối.
Tính từ đầu năm tới nay, Trung tâm đã tổ chức 33 phiên, sàn giao dịch việc làm, từ đó, tư vấn việc làm cho gần 110.000 lượt người và giới thiệu việc làm được cho hơn 16.000 lượt người.
Theo dự báo của Sở Nội vụ TPHCM, tình hình lao động quý III vẫn còn khó khăn và thách thức. Thị trường lao động sẽ tiếp tục có nhu cầu cao ở ngành dịch vụ, công nghiệp trọng điểm. Đặc biệt, nhu cầu về lao động có chuyên môn cao ngày càng tăng, phản ánh chuyển dịch kinh tế theo hướng thương mại, số hoá.
Bà Tới nhận định, làn sóng dịch chuyển lao động trên gây ra không ít biến động nhân sự trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may, giày da, bán buôn, bán lẻ… Việc thiếu hụt nhân sự khiến nhiều doanh nghiệp phải liên tục tuyển dụng với số lượng lớn hoặc yêu cầu nhân viên làm thêm giờ để đảm bảo tiến độ kinh doanh, đảm bảo đơn hàng mà đối tác đặt.
Làm gì để không bị thất nghiệp?
Trong bối cảnh hàng loạt doanh nghiệp cắt giảm nhân sự, từ startup đến tập đoàn lớn, nỗi lo thất nghiệp đang treo lơ lửng trên đầu nhiều người lao động. Nhưng thay vì hoang mang, đã đến lúc chúng ta cần chủ động thay đổi để không bị cuốn trôi khỏi dòng chảy của thị trường.
Không chỉ làm giỏi, còn phải làm đúng việc thị trường cần
Khả năng chuyên môn giỏi là cần thiết, nhưng trong bối cảnh nhiều công việc đang được tự động hóa hoặc chuyển dịch ra nước ngoài, bạn cần trả lời được câu hỏi: Giá trị tôi mang lại là gì và có còn phù hợp với hiện tại không?.
Những kỹ năng như phân tích dữ liệu, quản lý sản phẩm, phát triển AI, digital marketing, kỹ năng mềm (giao tiếp, tư duy phản biện) đang được nhà tuyển dụng săn đón. Nếu bạn vẫn đang chỉ sử dụng các công cụ cũ hoặc kỹ năng đã lỗi thời, rủi ro bị thay thế là rất lớn.
Học lại, học thêm là sống còn
Khái niệm "học suốt đời" không còn là khẩu hiệu. Hàng ngàn người lao động đang tự học online để xoay chuyển sự nghiệp: học SQL, làm sản phẩm, học thiết kế, học cách sử dụng AI để tối ưu công việc.
Điều may mắn là hiện nay có rất nhiều nền tảng học miễn phí hoặc chi phí thấp: Coursera, edX, Udemy, Google Career Certificates… Vấn đề không nằm ở việc bạn có thể học hay không, mà là bạn có dám thay đổi tư duy cũ hay không.
Không chỉ làm giỏi, còn phải làm đúng việc thị trường cần
Đa dạng hóa nguồn thu nhập
Công việc truyền thống đang mất đi sự “ổn định” vốn có. Ngày càng nhiều người trẻ chọn mô hình "side hustle" (nghề tay trái) để chủ động về tài chính: làm freelance, dạy học online, viết blog, bán hàng số, làm trợ lý ảo, thiết kế, chụp ảnh…
Thu nhập có thể không cao ngay lập tức, nhưng nó mang lại cho bạn sự linh hoạt và khả năng thích nghi với biến động – điều rất cần trong một thế giới hậu đại dịch và AI.
Mạng lưới quan hệ là "bảo hiểm nghề nghiệp"
Rất nhiều cơ hội không đến từ bảng tin tuyển dụng, mà đến từ một lời giới thiệu. Hãy chăm chỉ xây dựng mối quan hệ: tham gia hội nhóm chuyên môn, cập nhật hồ sơ LinkedIn, trò chuyện lại với đồng nghiệp cũ.
Đừng chỉ “kết nối để có việc” – hãy “kết nối để học hỏi và chia sẻ giá trị”. Chính thái độ này sẽ giúp bạn được nhớ đến khi có cơ hội phù hợp.
Giữ tâm lý vững – điều phân biệt người trụ lại với người bị loại
Sa thải là tình trạng của hệ thống, không phải là định nghĩa về giá trị cá nhân. Nhiều người từng bị mất việc sau khủng hoảng kinh tế 2008, 2020… sau đó lại trở thành chuyên gia, người sáng lập, hoặc chuyển hướng thành công.
Việc bạn chuẩn bị tâm lý tốt, có kế hoạch tài chính 3–6 tháng, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần, sẽ là nền tảng để không chỉ vượt qua – mà còn trưởng thành hơn sau biến động.
