Cuộc chạy đua phục sinh chim dodo lại nóng lên. Công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences thông báo một bước đột phá đáng kể trong nỗ lực đưa loài chim không biết bay này trở lại sự sống, sau 300 năm tuyệt chủng.
Công ty có trụ sở tại Texas, Mỹ lần đầu tiên đã nuôi cấy thành công tế bào sơ khai của bồ câu; những tế bào này cũng được coi là tiền thân của tinh trùng và trứng.
Khi công bố bước đột phá này, hãng công nghệ sinh học này cũng tiết lộ họ đã phát triển những con gà được chỉnh sửa gen, sẽ đóng vai trò làm con nuôi thay thế cho dodo.
Các nhà khoa học sẽ tiêm vào những con gà này các tế bào đặc biệt lấy từ bồ câu Nicobar — họ hàng gần nhất của dodo. Với các chỉnh sửa gen, Colossal tin rằng những con gà này có thể một ngày nào đó sinh ra dodo.
“Đây thực sự là bước quan trọng cho dự án dodo, nhưng cũng là cho công tác bảo tồn chim nói chung,” Giám đốc Khoa học Beth Shapiro của Colossal nói.
“Đây là một bước phủ định đối với dự án dodo. Chúng tôi cần điều này để tiến lên, và bây giờ khi đã có nó, thực sự chúng tôi đã bắt đầu tiến hành,” ông phát biểu.
Quá trình phục sinh
Sau khi nuôi cấy tế bào mầm sơ khai, các nhà khoa học của Colossal dự định chỉnh sửa chúng với các gen đặc trưng của dodo. Những tế bào đã được chỉnh sửa sau đó sẽ được đưa vào phôi gà vô trùng.
Khi những con gà này sinh sản, con cháu của chúng có thể tạo ra trứng và tinh trùng mang các đặc tính của dodo. Qua các thế hệ, quá trình này có thể cho ra những con chim sống có ngoại hình tương tự loài dodo đã tuyệt chủng từ lâu.
Giám đốc điều hành Ben Lamm của Colossal tiết lộ về mốc thời gian để thế giới thấy kết quả thí nghiệm. “Ước chừng, chúng tôi nghĩ vẫn còn khoảng năm đến 7 năm nữa, nhưng không phải 20 năm,” ông nói.
Colossal đang làm việc với các tổ chức bảo tồn động vật hoang dã để xác định các khu vực an toàn, không có chuột trên đảo Mauritius nơi loài chim có thể sống trở lại.
Hầu hết mọi người đều tin rằng chim dodo là một loài chim béo, xấu xí, nhưng vì nó đã tuyệt chủng từ cuối những năm 1600 nên không ai thực sự biết chính xác chim dodo trông như thế nào.
Lộ trình dự án
Công ty công nghệ gen này từng gây chú ý khi nhận được một khoản tài trợ 150.000.000 USD vào năm 2023 để hỗ trợ các nỗ lực phục sinh. Tiến triển hiện nay đi kèm với khoản gia hạn tài trợ thêm 120.000.000 USD, nâng tổng nguồn vốn của Colossal lên 555.000.000 USD.
Và những nỗ lực này không chỉ giới hạn ở dodo. Trước đây, Colossal từng công bố kế hoạch phục sinh các loài tuyệt chủng khác như hổ Tasmania (thylacine), loài moa khổng lồ của New Zealand và voi ma mút.
Đầu tháng Tư năm nay, Colossal từng khẳng định đã đưa chó sói dire wolves ra khỏi tuyệt chủng bằng một phương pháp lắp ráp bộ gen lặp mới.
Sau khi bắt tay vào sứ mệnh phục sinh dodo, công ty cũng hợp tác với Quỹ Bảo tồn Động vật Mauritius để tái tạo các môi trường tự nhiên nơi loài chim sinh sống trước khi tuyệt chủng.
Liệu ‘phục sinh loài’ có khả thi?
Thật khó tin rằng thứ đã chết cách đây nhiều thế kỷ có thể được đưa trở lại sự sống. Các nhà nghiên cứu của Colossal đã phải đối mặt với không ít chỉ trích về nỗ lực này, và họ không né tránh tranh luận.
Trong khi các nhà phê bình cho rằng không thể hồi sinh một loài đã tuyệt chủng hoàn toàn, công ty khẳng định các thí nghiệm không nhằm mục đích tạo ra bản sao 100% về mặt di truyền của loài tuyệt chủng, mà chỉ tạo ra các cá thể mang những đặc tính chủ chốt của loài đó.
Mặc dù điều đó nghe có vẻ khả thi, các nhà bảo tồn vẫn cảnh báo về những rủi ro liên quan tới việc bảo vệ các loài được sử dụng cho thí nghiệm. Việc Colossal có thể thực sự thành công và khiến thế giới sửng sốt trước bước tiến khoa học hay không vẫn còn phải chờ thời gian.