Tăng tốc để TP HCM tăng trưởng

Với mục tiêu tăng trưởng GRDP 2 con số trong 3 tháng cuối năm nhằm hướng đến mục tiêu tăng 8,5% năm 2025 và tạo tiền đề cho năm 2026, TP HCM đang đứng ở thời điểm cần tăng tốc mạnh mẽ. Bên cạnh những động lực tăng trưởng truyền thống, chuyển đổi số và tự động hóa là yêu cầu tất yếu để thành phố bứt phá.

Chuyển đổi số toàn diện

Câu chuyện của Công ty TNHH Việt Thắng Jean là minh chứng rõ nét. Sau 2 quý đầu năm tăng trưởng nhờ đơn hàng xuất khẩu ổn định, doanh nghiệp (DN) này bắt đầu gặp khó khăn khi thị trường Mỹ chững lại và sức mua châu Âu suy giảm. Áp lực cạnh tranh từ Trung Quốc ngày càng lớn khi hàng hóa từ nước này rẻ hơn khoảng 15% so với Việt Nam, trong khi chi phí lao động, nguyên liệu và logistics trong nước vẫn cao.

Doanh nghiệp TP HCM đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tự động hóa để tăng năng suất, thúc đẩy tăng trưởng

Đứng trước bài toán khó này, ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT Việt Thắng Jean, đã chọn hướng đi táo bạo khi đầu tư vào "nhà máy thông minh" tại TP HCM. Đây không chỉ là việc trang bị máy móc hiện đại, mà là xây dựng toàn bộ hệ sinh thái sản xuất được vận hành trên chuỗi dữ liệu liền mạch từ nguyên liệu đến phân phối. DN đã ứng dụng thiết kế 3D, cắt tự động, kho thông minh và dây chuyền may hiện đại, đồng thời tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và robot trong các công đoạn thành phẩm, lưu kho và xuất hàng. AI hỗ trợ phân tích nhu cầu, dự báo đơn hàng và tối ưu kế hoạch sản xuất, trong khi robot đảm nhận vận chuyển, sắp xếp và đóng gói tự động với độ chính xác cao.

"Trước đây, máy móc chỉ là công cụ thì nay dữ liệu từ máy trở thành nguồn thông tin để quản lý chất lượng và tiến độ theo thời gian thực. Nhờ chuyển đổi số toàn diện, Việt Thắng Jean linh hoạt đáp ứng mọi quy mô đơn hàng, tinh gọn nhân sự, giảm chi phí quản lý và đáp ứng tiêu chuẩn khí thải châu Âu, là DN tiên phong trong ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất thời trang Việt" - ông Phạm Văn Việt khẳng định.

Ông còn tin tưởng rằng với công nghệ và chiến lược phù hợp, ngành thời trang Việt có thể rút ngắn thời gian xây dựng thương hiệu toàn cầu từ 50-100 năm còn 15-30 năm, theo lộ trình từ thị trường nội địa, khu vực rồi vươn ra toàn cầu.

Tương tự, Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Mebipha dưới sự dẫn dắt của bà Lâm Thúy Ái đã vươn lên thành đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp và chăn nuôi. Ngay từ năm 2003, DN đã định hướng lấy công nghệ làm nền tảng và đến năm 2019 đã chuyển toàn bộ sang quản trị thông minh, số hóa toàn bộ quy trình sản xuất và phân phối. "Tại trang trại Mebi Farm, Mebipha đồng bộ BMS (quản lý tòa nhà), ERP (hoạch định nguồn lực DN) và IoT (kết nối vạn vật) để giám sát chăn nuôi. Nhờ đó, hiệu suất tăng 30%, chi phí giảm 20%, sai số tồn kho gần như bằng 0, vận hành mô hình nông nghiệp tuần hoàn sản xuất 375 triệu trứng và 17.000 tấn phân bón hữu cơ mỗi năm" - bà Lâm Thúy Ái chia sẻ.

Trong lĩnh vực công nghiệp, Công ty CP Nhựa Bình Minh cũng đang đẩy mạnh tự động hóa để thích ứng với thách thức "xanh hóa". Theo ông Nguyễn Thanh Quan, Phó Tổng giám đốc kỹ thuật công ty, DN đã đưa hơn 100 robot tự chế vào sản xuất, tích hợp IoT và camera AI để giám sát chất lượng, đồng thời đầu tư điện mặt trời và chuyển đổi 100% xe nâng sang xe điện. Kết quả đạt được vượt mong đợi, năm 2024, công ty tăng lợi nhuận hơn 35 tỉ đồng, giảm trên 1.000 tấn CO2-eq và được vinh danh "DN xanh TP HCM 2023 - 2024".

Đổi mới tư duy và tái cấu trúc sản xuất

Những câu chuyện thành công này không chỉ là minh chứng cho hiệu quả của chuyển đổi số, mà còn phản ánh một sự thay đổi căn bản trong tư duy kinh doanh. Theo ông Phạm Văn Việt, để trở thành DN thông minh, yếu tố tiên quyết không chỉ nằm ở công nghệ mà còn ở đổi mới tư duy và tái cấu trúc chuỗi sản xuất. "DN thời trang Việt không chỉ gia công, mà còn làm chủ sản phẩm và xây dựng thương hiệu vươn tầm quốc tế. Với TP HCM, trung tâm kinh tế đi đầu của cả nước, cần những DN tiên phong ứng dụng công nghệ để tạo giá trị thương hiệu Việt" - ông nhấn mạnh.

Theo ông Võ Minh Thành, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM, sau khi mở rộng địa giới hành chính, thành phố hiện có gần 70 khu chế xuất, khu công nghiệp và khu công nghệ cao, trong đó có các khu công nghệ thông tin tạo nền tảng cho quá trình chuyển đổi sản xuất thông minh, bền vững. Thành phố đang triển khai 4 đề án trọng điểm, gồm Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển công nghiệp công nghệ thông tin, AI và chuyển đổi số, cùng Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tri thức và nhân lực chất lượng cao.

Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Theo ông Nguyễn Phước Hưng, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội DN TP HCM (HUBA), DN vẫn đối mặt với nhiều hạn chế như hạ tầng kết nối chưa đồng bộ, chi phí logistics cao, năng suất lao động thấp và tỉ lệ nội địa hóa còn khiêm tốn. Ông Gordon Wan, Giám đốc công nghệ Tập đoàn MiTAC từ Đài Loan (Trung Quốc), chia sẻ kinh nghiệm rằng tại đây, các nhà máy áp dụng hệ thống thông minh đã giảm 22% điện năng tiêu thụ, 18% khí CO2 phát thải và rút ngắn 80% thời gian báo cáo ESG. Ông khuyến nghị DN Việt nên bắt đầu từ nhỏ, thử nghiệm trên một dây chuyền, xây dựng nền dữ liệu vững chắc và đầu tư vào con người, bởi "AI không tự sinh ra giá trị nếu thiếu dữ liệu và nhân lực hiểu nó".

Một trong những kỳ vọng lớn đang được TP HCM đặt vào Khu Công nghệ cao TP HCM (SHTP) - nơi được xem là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế số và là cửa ngõ đẩy mạnh chuyển đổi số của thành phố. Theo ông Nguyễn Kỳ Phùng, Trưởng Ban Quản lý SHTP, toàn khu hiện có khoảng 163 nhà đầu tư với 51 dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trị giá 10,3 tỉ USD và 112 dự án trong nước với tổng vốn 54.810 tỉ đồng. Việc thu hút thành công các tập đoàn lớn như Intel, Samsung, Nidec, Nipro, Datalogic, Sanofi, Schneider Electric đã giúp TP HCM khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ cao thế giới. Hiện khu có 112 dự án đang hoạt động, tạo việc làm cho hơn 52.000 lao động, kim ngạch xuất khẩu trong những năm cao điểm chiếm tới 47% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP HCM. 

(Còn tiếp)