Ngày 10/2/2020, ngay sau Tết Nguyên đán, Tôn Kiện – Chủ tịch một công ty tư nhân ở Nam Kinh, Trung Quốc, phát hiện 19 triệu NDT (hơn 69 tỷ đồng) trong tài khoản công ty biến mất. Đây là vốn lưu động và tiền lương của 400 nhân viên. Điều đáng nói là toàn bộ hệ thống máy tính của công ty cũng bị vô hiệu hóa, thiết bị bảo mật ngân hàng bị phá hỏng. Trong khi đó, người duy nhất có thể truy cập đầy đủ hệ thống là giám đốc tài chính Sách Nam thì đột nhiên mất liên lạc sau khi xin nghỉ phép với lý do đi thăm bạn gái ở Anh.
Cảnh sát vào cuộc và phát hiện vào chiều ngày 24/1/2020, một khoản tiền lớn đã được chuyển đi. Đoạn video giám sát ghi lại hình ảnh một người đàn ông đột nhập vào công ty, tắt hệ thống giám sát rồi rời đi với một túi đồ lớn. Người bảo vệ xác nhận đó chính là giám đốc Sách Nam.
Khi khám xét văn phòng, cảnh sát nhận thấy người này không để lại bất kỳ dấu vết nào: từ cốc uống nước đến cặp tài liệu đều biến mất. Tất cả dấu hiệu đều cho thấy đây không phải là vụ trộm bất thường, mà là hành động được lên kế hoạch kỹ lưỡng từ bên trong.
Chủ tịch công ty ban đầu không tin thủ phạm là Sách Nam, bởi anh ta vẫn gửi tin nhắn chúc Tết, gửi báo cáo tài chính cho ông trước đó. Hơn nữa sau nhiều năm làm việc chung, ông đánh giá Sách Nam là người có năng lực, tinh tế, hiểu sâu về tài chính, luật pháp, công nghệ. Thậm chí, anh ta còn được xem là trụ cột của công ty.
Tuy nhiên, khi đối chiếu chứng minh thư mà Sách Nam nộp lúc vào làm, cảnh sát phát hiện toàn bộ giấy tờ của người đàn ông này đều là giả. Vụ việc này bắt đầu hé mở chân dung thật sự của nghi phạm.

Ảnh: Baijiahao
Theo cảnh sát, “giám đốc tài chính Sách Nam” của công ty trên thực chất là Chiêm Ân Quý - kẻ từng bị kết án 7 năm tù vì biển thủ 7 triệu NDT vào năm 2011.
Chiêm Ân Quý sinh năm 1980 tại một vùng quê nghèo ở Hồ Bắc. Anh ta bỏ học từ cấp 2 rồi lên Thượng Hải làm thuê. Không bằng cấp, không thân thế, người này từng bị kết tội trộm 600.000 NDT và ngồi tù 5 năm.
Ra tù năm 2009, hắn tiếp tục giả mạo lý lịch, lấy tên khác để làm thủ quỹ một công ty rồi chiếm đoạt 7 triệu NDT và trốn chạy suốt 1 năm rưỡi trước khi bị bắt. Sau khi ra tù lần 2, hắn ta vẫn không chịu hoàn lương mà tiếp tục sa ngã.
Năm 2019, Chiêm Ân Quý dùng tên giả "Sách Nam", tự nhận có bằng thạc sĩ kế toán của Đại học Nhân dân Trung Quốc, từng làm việc tại doanh nghiệp nhà nước suốt 8 năm. Nhờ khả năng ứng xử và kiến thức chuyên môn vượt trội, hắn dễ dàng gây ấn tượng với lãnh đạo công ty tư nhân ở Nam Kinh, được bổ nhiệm làm CFO với mức lương 30.000 NDT/năm (hơn 109 triệu đồng).
Không chỉ giỏi chuyên môn, Chiêm Ân Quý còn “gánh team” trong các vụ kiện pháp lý, tư vấn đầu tư hàng trăm triệu NDT và dần trở thành nhân vật được kỳ vọng nhất trong công ty. Thế nhưng chỉ sau nửa năm làm việc, người đàn ông này đã lặp lại vết xe cũ: chiếm đoạt 19 triệu NDT bằng cách qua mặt toàn bộ hệ thống kiểm soát. Tiền được rút ra được hắn đổi sang USD, HKD tại cửa khẩu Thâm Quyến, chuẩn bị cho kế hoạch tẩu thoát khỏi Trung Quốc.

Ảnh: Baijiahao
Tuy nhiên, do đại dịch, biên giới được siết chặt kiểm soát khiến Chiêm Ân Quý phải hoãn ý định bỏ trốn. Cảnh sát xác định hắn có kỹ năng ẩn thân cực kỳ cao: từ việc thuê nhà không để lại dấu vết cá nhân, đến thay đổi liên tục giấy tờ, tên gọi, địa chỉ.
Manh mối duy nhất là… dấu vân tay Chiêm Ân Quý để lại trên một chiếc ghế khi sửa giúp đồng nghiệp. Sau nhiều ngày truy đuổi, cảnh sát lần theo vali đựng tiền mà hắn mang theo – chi tiết bị ghi lại qua camera khách sạn và tóm gọn hắn tại Quý Dương.
Khi bị bắt, Chiêm Ân Quý không chống cự mà còn hợp tác dẫn cảnh sát tới phòng trọ mới thuê. Trong một góc cạnh tủ giày, cảnh sát đã tìm thấy một chiếc vali quá khổ. Bên trong chứa số tiền đã bị chiếm đoạt, một số đã được đổi thành ngoại tệ bao gồm HKD, USD.

Ảnh: Baijiahao
Sau khi bị bắt, Chiêm Ân Quý bị kết án 15 năm tù và phạt 800.000 NDT vào cuối năm 2020. Tuy nhiên, điều khiến dư luận Trung Quốc rúng động không chỉ là số tiền bị chiếm đoạt, mà là cách một người từng bị truyền thông phanh phui, 2 lần vào tù, lại có thể dễ dàng làm giả lý lịch và giữ chức vụ tài chính cao cấp tại doanh nghiệp tư nhân.
Theo lời khai, Chiêm Ân Quý thừa nhận đã dùng một phần ba thu nhập để học CPA, đọc sách pháp luật, nghe giảng kế toán… khi ở trong tù. Một phần sự xuất sắc của hắn đến từ ý chí cầu tiến ít người bì kịp. Tuy nhiên, thay vì dùng năng lực đó để làm lại cuộc đời, hắn lại chọn con đường ngược lại, để rồi tiếp tục lãng phí tuổi trẻ ở trong tù.
(Theo Baijiahao)