Na Uy là quốc gia Bắc Âu giàu có với nguồn tài nguyên dầu khí dồi dào ở Biển Bắc. Tuy nhiên, nước này đã và đang đi tiên phong trong quá trình loại bỏ xe sử dụng động cơ đốt trong. Giờ đây, xe điện hiện diện trên khắp đường phố Na Uy.
Hàng loạt chính sách hỗ trợ lâu dài và ổn định như miễn thuế, giảm phí đã giúp Na Uy gần như xóa sổ xe chạy xăng và diesel khỏi thị trường xe mới. Theo Hiệp hội Xe điện Na Uy (NEVA), tại nhiều thành phố lớn của nước này, khoảng 30% ô tô cá nhân đang lưu thông là xe điện hoàn toàn. Riêng tại thủ đô Oslo, tỷ lệ này lên tới 40%.
Tổng Thư ký NEVA Christina Bu cho biết: “Một số người không nhận ra điều này tốt đến mức nào vì nó diễn ra quá nhanh. Không khí sạch hơn, đường phố yên tĩnh hơn và sự thay đổi này không khiến người tiêu dùng thiệt hại nhiều. Họ yêu thích việc lái xe điện và hệ thống này vận hành khá tốt”.
Tỷ lệ xe điện trong tổng doanh số ô tô tại Na Uy đã tăng từ dưới 1% năm 2010 lên 88,9% vào năm 2024. Theo Cơ quan Quản lý Đường bộ Công cộng Na Uy, tính từ đầu năm 2025 đến nay, hơn 93% số xe mới bán ra là xe điện.
Chính sách ưu đãi thuế và hạ tầng công cộng là chìa khóa
Bà Cecilie Knibe Kroglund, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Na Uy, cho rằng thành công của nước này đến từ chính sách kiên định, dài hạn. “Chúng tôi có nhiều ưu đãi về thuế và người dùng. Đó là yếu tố quan trọng nhất, bên cạnh cơ sở hạ tầng”, bà nói.
Một số ưu đãi nổi bật bao gồm miễn thuế VAT, giảm phí đường bộ và phí đỗ xe, cho phép xe điện đi vào làn xe buýt. Chính phủ cũng đầu tư mạnh vào hệ thống trạm sạc công cộng, trong khi nhiều hộ gia đình có thể sạc xe ngay tại nhà.
Tuần trước, NEVA công bố nước này đã đạt cột mốc mới là 10.000 trạm sạc nhanh trên toàn quốc. Tuy nhiên, các trạm sạc được phân bổ không đồng đều, với mật độ cao hơn ở phía nam so với phía bắc.
“Na Uy đã thực hiện chính sách mạnh mẽ suốt nhiều năm. Không chỉ miễn thuế cho xe điện, chúng tôi còn tăng mạnh thuế với xe động cơ đốt trong. Ba năm qua, thuế mua xe đã tăng gấp đôi trong khi vốn đã rất cao”, bà Bu cho biết. Bà khẳng định thêm xe gây ô nhiễm bị đánh thuế đến mức không thể cạnh tranh tại Na Uy.
Mục tiêu 2025: Chỉ bán xe không phát thải
Dù là nước sản xuất dầu khí lớn, Na Uy đang đặt ra mục tiêu tham vọng nhất thế giới. Đó là chỉ bán ô tô cá nhân không phát thải từ năm 2025 trở đi. Tuy nhiên, chính sách này cũng vấp phải chỉ trích. Một số nhà lập pháp cho rằng các ưu đãi hiện tại thiên vị người có thu nhập cao và có thể làm giảm đầu tư vào các phương tiện bền vững khác.
Na Uy đặt mục tiêu đạt trung hòa carbon vào năm 2030. Song, quốc gia này vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ nhiên liệu hóa thạch. Điều này được cho là mâu thuẫn với cam kết xanh.
Thứ trưởng Kroglund cho biết, chính phủ đặt mục tiêu thay thế toàn bộ xe buýt đô thị bằng xe điện vào năm 2025 và đạt tỷ lệ 75% xe tải hạng nặng sử dụng năng lượng tái tạo vào cuối thập kỷ.
“Chúng tôi phải thừa nhận rằng giao thông có vai trò trong biến đổi khí hậu. Khoảng 30% lượng khí thải đến từ lĩnh vực này, nên chúng tôi buộc phải hành động. Chúng tôi đã đạt được kết quả tích cực ở mảng xe buýt đô thị, nhưng bước tiếp theo sẽ là xe tải nặng”, bà Kroglund nói.
Không nằm ngoài xu thế của thế giới, Việt Nam cũng đang tiến những bước dài trên hành trình phổ biến loại phương tiện xanh, sạch và thân thiện với môi trường. Kết quả này không thể thiếu đóng góp của những doanh nghiệp đầu tàu như Vingroup.
Hệ sinh thái xe điện toàn diện của VinFast (một công ty con của Vingroup) đang góp phần quan trọng trong nỗ lực giúp Việt Nam trở nên xanh – sạch – hiện đại hơn. Từ ô tô điện, xe máy điện đến trạm sạc phủ khắp, VinFast không chỉ thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông không phát thải, mà còn góp phần giảm tiếng ồn đô thị và ô nhiễm không khí – những vấn đề đang ngày càng nghiêm trọng tại các thành phố lớn.
Theo CNBC
