Khác với Mỹ, Trung Quốc không công bố dữ liệu dự trữ dầu chính thức, buộc giới chuyên gia phải ước tính gián tiếp dựa trên tổng nguồn cung (sản xuất nội địa cộng với nhập khẩu) và sản lượng lọc dầu. Sau giai đoạn chậm đầu năm, Trung Quốc đã tăng mạnh nhập khẩu dầu thô từ tháng 3-4 và duy trì mức cao cho đến nay. Các nhà phân tích nhận định động lực chính là tích trữ, chứ không phải sự phục hồi nhu cầu trong nước.
Frederic Lasserre, Giám đốc nghiên cứu toàn cầu của tập đoàn giao dịch hàng hóa Gunvor, cho biết tại hội nghị APPEC 2025 ở Singapore rằng từ tháng 3 trở đi, Trung Quốc tích trữ gần 1 triệu thùng dầu mỗi ngày, tốc độ được ông mô tả là “ấn tượng chưa từng thấy”.
Cục Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cũng ước tính tồn kho dầu của Trung Quốc tăng trung bình 900.000 thùng/ngày trong giai đoạn tháng 1-8 năm nay, “tương đương việc rút dầu ra khỏi thị trường toàn cầu và tạo lực đỡ cho giá”.
Theo chuyên gia Toril Bosoni thuộc Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), việc tích trữ này sẽ kéo dài ít nhất đến năm 2026. Do kho dự trữ chiến lược quốc gia (SPR) đã gần đầy, chính phủ Trung Quốc đang giao nhiệm vụ cho các tập đoàn dầu khí quốc doanh và tư nhân mở rộng dự trữ tại các cơ sở thương mại, qua đó “biến doanh nghiệp tư nhân thành đối tác lưu trữ chiến lược lâu dài của nhà nước”.
Các tập đoàn lớn như Sinopec, PetroChina và CNOOC đã tạm thời ngưng mua dầu Nga sau khi Mỹ áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với các công ty năng lượng Nga, chờ rõ hơn tác động của lệnh cấm. Tuy nhiên, các nhà máy lọc dầu tư nhân được dự báo vẫn sẽ tiếp tục mua dầu Nga, nhưng thận trọng hơn.
Giới quan sát cho rằng khối lượng dầu dự trữ khổng lồ của Trung Quốc có thể làm dịu các cú sốc nguồn cung ngắn hạn, đồng thời kìm hãm đà tăng giá nếu thị trường chịu thêm biến động từ các biện pháp trừng phạt mới. Khi Bắc Kinh tăng nhập khẩu, lượng dầu rút khỏi thị trường giao ngay tạo ra lực cầu giả định, giúp giá dầu không trượt sâu dù nhu cầu toàn cầu chưa thật sự phục hồi.
Trong ngắn hạn, Trung Quốc đã trở thành người “điều tiết ẩn” của thị trường dầu mỏ thế giới: mỗi thùng dầu được đưa vào kho dự trữ ở Thiên Tân hay Ninh Ba đều có thể tác động đến giá dầu Brent ở London hay WTI ở New York. Nếu đà tích trữ tiếp tục, thị trường dầu toàn cầu sẽ phải tính đến một biến số mới, kho dự trữ dầu khổng lồ và khó đoán của Trung Quốc, yếu tố có thể định hình giá năng lượng thế giới trong nhiều năm tới.
Tham khảo Oilprice