5 tháng đầu năm, xuất siêu 6,95 tỉ USD
Phân tích về cơ cấu các thị trường xuất khẩu, ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết, năm 2024 ngành dệt may Việt Nam đã xuất khẩu gần 44 tỉ USD, trong đó xuất sang Hoa Kỳ 16,6 tỉ USD; Khối Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) trên 7 tỉ USD chiếm 16,25%, trong đó riêng xuất khẩu vào Nhật Bản chiếm 10,5%, Canada trên 1,2 tỉ USD chiếm 2,8%; thị trường EU đạt gần 4,5 tỉ USD, chiếm tỷ trọng 10,25%; Trung Quốc, bao gồm cả xuất khẩu sợi đạt 3,6 tỉ USD, chiếm 8,3%. Tính riêng 5 tháng đầu năm 2025, ngành dệt may xuất khẩu trên 17,58 tỉ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024, nhập khẩu 10,63 tỉ USD, như vậy ngành xuất siêu 6,95 tỉ USD.
Ông Cẩm cho biết, việc Mỹ điều chỉnh áp dụng chính sách thuế nhập khẩu với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam thì các doanh nghiệp cần hướng đến các thị trường khác với dư địa, tiềm năng khai thác lớn.
Về lợi thế cạnh tranh của dệt may Việt Nam trên thị trường thế giới, qua kết quả khảo sát tại 6 quốc gia Bangladesh, Campuchia, Lào, Nepal, Trung Quốc và Việt Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vitas thông tin, Việt Nam chỉ thấp hơn Trung Quốc một vài chỉ tiêu, còn lại so với các quốc gia khác ưu thế hơn hẳn. Điều này chứng tỏ chất lượng sản phẩm và giá cả của dệt may nước nhà đang xếp ở tầm trung trở lên.
Về thị trường Nga, giới chuyên gia kinh tế nhận định, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Nga tăng nhanh trong thời gian qua, nhưng còn chiếm tỷ trọng khiêm tốn. Do đó, hợp tác với Nga trong lĩnh vực này hứa hẹn nhiều tiềm năng. Trong giai đoạn đầu xung đột Nga - Ukraine, việc thanh toán gặp nhiều khó khăn. Nhưng ở thời điểm hiện tại, trở ngại này đã được khắc phục bởi việc thanh toán chủ yếu được thực hiện bằng VNĐ và đồng Rúp qua Ngân hàng liên doanh Việt - Nga (VRB).
Theo ông Đặng Minh Khôi - Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga, Nga là thị trường lớn với GDP tính theo ngang sức mua đứng thứ 4 thế giới, hiện đang có nhu cầu thúc đẩy hợp tác với Việt Nam, trong khi đó các sản phẩm may mặc của Việt Nam có chất lượng cao, mẫu mã phù hợp với thị hiếu và xu hướng thời trang… Do đó, các DN Việt Nam cần năng động hơn nữa để nắm bắt thời cơ, tận dụng được các cơ hội thị trường.
Đa dạng hóa hướng đi
Theo ông Đặng Minh Khôi - Đại sứ quán Việt Nam tại Nga, đã kiến nghị hai bên cần đàm phán tiến tới ký kết hiệp định về đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Nga nhằm đảm bảo quyền lợi, trách nhiệm của người lao động và các bên liên quan, xây dựng cơ chế phù hợp hơn trong việc đưa lao động từ Việt Nam sang Nga thay cho cơ chế giới hạn hạn ngạch lao động hằng năm như hiện nay. Trong thời gian qua, Đại sứ quán Việt Nam cũng đã kiến nghị, triển khai nhiều biện pháp tháo gỡ khó khăn trong thương mại giữa Việt Nam và Nga, đặc biệt là về thanh toán, vận tải. Đến nay, giữa Việt Nam và Nga đã có tuyến vận tải biển trực tiếp thường xuyên giữa Vladivostok và TPHCM, Hải Phòng.
Còn theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vitas Trương Văn Cẩm, ngành dệt may Việt Nam mặc dù có nhiều điểm mạnh nhưng cũng đối diện nhiều thách thức. Trong đó có nguyên phụ liệu. Vấn đề khó chủ động nguồn nguyên phụ liệu không chỉ khiến dệt may Việt Nam khó có được truy xuất nguồn gốc để hưởng ưu đãi thuế quan, mà còn khiến ngành khó phát triển được khâu thiết kế mẫu, giảm tính cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu…
Trước những khó khăn của doanh nghiệp dệt may, Vitas kiến nghị Bộ Công thương đàm phán để không tăng thuế hoặc mức thuế DN có thể chấp nhận, giữ được thị trường Hoa Kỳ. Thúc đẩy nhanh đàm phán FTA ASEAN - Canada nhằm giảm công đoạn xuất xứ cho dệt may, đàm phán nới ngưỡng với EAEU; đặc biệt triển khai các khu công nghiệp dệt may lớn thu hút đầu tư vào sản xuất vải, nguyên phụ liệu để tăng tỷ lệ nội địa hóa.
Trước các kiến nghị của Vitas, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) cho biết, việc sản xuất nguyên phụ liệu của hai ngành dệt may, da giày tập trung 50% tại châu Á như: Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)… trong bối cảnh hiện nay sản xuất có thể dịch chuyển ra khỏi những nước này và Việt Nam với nhiều ưu thế có thể trở thành địa điểm đầu tư sản xuất.
