Nhiều người thường có thói quen bật đèn khi đi ngủ vì cảm giác an toàn hơn trong ánh sáng. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy việc duy trì thói quen này trong thời gian dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và rút ngắn tuổi thọ.
Vì sao nhiều người thích bật đèn khi ngủ?
Phần lớn mọi người thường tắt đèn khi đi ngủ, nhưng vẫn có không ít người không thể chợp mắt nếu căn phòng chìm trong bóng tối. Theo các chuyên gia tâm thần tại Trung tâm Sức khỏe tâm thần Tây An (Đại học Trung Y Dược Thiểm Tây, Trung Quốc), nguyên nhân này xuất phát từ yếu tố tâm lý.
Thói quen bật đèn khi ngủ thường hình thành từ thời thơ ấu, khi trẻ nhỏ sợ bóng tối và tưởng tượng ra những hình ảnh đáng sợ vào ban đêm. Cảm giác này kéo dài đến tuổi trưởng thành, tạo thành sự “lệ thuộc” vào ánh sáng. Bên cạnh đó, những người thường xuyên căng thẳng, dễ gặp ác mộng cũng có xu hướng cảm thấy an toàn hơn nếu ngủ trong điều kiện có ánh sáng.
MMặc dù bật đèn khi ngủ có thể tạm thời xoa dịu nỗi sợ, nhưng về lâu dài, các bác sĩ cảnh báo đây là dấu hiệu rối loạn giấc ngủ và tâm lý. Quan trọng hơn, thói quen này gây ra những tác động không nhỏ đến sức khỏe thể chất.
Tác hại từ việc ngủ trong ánh sáng
Một nghiên cứu công bố tháng 3/2022 trên tạp chí PNAS của nhóm khoa học gia thuộc Đại học Northwestern (Mỹ) đã khẳng định: tiếp xúc với ánh sáng trong khi ngủ gây hại rõ rệt cho cơ thể.
Trong nghiên cứu này, 20 tình nguyện viên khỏe mạnh được chia thành hai nhóm: một nhóm ngủ trong điều kiện ánh sáng yếu, nhóm còn lại ngủ trong ánh sáng trung bình. Kết quả cho thấy, nhóm ngủ trong ánh sáng mạnh hơn có nhịp tim tăng cao và cơ thể ở trạng thái cảnh giác nhiều hơn. Điều này khiến huyết áp ban đêm tăng, một yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch.
(Ảnh minh họa)
Không chỉ vậy, các nhà nghiên cứu còn phát hiện tình trạng kháng insulin ở nhóm ngủ trong ánh sáng. Khi tế bào không đáp ứng với insulin, lượng đường trong máu tăng lên, lâu dài có thể dẫn đến tiểu đường type 2, tiền tiểu đường, béo phì, rối loạn mỡ máu và tăng huyết áp.
Đáng chú ý, nghiên cứu cũng chỉ ra tác hại rõ rệt hơn ở người cao tuổi (63 - 84 tuổi). Việc duy trì thói quen ngủ bật đèn trong thời gian dài làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường. Điều này đồng nghĩa rằng, chỉ một thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ.
Cách thay đổi thói quen để cải thiện giấc ngủ
Tiến sĩ Phyllis Zee, Trưởng khoa Y học giấc ngủ tại Đại học Northwestern, đồng tác giả nghiên cứu nhấn mạnh: “Điều quan trọng là mọi người cần tránh hoặc hạn chế tối đa ánh sáng khi ngủ, bởi ánh sáng dù yếu cũng có thể tác động đến hoạt động sinh lý của cơ thể”.
(Ảnh minh họa)
Các chuyên gia đưa ra một số khuyến nghị cụ thể:
- Hạn chế bật đèn khi ngủ. Nếu bắt buộc phải bật đèn vì lý do an toàn, đặc biệt với người cao tuổi, nên chọn loại đèn mờ, đặt thấp gần sàn nhà.
- Chọn màu sắc ánh sáng phù hợp. Đèn hổ phách, đỏ hoặc cam ít gây kích thích não bộ hơn so với ánh sáng trắng hoặc xanh lam.
- Giảm dần độ sáng. Với người sợ bóng tối, có thể bắt đầu bằng cách thay đèn trong phòng ngủ bằng đèn hành lang hoặc phòng tắm, sau đó dần dần tập quen với việc tắt hẳn.
- Chống ánh sáng từ bên ngoài. Rèm cửa dày hoặc mặt nạ che mắt là lựa chọn hữu hiệu. Ngoài ra, nên bố trí giường ngủ tránh để ánh sáng hắt trực tiếp vào mặt.
Ánh sáng nhân tạo đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách, đặc biệt là trong giấc ngủ, có thể gây ra hệ quả ngoài mong muốn.
Ngủ là khoảng thời gian để cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng và cân bằng lại các chức năng sinh học. Khi ánh sáng can thiệp, quá trình này bị gián đoạn, dẫn đến rối loạn nội tiết, tim mạch và chuyển hóa.
Để bảo vệ sức khỏe lâu dài và duy trì tuổi thọ, thay đổi thói quen ngủ bật đèn là việc nên làm ngay từ hôm nay. Một căn phòng tối, yên tĩnh và thoáng khí chính là điều kiện lý tưởng để có giấc ngủ sâu, đồng thời giữ cho cơ thể khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
