
Trong một động thái mà các nhà kinh tế học gọi là "can thiệp thị trường nhằm điều chỉnh sự mất cân bằng độc quyền," Thẩm phán Amit P. Mehta vừa ban hành một phán quyết dài 223 trang, có khả năng định hình lại toàn bộ cấu trúc của thị trường tìm kiếm.
Đối tượng chính của cuộc "cải tổ" này không ai khác chính là Google, gã khổng lồ độc quyền với một tài sản vô hình mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng thèm muốn: "Nồi Nước Lèo Dữ Liệu" gần như vô tận.
Hãy hình dung thị trường công nghệ như một khu phố ẩm thực. Google không chỉ là một quán phở, mà là một đế chế phở độc quyền, sở hữu một "lợi thế cạnh tranh không thể bắt chước" - chính là nồi nước lèo dữ liệu.
Mỗi lần bạn tìm kiếm "cách làm bò sốt vang", xem một video về mèo, hay chỉ đường đến một quán cà phê, bạn đã vô tình "nêm" một chút gia vị vào nồi nước lèo của Google.
Họ biết bạn thích ăn phở tái hay chín, có cho quẩy hay không, thích uống trà đá hay nhân trần. Nhờ vậy, mỗi "bát phở" (kết quả tìm kiếm, quảng cáo) mà Google dọn ra cho bạn đều gần như hoàn hảo, đúng ý bạn đến lạ kỳ. Chính sự "thấu hiểu" này đã giúp họ bán quảng cáo hiệu quả và trở thành gã khổng lồ.

Bất ngờ, một ngày, ban quản lý (tòa án) đã ra phán quyết, buộc "quán phở Google" phải chia sẻ một phần "công thức nước lèo" – tức là dữ liệu người dùng – cho các đối thủ cạnh tranh. Mục đích là để tạo ra một sân chơi công bằng hơn, nơi các quán phở khác cũng có cơ hội nấu được những bát phở ngon và cạnh tranh sòng phẳng.
Đây là một cú sốc thực sự, bởi nó đánh thẳng vào lợi thế cạnh tranh lớn nhất, vào bí quyết đã làm nên tên tuổi của "quán phở Google".

Tóm lại, chuyện này ảnh hưởng đến "nồi cơm" của bạn ra sao?
Nghe thì có vẻ là chuyện của các ông lớn, nhưng thực ra nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm Internet hàng ngày của bạn đấy.
Bạn có thể thấy những lựa chọn "ngon" hơn. Quán phở mới, khi có công thức, có thể sẽ sáng tạo ra vị phở bò-sốt-vang chẳng hạn. Tương tự, các đối thủ của Google có thể dùng dữ liệu để tạo ra các dịch vụ tìm kiếm chuyên biệt, hoặc hiển thị quảng cáo liên quan đến bạn một cách thông minh hơn.

Nhưng động lực sáng tạo 'món mới' có thể giảm sút. Nếu biết cứ hì hục nghiên cứu ra 'phở gà xé phay' là lại bị bắt chia sẻ công thức, liệu chủ quán gia truyền có còn tâm huyết?
Google và các ông lớn khác có thể sẽ "dè dặt" hơn khi đầu tư vào các công nghệ đột phá mới. Xa hơn nữa, dữ liệu của bạn giờ đây sẽ được "chia sẻ" cho nhiều "đầu bếp" hơn, đặt ra câu hỏi về việc liệu họ có "bảo quản" nó như chủ quán cũ hay không.