Cảnh tượng nơi mỏ than Trung Quốc
Tại Nội Mông, một đoàn xe tải chở hàng ầm ầm chạy qua địa hình gồ ghề, bụi bặm của mỏ than lộ thiên Yimin. Đây là cảnh tượng quen thuộc ở vùng phía bắc Trung Quốc, nơi có các mỏ khoáng sản lớn nhất cả nước, nhưng khi nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy một chỉ báo tương lai đầy mới mẻ trong ngành thương mại lâu đời này: những chiếc xe tải hoạt động mà không cần người lái.
Yimin là một trong năm mỏ than lộ thiên lớn nhất Trung Quốc. Vào mùa cao điểm, nơi đây thường cần khoảng 300 xe tải, được khoảng 1.200 tài xế làm việc theo ca suốt ngày đêm, vận chuyển than đến các địa điểm chế biến và đưa đất, cát, đá đến bãi đổ.
Nhưng mỏ đang đối mặt với tình trạng thiếu lái xe, do công việc nhiều rủi ro và thế hệ trẻ ngày nay không còn hứng thú theo nghề. "Tài xế xe tải phải đối mặt với khối lượng công việc mệt mỏi thường dẫn đến các vấn đề về sức khỏe", giám đốc mỏ Yimin Shu Yinqiu cho biết.
Giải pháp xuất hiện vào đầu năm nay với đội xe tải tự lái gồm 100 chiếc chạy bằng pin quang điện. Chúng đại diện cho làn sóng xe tải khai thác tự động lớn nhất thế giới, nhấn mạnh quyết tâm của Trung Quốc trong việc nâng cấp ngành công nghiệp truyền thống bằng công nghệ tiên tiến, khi quốc gia này đang vật lộn với lực lượng lao động giảm sút và dân số già hóa.
Là một phần trong nỗ lực chuyển đổi số ngành công nghiệp than Trung Quốc, Yimin là một trong những công ty đầu tiên phát triển "mỏ than thông minh".
Vào tháng 5, Yimin chào đón 100 xe tải tự lái đầu tiên, có tên là Huaneng Ruichi, với kế hoạch triển khai tổng cộng 300 xe trong ba năm tới để đạt được mục tiêu vận chuyển hoàn toàn tự động. Các đối tác chính trong dự án bao gồm Huawei Technologies, Tập đoàn máy móc xây dựng Từ Châu, State Grid và Đại học Khoa học và Công nghệ Bắc Kinh.
Bây giờ, thay vì một đội ngũ ngàn người, chỉ cần 24 người, chia thành bốn đội, để vận hành 100 xe tải mới. Nhân viên theo dõi và điều khiển các phương tiện từ phòng điều khiển từ xa, nơi các video trực tiếp và thông tin giao thông thời gian thực được hiển thị trên nhiều màn hình.
Xe tải Ruichi đã lập kỷ lục thế giới về các số liệu như khả năng chịu tải, tốc độ lái và khả năng chống chịu thời tiết lạnh. Chúng có khả năng hoạt động ở nhiệt độ dưới âm 20 độ C vào mùa đông và âm 40 độ trong điều kiện khắc nghiệt.
Các công nghệ tiên tiến – bao gồm 5G, lidar, cảm biến, lập bản đồ thời gian thực, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI) – đều đóng vai trò quan trọng trong bước phát triển này. Đáng chú ý, tất cả các công nghệ và thành phần được sử dụng trong xe tải đều do trong nước sản xuất.
Xe tự hành mới cũng giúp tiết kiệm năng lượng và chi phí. Theo ước tính của Huaneng, đội xe gồm 100 xe chạy bằng năng lượng mặt trời có thể tiết kiệm 15.000 tấn nhiên liệu diesel và giảm lượng khí thải carbon dioxide khoảng 48.000 tấn.
Tiềm năng khai phá
Trong bối cảnh Bắc Kinh thúc đẩy mạnh mẽ nâng cấp công nghệ trong các ngành công nghiệp truyền thống, Yimin không đơn độc trong sứ mệnh tự động hóa hoạt động.
Các công nghệ thông minh tham gia vào việc sản xuất nửa tổng sản lượng than của Trung Quốc, với số lượng các mỏ than sử dụng các công nghệ như vậy tăng từ dưới 200 lên hơn 1.000 vào năm ngoái.
Tính đến tháng 9, ước tính có hơn 1.500 xe tải khai thác tự động ở Trung Quốc. Dự đoán con số này sẽ tăng gấp ba lên 5.000 vào cuối năm nay và vượt quá 10.000 vào năm 2026.
Các khoản đầu tư dài hạn của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số đã mang lại đền đáp. Sự phát triển AI, robot, cảm biến và nền tảng đám mây của Trung Quốc hỗ trợ trực tiếp cho các mục tiêu nâng cấp công nghiệp bằng cách tăng cường tự động hóa, hiệu quả và khả năng cạnh tranh.
Theo ước tính của Hiệp hội Than quốc gia Trung Quốc (CNCA), một đội xe tải không người lái gồm 100 chiếc có thể giúp các công nhân khai thác mỏ tiết kiệm được 40 triệu nhân dân tệ (5,6 triệu USD) tiền lương của tài xế hàng năm. Điều này có thể có lợi cho ngành công nghiệp than của Trung Quốc, vốn đang phải vật lộn với tình trạng doanh thu và lợi nhuận sụt giảm.
Bất chấp những lợi ích tiềm năng, các chuyên gia trong ngành đã cảnh báo về tính khả thi về mặt kinh tế của việc thúc đẩy công nghệ tự lái trong các mỏ nhỏ hơn, khi vốn bỏ ra có thể nhiều hơn lợi nhuận mang lại.
Tuy nhiên, nhiều người trong ngành vẫn hy vọng xe tải khai thác tự hành sẽ có tương lai không chỉ ở Trung Quốc mà còn trên toàn cầu.
Jack Chen, phó chủ tịch tiếp thị và giải pháp cho dầu khí và khai khoáng tại Huawei, cho biết công nghệ này có khả năng tìm được khách hàng ở các thị trường nước ngoài như Châu Phi và Châu Mỹ Latinh.
