Ngày 2 tháng 4 năm 1997, Netscape Communications phát hành phiên bản beta của Netscape Navigator 4.0, đánh dấu một bước tiến lớn trong cuộc đua định hình trình duyệt web ở thời kỳ đầu của Internet. Không chỉ là bản cập nhật kỹ thuật đơn thuần, Navigator 4.0 góp phần đưa các chuẩn web hiện đại như CSS (Cascading Style Sheets) và JavaScript nâng cao đến gần hơn với người dùng và nhà phát triển, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng web về sau.
Ở thời điểm đó, Netscape là cái tên thống trị thị trường trình duyệt, nắm giữ hơn 80% thị phần. Trình duyệt của họ là công cụ chính để hàng triệu người dùng truy cập Internet, từ người dùng cá nhân, tổ chức giáo dục, cho đến doanh nghiệp lớn. Navigator 4.0 là một phần của Netscape Communicator, bộ phần mềm tích hợp bao gồm trình duyệt, email client, trình soạn thảo HTML và ứng dụng hội thoại – một concept tiên phong cho khái niệm "internet suite".
Với phiên bản 4.0, Netscape giới thiệu hàng loạt tính năng mới: khả năng hiển thị CSS để tách biệt nội dung và định dạng trình bày; cải tiến về hỗ trợ JavaScript, giúp các trang web trở nên tương tác hơn; đồng thời hỗ trợ nhiều tiêu chuẩn mạng đang định hình như LDAP, HTML 4.0 sơ khai và plug-in mở rộng. Những cải tiến này không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng mà còn trao quyền cho các nhà phát triển web thời kỳ đầu trong việc tạo ra giao diện linh hoạt và động hơn.
Tuy nhiên, sự ra mắt của Navigator 4.0 cũng diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến trình duyệt (Browser Wars) đang nóng lên giữa Netscape và Microsoft. Internet Explorer – khi đó vừa bước sang phiên bản 3.0 – được tích hợp sẵn trong Windows 95 và đang bắt đầu thu hút người dùng nhờ chiến lược phân phối mạnh tay của Microsoft. Dù Navigator 4.0 vẫn là một sản phẩm tiên tiến về mặt kỹ thuật, nhưng nó cũng đánh dấu khởi đầu cho giai đoạn suy giảm của Netscape, khi họ dần đánh mất thị phần vào tay Internet Explorer – vốn được hỗ trợ bởi vị thế hệ điều hành độc quyền của Microsoft.
Dẫu vậy, di sản của Netscape vẫn còn rất lớn. Việc hỗ trợ CSS và JavaScript sớm trong Navigator 4.0 đã góp phần định hình nên kiến trúc cơ bản của web hiện đại. Sau này, chính mã nguồn của Netscape đã được mở và trở thành nền tảng cho dự án Mozilla, rồi đến Firefox – trình duyệt mở có ảnh hưởng sâu rộng trong phong trào phần mềm tự do.
