Ngày 28-10, Chi nhánh Tổng Công ty cà phê Việt - Công ty TNHH MTV cà phê 719 (gọi tắt là Công ty cà phê 719), đã có văn bản phản hồi cơ quan báo chí về việc truy thu của công nhân để nộp hơn 21 tỉ đồng tiền thuê đất.
Công nhân bất ngờ vì bị truy thu thuế trong thời gian dài
Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty cà phê 719 được cho thuê tổng cộng hơn 1.600 ha đất để sản xuất nông nghiệp với gần 1.000 công nhân nhận khoán. Trong đó, thời hạn thuê đất đối với cây hàng năm (lúa nước) chỉ 20 năm nên đến ngày 15-10-2013 là hết hạn. Riêng cây lâu năm (cà phê) có thời hạn thuê đất 50 năm nên đến năm 2043 mới hết hạn.
Công ty cà phê 719 bị truy thu hơn 21 tỉ đồng tiền thuê đất
Tháng 10-2024, Thanh tra Chính phủ đã thanh tra việc quản lý đất đai và thực hiện nghĩa vụ tài chính của các đơn vị thuộc Tổng công ty cà phê Việt Nam. Trong đó, Thanh tra Chính phủ phát hiện diện tích trồng cây hàng năm của Công ty cà phê 719 hết hạn thuê đất từ ngày 15-10-2013 nhưng chưa được các cơ quan có thẩm quyền gia hạn và cơ quan thuế chưa thu tiền thuê đất.
Tháng 2-2025, Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk (nay là Thuế tỉnh Đắk Lắk) có văn bản thông báo truy thu hơn 21 tỉ đồng tiền thuê đất của Công ty cà phê 719 từ năm 2013 đến năm 2024 đối với diện tích cây hàng năm.
Từ thông báo trên, Công ty cà phê 719 tổ chức các cuộc họp với công nhân nhận khoán và thông báo truy thu tiền thuê đất với tất cả diện tích cây hàng năm và cây lâu năm.
Tuy nhiên, nhiều công nhân tham dự cuộc họp đã bày tỏ bức xúc, không đồng tình trước việc truy tiền của công ty. Các hộ nhận khoán đất trồng cà phê và lúa nước cho rằng đã đóng đầy đủ tiền thuê đất hàng năm theo thông báo của công ty.
Ông Mai Thạch Hoan (50 tuổi) cho biết ông nhận khoán 2,2ha đất trồng lúa từ năm 2004 đến nay. Hàng năm, ông đều đóng đầy đủ các khoản phí, thuế theo thông báo của công ty và còn lưu các phiếu thu.
Chị Trần Thị Bích Thảo bất ngờ khi nhận thông báo truy thu hơn 13 triệu đồng
"Tôi rất bất ngờ khi nhận được thông báo của công ty truy thu tiền thuê đất từ năm 2013-2024 gần 23 triệu đồng. Số tiền chúng tôi đóng cho công ty những năm qua có được sử dụng đúng mục đích hay không, vì sao lại xảy ra việc này, đề nghị cơ quan chức năng làm rõ?" - ông Hoan thắc mắc.
Tương tự, chị Trần Thị Bích Thảo (34 tuổi, ngụ cùng xã), nhận khoán 7.000m2 đất trồng cà phê. Chị Thảo khẳng định đã đóng tiền thuê đất đầy đủ từ năm 2013 đến nay, nhưng bị thông báo truy thu hơn 13 triệu đồng khiến chị bất ngờ.
"Tại cuộc họp, công ty thông báo nếu đóng chậm sẽ bị tính lãi. Chúng tôi không đồng tình với các giải quyết này và mong cơ quan chức năng làm rõ" - chị Thảo lên tiếng.
Sai sót từ dưới lên trên!Theo Công ty cà phê 719, khi hết thời hạn thuê đất cây hàng năm vào năm 2013, đơn vị đã nhiều lần gửi văn bản, cử cán bộ làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Lắk (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) xin gia hạn nhưng không được.
Các công nhân nhận khoán cho rằng hàng năm đã đóng đầy đủ tiền thuê đất theo thông báo của công ty
Trong giai đoạn 2013-2024, văn bản thông báo của cơ quan thuế không ghi chi tiết từng loại đất nên công ty căn cứ vào tổng số tiền phải nộp rồi phân bổ đều trên diện tích cây lâu năm và hàng năm. Công ty không hề hay biết số tiền đã nộp theo thông báo của cơ quan thuế chưa có tiền thuê đất cây hàng năm.
Cũng theo Công ty cà phê 719, đơn vị hạch toán phụ thuộc, lợi nhuận hàng năm đều chuyển nộp về cho Tổng công ty cà phê Việt Nam. Với số tiền quá lớn và phải nộp thời gian quá gấp nên công ty chưa thể trả đủ. Sau khi nộp bổ sung, hiện công ty còn nợ hơn 18 tỉ đồng, chưa tính tiền thuê đất năm 2025.
Các công nhân nhận khoán bất ngờ với thông báo truy thu tiền thuê đất của Công ty cà phê 719. Ảnh: B.N
Về phương án giải quyết, đại diện Công ty cà phê 719 cho rằng trước kia đã thu đồng đều 2 loại đất để nộp tiền thuê đất cho cây lâu năm nên nay cũng phân bổ đều để truy thu nộp tiền thuê đất cho cây hàng năm. Công ty đã tổ chức họp hội nghị bất thường để phổ biến cho người nhận khoán hiểu rõ về nguyên nhân, lí do truy thu. Đồng thời, lập kế hoạch thu đến từng người nhận đất, lộ trình với mục tiêu thu đúng, thu đủ.
"Số tiền truy thu quá lớn, thời gian truy thu tiền thuê đất quá dài, đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị và tác động trực tiếp đến đời sống của người lao động. Công ty đã làm văn bản đề nghị với các cấp có thẩm quyền xem xét hỗ trợ nhằm khắc phục những tồn tại" - văn bản nêu.
Công ty cà phê 719 cũng viện dẫn kết luận của Thanh tra Chính phủ khi chỉ rõ trách nhiệm thuộc Giám đốc Công ty cà phê 719 qua các thời kỳ, UBND tỉnh Đắk Lắk, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (cũ), Cục trưởng cục thuế (cũ). Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, các cá nhân, tổ chức trên đã buông lỏng quản lý, không kiểm tra, giám sát để xảy ra thu thiếu tiền thuê đất tại Công ty cà phê 719 giai đoạn 2013-2024.
"Công ty cà phê 719 đã họp các cán bộ đang đương chức và nguyên các lãnh đạo qua các thời kỳ để kiểm điểm và tìm giải pháp khắc phục những tồn tại. Đồng thời, công ty coi đây là bài học xương máu trong quản lý và điều hành sản xuất kinh doanh của đơn vị" - đại diện Công ty cà phê 719 nói.
Trong khi đó, phản hồi các cơ quan báo chí, Thuế tỉnh Đắk Lắk không có ý kiến về trách nhiệm của người nhận khoán. Đối với Công ty cà phê 719, Thuế tỉnh Đắk Lắk viện dẫn các quy định và cho rằng đơn vị này phải có trách nhiệm kê khai và nộp tiền thuê đất vào ngân sách.
Riêng cơ quan thuế, ngày 19-1-2021, Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk (nay là Thuế tỉnh Đắk Lắk) đã có công văn đề nghị, hướng dẫn các doanh nghiệp thuê đất trên địa bàn tỉnh kê khai hồ sơ thuê đất và cung cấp thông tin các thửa đất để quản lý, thông báo nộp tiền thuê đất.
Tuy nhiên, Công ty cà phê 719 không thực hiện kê khai tiền thuê đất, cũng như không cung cấp các thông tin theo đề nghị của cơ quan thuế.